از بین بردن جای زخم با روش‌های خانگی و کاربردی
دیدن جای زخم به‌طور روزانه می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد. راه‌های بسیاری برای درمان جای زخم وجود دارند که شما را از جراحی آنها بی‌نیاز می‌کنند.این درمان‌های خانگی و طبیعیِ جای زخم، شامل شی باتر (کره‌ی کاریته)، روغن نارگیل، روغن‌های معطر، سرکه سیب و خیلی چیزهای دیگر هستند. خوبی این درمان‌ها این است که خیلی از آنها برای درمان جوش صورت هم مناسب هستند، زخم‌ها را درمان می‌کنند و کلا برای سلامت پوست مفیدند.
چطور به‌صورت طبیعی از شر زخم‌ها راحت شویم
زخم‌ها معمولا بر اثر آسیب‌هایی مثل بریدگی‌های کوچک، پارگی یا سوختگی؛ خط‌های چاقی به وجود‌آمده از بارداری یا چاق و لاغر شدن شدید، جای جراحی یا حتی جوش صورت، به وجود می‌آیند. زخم‌ها ممکن است صاف یا خیلی برجسته باشند.
ممکن است که زندگی کردن با زخم‌ها سخت باشد، مخصوصا اگر زخم روی بخش‌های قابل مشاهده‌ی بدن مانند دست‌ها و صورت قرار داشته باشد. به همین دلیل بسیاری از افراد می‌خواهند که از شر جای زخم راحت شوند.
شی باتر و روغن نارگیل
اگر دچار آسیب‌هایی همچون بریدگی، زخم یا سوختگی شده‌اید، تا خوب شدن کامل زخم روی آن را بپوشانید و محل آسیب‌دیده را مرطوب نگه دارید. برای مرطوب نگه داشتن زخم می‌توانید از شی باتر خام یا روغن نارگیل استفاده کنید. این کار می‌تواند از به وجود آمدن جای زخم جلوگیری کند یا اجازه ندهد تا جای زخم زیادی بزرگ، عمیق و دچار خارش شود.
تحقیقات نشان می‌دهند که اسیدهای چرب امگا۳ و آنتی‌اکسیدان هایی که در شی باتر و روغن نارگیل وجود دارند، از ایجاد گوشت‌اضافه جلوگیری می‌کنند و پوست را التیام می‌بخشند. به‌علاوه، از آنجا که شی باتر و روغن نارگیل برای مرطوب کردن پوست عالی هستند، می‌توانند بخشی از درمان همیشگی پوست باشند که اثر زخم را نیز به حداقل می‌رسانند. شی باتر یا روغن نارگیل را روزی دو یا سه بار روی پوست بمالید. نیازی به شستن نیست چرا که هر دوی آنها برای پوست بسیار مفیدند. اما مواظب باشید که این روغن‌ها را به پارچه‌ی ابریشمی نمالید، چون که ممکن است لکه ایجاد کند.
پوشش ژل سیلیکون
یکی دیگر از گزینه‌های رفع جای زخم پوشش ژل سیلیکونی است. این پوشش لایهای شفاف است که روی زخم قرار می‌گیرد و التیام آن را سریع‌تر می‌کند. درست مانند چسب زخم که می‌تواند به بهبود زخم کمک کند. همچنین می‌تواند کاری کند که زخم‌ها کمتر قرمز و دردناک باشند.
از اوائل دهه‌ی ۱۹۸۰، بیمارستان‌ها به‌شکل فراگیری از پوشش ژل سیلیکونی برای درمان زخم‌ها استفاده کرده‌اند. اگرچه پوشش ژل سیلسکونی می‌تواند درمان مؤثری باشد، ولی برخی از این پوشش‌های سیلیکونی مضراتی هم دارند. ممکن است که برخی از بیماران به این پوشش‌ها حساسیت داشته باشند، دچار تعریق زیاد شوند یا برای گذاشتن و برداشتن پوشش دچار مشکل و خستگی شوند. به‌علاوه، وقتی که زخم درمعرض دید قرار دارد، دیده شدن این پوشش اصلا جالب نیست.
اما، پوشش ژل سیلیکون نیازی به چسب ندارد و وقتی خشک می‌شود تقریبا غیرقابل مشاهده است. به همین خاطر می‌تواند خیلی مفید بوده و کمتر خجالت‌آور باشد. معمولا باید چند بار در روز از آن استفاده کنید و هر بار کمی صبر کنید تا خشک شود. به این ترتیب دیگر روی لباس لکه ایجاد نخواهد کرد. اصطکاک با لباس می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی شود و همین مسئله باعث می‌شود تا همه نتوانند از آن استفاده کنند.
اگر با این گزینه مشکلی ندارید، خیلی به دردتان می‌خورد. در سال ۲۰۰۹، تحقیقی در مجله‌ی جراحی پوست و زیبایی منتشر شد که تأثیر پوشش ژل سیلیکونی را روی ۳۰ بیمار که جای زخم داشتند، بررسی می‌کرد. در این تحقیق، به‌طور روزانه دو مرتبه لایهای نازک از پوشش ژل سیلیکونی روی پوست گذاشته شد و بیماران را هر ماه، به مدت ۶ ماه معاینه کردند. در انتهای تحقیق، محققان به این نتیجه رسیدند که « ژل سیلیکونی موضعی در درمان زخم‌های ناشی از بزرگ شدن ناهنجار زخم یا گوشت‌اضافه، روشی امن و مؤثر است. به‌علاوه استفاده از این پوشش آسان و زیباست.»
