بعد از شیوع بیماریهای فصلی، اینبار شیوع شپش بهویژه در مدارس دخترانه است که والدین دانشآموزان را در مدارس و مناطقی که انتظار میرود، بالاترین سطح بهداشت را داشته باشند، نگران کرده است.
شاید در گذشته ابتلا به شپش، اتفاقی حاکی از عدم رعایت بهداشت و دلیلی بر ضعف فرهنگی افراد بود اما امروزه با شیوع گسترده شپش در مدارس و مهدکودکهای همه مناطق شهری، این اتفاق لزوما چنین معنایی ندارد و به گونهای دیگر تعبیر میشود.
بازگشت شپش به مدارس
بروز مشکلات و بیماریهایی مانند شپش در مدارس زنگ هشداری است برای مسوولان تا اهمیت بهداشت مدارس را در برنامهریزیهای خود قرار دهند چرا که در صورت ادامه این روند صدمات جبرانناپذیری از نظر روانی و آموزشی در بین دانشآموزان باقی خواهد ماند.
فعالیت و آموزشهای مربیان فعلی بهداشت در مدارس محدود به آموزشهای غیرکاربردی و نصب پوستر و حضور یک روز در هفته در مدارس است که چندان تاثیری در افزایش آگاهیهای بهداشتی دانشآموزان ندارد. در حالی که انتقال شپش سر عمدتا در اثر تماس مستقیم یا تماس با اشیای آلوده مثل حوله، شانه و برس سر، کلاه، روسری و… که بهطور مشترک مورد استفاده قرار میگیرند یا اینکه در یکجا روی هم قرار داده شوند، و همچنین به وسیله صندلیهای سالنهای اجتماعات و کلاسها هم منتقل میشود، بسیاری از دانشآموزان از مراقبتهای اولیه بهداشتی در این زمینه اطلاعی ندارند.
در خصوص بیشتر بودن این پدیده در میان قشر مرفه جامعه و شیوع دورهای این انگل در مدارس بالای شهر تهران در مقایسه با اقشار متوسط و پایین، آمار رسمی و ثابتشدهای وجود ندارد. شاید مواردی از شیوع این انگل در میان اقشار مرفه جامعه را بتوان به انکار و عدم پذیرش بیشتر آنها نسبت به این موضوع و یا صرفا یک تصادف نسبت داد اما به طور کلی به دلیل دور بودن چنین ذهنیتی از افراد جامعه و غفلت از آن، شیوع این انگل در کل جامعه افزایش پیدا کرده است.
برخی از کارشناسان بهداشت و پزشکان برای توضیح علل شیوع این انگل در مناطق مرفه شهر به ذکر دلایلی از جمله نگهداری بیشتر حیوانات خانگی در این مناطق شهری و انجام مسافرتهای بیشتر و استفاده از وسایل هتلها و وسایل نقلیه پرداختهاند که البته به هیچ وجه به عنوان دلایل قطعی بروز این پدیده اعلام نشدهاند.
شپش چگونه منتشر می شود؟
به دلیل این که شپش از خون انسان تغذیه می کند و خارج از بدن انسان می میرد، نیازی به استریل کردن لباس وجود ندارد.
تخمگذاری این شپش در موی سطح پوست انجام می شود و با رشد مو این تخم با مو بالا می آید. لذا وقتی مو معاینه می شود، می بینیم که در سطح 5 تا 10 سانتی متری سطح پوست، رشک دیده می شود و این نشان می دهد، فرد 5 تا 6 ماه است که به شپش سر مبتلا است، زیرا مو در هر ماه فقط یک تا 1/5سانتی متر رشد می کند.
برای درمان شپش سر، شامپویی به نام لیندان استفاده می شود که 5 تا 10 دقیقه روی سر می ماند و بعد شسته می شود و 7 تا 10 روز پس از مصرف، نیاز به مصرف دوباره دارد. مصرف این شامپو در کودکان زیر 6 سال و مادران بادار ممنوع است و برای آن ها با تجویز پزشک، باید از شامپو های جدیدتری استفاده کرد.
پس از مصرف شامپو، رفتن افراد به مدرسه و مهد کودک بلامانع است و نیازی نیست از رفتن فرد به مدرسه و مهد کودک جلوگیری کرد. توصیه می شود یک روز پس از مصرف شامپو، باید موهای سر با سرکه سفید خیس و با شانه های دندانه ریز، تخم های شپش از سر خارج شود.