هر فرد در هر دم و بازدم همراه با اکسیژن و دیاکسید کربن، گازهای متان، هیدروژن و نیتروژن را از طریق مری وارد دستگاه گوارش خود میکند، به طوری که در دستگاه گوارش ما همیشه 200 سیسی هوا وجود دارد.
حال اگر مقدار این گازها در روده بیش از این اندازه شود، مشکلی به نام نفخ پیش می آید که با سفت شدن احشاء داخل شکم، درد سر دل و احساس ناخوشایند برآمدگی شکم، قار و قور، آروغ زدن های مکرر، بوی بد دهان و در برخی موارد یبوست همراه است.
البته برای بسیاری از افراد، نفخ فقط پس از خوردن غذاهای نفاخ اتفاق می افتد که با حذف این مواد می توان مشکل آنان را کنترل کرد، اما نفخ مشکلی است که علت آن در برخی موارد ناشناخته است که در چنین مواردی درمان نفخ نیز به سادگی ممکن نخواهد بود.
اگر گاز در داخل روده باریک تجمع کند با سر و صدا در داخل شکم همراه است و اگر در روده بزرگ باشد با دفع گاز از بدن همراه میشود.
عواقب خطرناک نفخ
اگر نفخ معده به مقدار کم و هر از چند گاهی در دستگاه گوارش احساس شود، عادی است ولی اگر تعداد دفعات آن زیاد شود ممکن است به دلیل حساسیتهای غذایی نظیر حساسیت به گندم و برخی دیگر از مواد غذایی باشد. همچنین علامتهایی از بیماری گوارشی خصوصا در افراد بالای 50 سال الگوی نمایشی از بیماریهای خاصی در دستگاه گوارش مانند زخمهای خوشخیم و بدخیم را نشان میدهد و اگر این موارد در فرد مشاهده شد نیاز به ارزیابی فوری توسط پزشک متخصص دارد. وابسته به اینکه علت زمینه این بیماری چه چیزی است و کدام قسمت از دستگاه گوارش را درگیر کرده است نیاز به پزشک متخصص مختص به اندام بیمار خود دارد و باید نسبت به رفع این بیماری اقدام کند.در برخی موارد نیز بروز نفخ را باید ناشی از عملکرد باکتری های موجود در روده دانست. در تمام این موارد درمان نفخ ممکن است، اما گاهی نفخ بدون داشتن این دلایل نیز بروز می کند که درمان آن به راحتی ممکن نیست.
راه حل هایی در جهت کاهش نفخ در بدن
بر اساس باوری قدیمی، خیساندن طولانی مدت حبوبات که جزو نفاخ ترین دسته مواد غذایی محسوب می شود، می تواند خاصیت نفاخی آنها را کاهش دهد. گرچه دکتر جعفری چندان با این مساله موافق نیست و معتقد است گاهی حتی با خیساندن حبوبات نیز نفخ اتفاق می افتد.
گرچه بروز حساسیت نسبت به حبوبات و نیز شیر به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در بدن برخی افراد می تواد باعث بروز نفخ شود، اما در برخی افراد روش اشتباه غذا خوردن، مصرف بیش از اندازه شیرینی، تنقلات، آجیل، میوه هایی چون موز، هویج، پیاز، کلم، سیب بدون پوست و سیب زمینی باعث بروز نفخ می شود.
پس بیماران دچار نفخ باید به رژیم غذایی خود دقت کرده و از مصرف غذاهای محرک مانند ادویه ها، نوشابه های گازدار، حبوبات و غذاهای چرب و حجیم اجتناب کنند.
همچنین آرامش داشتن در بهبود بیماری بسیار تاثیر دارد.
فراموش نکنید که بی تحرکی نه تنها باعث یبوست و کم تحرکی روده ها می شود، بلکه می تواند زمینه بروز نفخ را نیز فراهم آورد.