علت اصلی ام اس چیست؟
ریشه اصلی ایجاد ام اس معلوم نیست، اما پزشکان عواملی را یافتهاند که با شیوع ام اس همراهی دارند. ام اس در نواحی دور از خط استوا از جمله کشورهای اسکاندیناوی و سایر بخشهای اروپای شمالی بیشترین شیوع را دارد. در این نواحی نور آفتاب کمتر است، بنابراین برخی از پژوهشگران میگویند کمبود ویتامین D ممکن است نقشی در ایجاد این بیماری داشته باشد. پژوهشها بیانگر رابطه احتمالی میان کمبود ویتامین D و اختلالات خودایمنی (که ام اس هم جزء آنها محسوب میشود) بودهاند، اما هنوز نتیجه قطعی در این باره به دست نیامده است. به نظر میرسد ژنتیک هم در ایجاد ام اس نقش داشته باشد.
چه کسانی بیشتر ام اس می گیرند؟
ام اس دست کم دو برابر در زنان شایعتر از مردان است. با اینکه افراد از همه نژادها ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما افراد سفیدپوست بیشتر در معرض خطر ابتلا به آن هستند. احتمال دچار شدن به ام اس در فاصله سنین 20 تا 50 سالگی بیشتر است. عوامل زیر میتوانند خطر ابتلای شما به ام اس را افزایش دهند:
سن: ام اس ممکن است در هر سنی بروز کند ولی شیوع آن در افراد بین 15 تا 60 سال بیشتر است.
جنسیت: خطر ابتلای زنان به این بیماری نزدیک 2 برابر مردان است.
سابقهی فامیلی: اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما به ام اس مبتلا بودهاند، خطر ابتلای شما به این بیماری نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
برخی عفونتهای خاص: برخی از ویروسها مانند اپشتین بار، که باعث مونونوکلئوز عفونی میشود.
نژاد: افراد سفیدپوست بیشتر در معرض خطر برای ابتلا به این بیماری قرار دارند. افراد آسیایی، آفریقایی و یا بومیان آمریکا، کمترین خطر را دارند.
آبوهوا: ام اس در افرادی که در آبوهواهای معتدل زندگی میکنند شایعتر است.
برخی بیماریهای خود ایمنی خاص: بیماریهای تیروئیدی، دیابت نوع 1 و یا بیماریها التهاب روده.
استعمال دخانیات
چطور از ام اس پیشگیری کنید؟
طبق نتایج مطالعه محققان دانشگاه جان هاپکینز مریلند، سبک زندگی سالم با افسردگی، خستگی و درد کمتر در افراد مبتلا به ام اس مرتبط است. زندگی سالم به معنای داشتن رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، حفظ وزن نرمال و عدم سیگار کشیدن است.
ام اس در تابستان فعال تر است
پژوهشها بیانگر آن است که بیماری ام اس در طول ماههای تابستان ممکن است فعالتر شود. گرما و رطوبت بالا ممکن است به طور گذرا باعث بدتر شدن علائم شود. آب و هوایی خیلی سرد و تغییرات ناگهانی در درجه حرارت نیز ممکن است علائم را بدتر کنند.
ام اس چطور بدن را تحت تاثیر قرار می دهد؟
در بیماری ام اس، سیستم ایمنی بدن به چربی پوشش دهنده سلول های عصبی موسوم به میلین و همچنین خود سلول های عصبی حمله می کند. این اسیب می تواند موجب بروز علائمی نظیر خستگی، بی حسی، سوزن سوزن شدن، مشکلات راه رفتن، سرگیجه و بینایی تار شود. اختلال حواس، لکنت زبان، و ضعف عضلانی ممکن است علائم ام اس باشند، اما سکته مغزی هم ممکن است با همین نشانهها بروز کند.
نتایج تحقیقات
کاترین فیتزجرالد، سرپرست تیم تحقیق، در این باره می گوید: «ما براساس میزان مصرف بالا میوه و سبزیجات و غلات کامل و مصرف کمتر گوشت های فرآوری شده و قرمز و قند ناشی از دسر و شیرینی به شرکت کنندگان امتیاز دادیم.» به گفته وی، «یک محدودیت این مطالعه این است که هیچ اطلاعات رژیمی در مورد گوشت های کم چرب یا ماهی وجود نداشت.» شرکت کنندگان براساس میزان سلامت بیشتر رژیم غذایی شان به پنج گروه تقسیم شدند.نتایج نشان داد گروه دارای سالم ترین رژیم غذایی حدود ۲۰ درصد کمتر دارای ناتوانی شدید فیزیکی یا افسردگی شدید بودند. منظور از ناتوانی شدید نیاز به استفاده از برخی انواع ابزار حمایتی نظیر ویلچیر یا عصا برای راه رفتن به اندازه ۲۵ قدم است.طبق یافته ها، افراد دارای رژیم غذایی با بالاترین کیفیت روزانه ۱.۷ وعده غلات کامل و ۳.۳ وعده میوه و سبزیجات یا حبوبات مصرف می کردند. رژیم غذایی گروه با پایین ترین کیفیت حاوی ۰.۳ وعده غلات کامل و ۱.۷ وعده میوه در روز بود.محققان دریافتند افراد دارای سبک زندگی کاملا سالم ۵۰ درصد کمتر افسردگی را تجربه می کردند، ۳۰ درصد کمتر دارای خستگی شدید، ۴۰ درصد کمتر دارای درد و یک سوم کمتر دارای مشکلات فکری و حافظه بودند.