متفورمین چیست؟
متفورمین در دهه 50 میلادی با نام فنفورمین به بازار آمد و مصرف آن از دهه 60 میلادی به بعد در اروپا به شدت افزیش پیدا کرد، اما به دلیل اینهه در برخی از افراد باعث تولید اسیدوزلاکتیک شد (تولید اسید لاکتیک) مصرف آن در سال 1977 میلادی در ایالت متحده امریکا متوقف شد. بعد از آن اداره داور و غذای ایالات متحده امریکا (FDA) مجددا تحقیقات گسترده‌ای در رابطه با متفورمین آغاز کرد و نتایج به دست تحقیقات نشان داد اگر دارو زیر نظر پزشک و به صورت منطقی و درست مصرف شود، می‌تواند برای درمان بیماری دیابت مفید باشد. به همین دلیل از سال 1995 میلادی در ایلات متحده امریکا مصرف این دارو مجددا رواج پیدا کرد. آمارها نشان می‌دهند که مصرف صحیح متفورمین بیش از داروهای دیگر پایین‌آورنده قند خون در کاهش آمار مرگ‌ومیر بیماران دیابتی نوع 2 مفید بوده است. همچنین از سال 1994 میلادی از این دارو در درمان کیست‌های متعدد تخمدان در خانم‌ها و نازایی استفاده می‌شود و تاثیر درمانی آن با مطالعات آماری ثابت شده است.
متفورمین برای چه چیزی به کار می رود
متفورمین به عنوان کاهنده قند خون در درمان دیابت نوع دو (دیابت غیروابسته به انسولین) بکارمی‌رود. متفورمین در اختلال متابولیسم کربوهیدرات و درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک و حتی کنترل چربی خون نیز تجویز می‌شود.
مقدار و نحوه مصرف
مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین می‌کند ولی مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر می‌باشد: بزرگسالان: در صورت مصرف متفورمین تنها: در ابتدا ۵۰۰ میلیگرم معادل یک قرص دوبار در روز همراه صبحانه و ناهار سپس در صورتیکه نیاز باشد پزشک در طول هفته دوز دارو را افزایش می‌دهد و به مقدار ۵۰۰ یا ۸۵۰ میلیگرم دو یا سه بار در روز همراه غذا می‌رساند. متفورمین همراه با سایر داروهای کاهنده قند: پزشک دوز هر دارو را اندازه‌گیری می‌کند. متفورمین همراه با انسولین: ابتدا ۵۰۰ میلیگرم یک بار در روز سپس پزشک در صورت نیاز دوز دارو را افزایش می‌دهد. کودکان بالای ۱۰ سال: ۵۰۰ میلیگرم دو بار در روز همراه صبحانه و عصرانه و در صورت نیاز پزشک دوز دارو را افزایش می‌دهد. کودکان زیر ۱۰ سال: مقدار داروی مورد نیاز توسط پزشک تعیین می‌شود.
چطور تجویز می شود؟
پزشک برای تجویز یک دارو مواد زیادی را در نظر میگیرد ولی یک فرد برای مصرف داروهای مختلف توانایی این مسئل را ندارد که شرایط بدن و بیماری‌اش را به درستی ارزیابی کند، به همین دلیل تمام داروها باید زیر نظر پزشک مصرف شوند. متفورمین در درما افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که چاق هم هستند، می تواند مفید باشد به شرط آتنکه افراد به بمیاری‌های شدید قلبی یا مشکلات تنفسی خیلی شدید مبتلا نباشند. همچنین این دارو نباید برای افراد خیلی مسن تجویز شود.وقتی قند بیمار خیلی بالا باشد می‌توان متفورمین را هم زمان با انسولین یا داروهای دیگر پایین آورنده قندخون مانند «گلی بن کلامید» تجویز کرد عوارض جانبی متفورمین به نسبت داروهای دیگر نسبتا کم است و قند خون در افراد غیردیابتی چندان پایین نمی‌آورد و یکی از مکانیسم‌های اثربخشی خوب انسولین کاهش تولید انسولین اضافی در بدن است، به همین دلیل متفورمین در درمان کیست‌های متعدد تخمدان، نازایی و همچنین در درمان چاقی نیز کاربرد دارد. البته این دارو برای درمان چاقی، کیست و نازایی باید حتما زیر نظر پزشک مصرف شود و هر فردی که به چاقی مبتلا باشد نمی‌تواند به راحتی و خودسرانه از این دارو استفاده کند.»
همه عوارض مصرف خودسرانه
مصرف داروهای شیمیایی معمولا با عوارضی همراه است که این عوارض در برخی از افراد با شدت بیشتری دیده می‌شود. مصرف خودسرانه داروها می‌تواند باعث تشدید هر چه بیشتر عوارض شود. داروی متفورمین در ابتدای زمان مصرف ممکن است با مقداری معده درد و عوارض گوارشی همراه باشد. به همین دلیل بهتر است این دارو بعد از غذا مصرف شود. متفورمین بهترین اثر خود را بر بیماراین می‌گذارد که سبزیجات زیاد مصرف می‌کنند،ضمن اینکه از ورزش و خواب کافی غافل نیستند. مصرف متفورمین می‌تواند باعث سوءهاضمه سرفه وگرفتگی صدا، کاهش اشتها، اسهال تنفس سریع و غیرعمیق، تب و لرز، احساس ناخوشی عمومی، کمر درد و پهلو درد، درد عضلانی، مشکلات دفع ادارد و سوزش ادرار شود.همچنین خواب‌آلودگی، اضطراب، تاری دید احساس تنگی در قفسه سینه، عرق سرد، اغما، گیجی، پوست سد و رنگ پریده، افسردگی، تنگی نفس، سرگیجه، بالا رفتن ضربان قلب و نبض، احساس گرما، سردرد، احساس گرسنگی،تعریق زیاد، تهوع، عصبی شدن، دیدن کابوس شبانه و قرمزی پوست صورت، گردن و بالاتنه از دیگر عوارض این دارو هستند.متفورمین می‌تواند عوارض دیگری چون تشنج، لرزش بدن، کوتاهی تنفس،اختلال در صحبت کردن، خستگی و ضعف غیرمعمول، حالت خس‌خس سینه، اختلالات رفتاری، اختلال در تمرکز حواس، چرت زدن، کم شدن قدرت بدنی و بی‌قراری را برای فرد ایجاد کند.»