بی حسی یا گزگز یعنی چه؟
بی‌حسی دانش واژه گسترده‌ای است که برای توصیف احساس غیرمعمول در تمام بخش‌های بدن به کار می‌رود، اما این حس بیشتر دست و کف پا و گاهی اوقات بازو و پا را نیز درگیر می‌کند. البته بی‌حسی در اطراف دهان و تقریباً هر نقطه‌ای از بدن رخ می‌دهد. این بی‌حسی در دامنه‌ای از گزگز کف پا و سوزن سوزن شدن تا بی‌حسی کامل یا عدم واکنش نشان دادن به محرک‌های خارجی متغیر است. بی‌حسی و خواب رفتن دست و پا در مواردی مانند قرار گرفتن انگشتان در معرض هوای بسیار سرد، بی‌خطر و موقتی است. به علاوه برخی در زمان بروز حمله‌های عصبی یا حتی دچار شدن به میگرن انگشتان و اطراف دهانشان بی‌حس می‌شود یا گزگز می‌کند. اما بی‌حسی گاهی می‌تواند نشانه ابتلا به عارضه‌ای جدی مانند آسیب عصبی یا دیسک کمر باشد که به مرور پیشرفت می‌کند و در نهایت دائمی می‌شود که باید تا حد امکان از آن پیشگیری کرد. پارگی دیسک گردن موجب بروز درد در گردن، انتشار درد به بازو، درد شانه، گزگز و بی‌حسی بازو و دست می‌شود. بی‌حسی گاهی با سوزش کف پا ، درد تیز و تیرکشنده یا ضعف بازو، پا یا عضله‌های صورت همراه است. بی‌حسی بسته به علت یا عارضه مولد این علامت می‌تواند نشانه ابتلا به عارضه‌ای زودگذر یا بیماری‌ای وخیم و جدی باشد.
خواب رفتن دست و پا چه زمانی ایجاد می شود
گزگز دست یا پاها از علائم شایعی است که می‌تواند بلند مدت و یا زودگذر باشد. در بسیاری از موارد، گزگزدست یا پاها نگران‌کننده نیست، اما می‌تواند نشانه‌ای از برخی عوارض و بیماری‌ها باشد. خواب رفتن دست و پا می‌تواند با حالت نشسته و یا خوابیده فرد، مانند انداختن پاها روی هم و یا خوابیدن روی یک دست ایجاد شود.گزگز و مورمور شدن پا ، دست (و یا هر دو) می‌تواند همراه با علائم دیگری مانند درد، خارش، بی‌حسی و تحلیل عضله و یا سوزش کف پا باشد. در چنین مواردی گزگز ممکن است نشانه‌ای از آسیب‌های عصبی باشد. آسیب عصبی می‌تواند به دلیل عوامل متفاوتی مانند صدمات ناشی از ضربه و یا فشار مکرر، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، قرار گرفتن در معرض سموم و بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت باشد.چنین آسیب‌های عصبی به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می‌شوند، زیرا اعصاب دور از مغز و نخاع (اغلب در دست و پاها) را تحت تاثیر قرار می‌دهند. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از نوروپاتی محیطی وجود دارد. با گذشت زمان، نوروپاتی محیطی می‌تواند بدتر شده و منجر به کاهش تحرک و حتی فلج شدن و ناتوانی فرد از حرکت گردد. در انگلستان، حدودا” از هر ۵۰ نفر، یک نفر مبتلا به نوروپاتی محیطی است و حدود ۸ درصد از افراد بالاتر از ۵۵ سال، به این بیماری مبتلا می‌شوند.اگر شما مبتلا به گزگز مداوم در دست، پا یا هردو هستید، انجام معاینات پزشکی فوری، اهمیت زیادی دارد. هرچه زودتر علت گز گز بین انگشتان پا را شناسایی و تحت کنترل درآورید، احتمال کمتری وجود خواهد داشت که دچار عواقب احتمالی مادام العمر شوید.
علت خواب رفتن دست و پا چیست؟
دیابت یکی از شایع‌ترین علل نوروپاتی محیطی در انگلستان است. در نوروپاتی دیابتی، گزگز دست و پا و سایر علائم، غالباً برای اولین بار در هر دو پا بروز می‌کند. سپس از پاها به سمت بالا گسترش می‌یابد و نهایتاً هر دو دست را تحت تاثیر قرار داده و به بازوها می‌رسد. افراد مبتلا به دیابت، دچار آسیب عصبی خفیف تا شدید می‌شوند. در بسیاری از موارد، این علائم اولین نشانه‌های دیابت هستند.
در تعدادی از موارد نوروپاتی محیطی، علت آن ناشناخته و یا “ایدیوپاتیک” است. با این حال، عوارض بسیاری وجود دارد که باعث این عارضه می‌شوند، مانند:
سندرم به دام افتادن عصب – این سندرم‌ها عبارتند از: سندرم کانال کارپ، فلج عصب اولنار، فلج عصب پرونئال و فلج عصب شعاعی.
بیماری‌های سیستمیک – این بیماری‌ها عبارتند از: اختلالات کلیوی، بیماری کبد، آسیب عروقی و بیماری‌های خونی، آمیلوئیدوز، بیماری‌های بافت همبند و التهاب مزمن، عدم تعادل هورمونی (از جمله کم کاری تیروئید) و سرطان و تومورهای خوش خیم که به اعصاب صدمه می‌زنند.
کمبود ویتامین – ویتامین‌های E، B1، B6، B12 و نیاسین برای عملکرد صحیح اعصاب ضروری است. برای مثال، کمبود B12 می‌تواند منجر به کم خونی خطرناک شود، که از علل مهم نوروپاتی محیطی است. با این حال، میزان بیش از حد B6 نیز می‌تواند موجب گزگز دست و پا شود.
اعتیاد به الکل – افرادی که الکلی هستند، به دلیل رژیم غذایی نامناسب (که علت شایع نوروپاتی محیطی است)، بیشتر به کمبود تیامین یا سایر ویتامین‌های مهم مبتلا می‌شوند. همچنین اعتیاد به الکل نیز می‌تواند باعث آسیب عصبی گردد. برخی از محققان این بیماری را نوروپاتی الکلی می‌نامند.
سموم – این سموم شامل فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک، جیوه و ترکیبات تالیوم و برخی از مواد شیمیایی صنعتی و زیست محیطی است. همچنین شامل برخی از داروها، به ویژه داروهای شیمی درمانی برای سرطان ریه و برخی از داروهای ضد ویروس و آنتی بیوتیک می‌باشد.
عفونت‌ها – این عفونت‌ها شامل بیماری لایم، زونا (آبله مرغان-زوستر)، ویروس سیتومگال، اپشتین بار، هرپس سیمپلکس و اچ.آی.وی / ایدز می‌باشد.
بیماری‌های خود ایمنی – این بیماری‌ها عبارتند از: سندرم گیلن باره، لوپوس و آرتریت روماتوئید.
بیماری‌های وراثتی – این بیماری‌ها شامل یک گروه از اختلالات است که در مجموع به عنوان بیماری دندان شارکوت- ماری شناخته می‌شود.
صدمات – آسیب‌هایی که اغلب به تروما مربوط می‌شوند، می‌توانند موجب فشردگی اعصاب، خرد شدن، یا آسیب دیدن و در نتیجه درد اعصاب شوند. فشردگی عصب ناشی از فتق دیسک یا دررفتگی استخوان، نمونه‌هایی از این موارد هستند.