پوشش فشاری
استفاده از نیروی مکانیکی فشرده‌ی ناشی از پوشش فشاری برای درمان سوختگی، برای اولین بار در سال ۱۸۶۰ تجویز شد. قبل از تجویز کردن پوشش‌های فشاری، ابتدا باید پوست تا حدودی ترمیم‌یافته را آماده کنیم تا استرس و فشار واردشده به وسیله‌ی پوشش را قبول کند. برای این کار، ابتدا با استفاده از باند کرپ فشار کمی وارد می‌کنیم.
امروزه، اصلی‌ترین روش به کارگیری پوشش فشاری با استفاده از پارچه‌های کشی است. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که بهبود واقعی اتفاق نمی‌افتد؛ اما باقی تحقیقات، برای مثال تحقیقی که در سال ۲۰۱۰ در مجله‌ی جراحی پلاستیک در هند منتشر شد، ادعا می‌کنند که درمان با فشار باعث از بین رفتن تقریبا ۶۰ تا ۸۵ درصد جای زخم می‌شود.
عصاره یا ژل پیاز
عصاره‌ی پیاز یکی دیگر از درمان‌های طبیعی است که می‌تواند مفید باشد. این درمان حاوی چندین بیوفلاونوئید مانند کورستین، کامپرلو و سپالین است. تحقیقی در مجله‌ی پوست‌شناسی بالینی و زیبایی‌شناسی، از ۶ داوطلب شرکت‌کننده در آزمایش خواست تا عصاره‌ی پیاز را به‌مدت ۴ هفته روی بخش آسیب‌دیده‌ی پوست خود بمالند. برخی از داوطلبان دچار خارش جزئی شدند، ولی این خارش به‌سرعت برطرف شد.
بعد از دو هفته، همه‌ی داوطلبان گزارش دادند که زخم‌هایشان درمقایسه با زخم‌های گروه کنترل، نرم‌تر شده‌اند. بعد از چهار یا هشت هفته درمان، ظاهر همه‌ی زخم‌هایی که با ژل پیاز درمان شده بودند، خیلی بهتر شد. نتیجه‌ی تحقیق نشان داد که ژل عصاره‌ی پیاز امن است و ظاهر زخم را بعد از چهار هفته درمان (به‌صورت روزی یک بار) تا حد زیادی بهبود می‌بخشد.
آلوئه ورا
مدت زیادی است که آلوئه‌ورا به عنوان درمان‌کننده‌ی مشکلات پوستی شناخته‌شده است. فواید آلوئه‌ورا شامل درمان جای زخم هم می‌شود. این ماده نه تنها پوست آسیب‌دیده را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند با استفاده از فرایند‌های ترمیم‌کننده بافت آسیب‌دیده را نیز بهبود بخشد.
در تحقیقاتی که روی موش‌ها انجام شد، مشخص شد که درمان موضعی با استفاده از آلوئه‌ورا، در بهبود زخم‌ها و سوختگی‌ها مؤثر است. به‌علاوه، تحقیقات زیادی روی تأثیرات التیام‌بخش آلوئه‌ورا انجام شده است، که از بین آنها می‌توان به تحقیق درمورد توانایی از بین بردن جای زخم اشاره کرد.
بهتر است که از ماده‌ی ژل‌مانند تازه استفاده کنید. این ماده مستقیما در برگ‌های آلوئه‌ورا پیدا می‌شود. می‌توانید برگ‌های آلوئه‌ورا را در فروشگاه‌های سبز پیدا کنید. برای استفاده از برگ آلوئه‌ورا، پوشش بیرونی برگ را پوست بکنید تا به ماده‌ی ژل‌مانند برسید. ژل را مستقیما روی جای زخم بمالید و بگذارید تا برای نیم ساعت یا بیشتر روی آن بماند. از آنجا که این ژل به‌سرعت خشک می‌شود، می‌توانید با آن بخوابید.
روزی دو یا سه بار از این ژل استفاده کنید. به این ترتیب نه تنها زخم جوش از بین می‌رود، بلکه می‌توانید شاهد این باشید که پوست‌تان درخشان‌تر و سفت‌تر شده است و حتی چروک‌های پوست شما نیز از بین رفته است.
روغن‌های معطر: درخت چای و گل‌بی‌مرگ
روغن درخت چای، درمان گیاهی شگفت‌انگیزی برای درمان جای زخم است. این درمان خیلی مؤثر است چرا که خواص ضدعفونی‌کنندگی، ضدباکتریایی، ضدقارچی و ضدویروسی دارد. روغن درخت چای برای درمان زخم‌های جوش مؤثر است. بیشترین تأثیر آن در درمان زخم‌های هیپرتروفیک است و می‌تواند کم‌کم جای این زخم‌ها را از بین ببرد. دو تا چهار قطره از روغن درخت چای را با روغن نارگیل مخلوط کنید و دوبار در روز آن را روی جای زخم بمالید.
روغن معطر گل‌بی‌مرگ هم یکی از انتخاب‌های عالی برای از بین بردن جای زخم است. درست مانند روغن درخت چای، این ماده نیز دارای خواص ضدباکتریایی است. از آنجا که این روغن دارای آنتی‌اکسیدان است، پوست آسیب‌دیده را التیام می‌بخشد.
روغن شترمرغ
روغن شترمرغ از چربی پشت شترمرغ استرالیایی یعنی «ایمو» گرفته می‌شود. ممکن است که اسم «ایمو» را شنیده باشید، این پرنده از استرالیا می‌آید و شباهت زیادی به شترمرغ دارد. این روغن باکتری‌ها را می‌کشد و تورم را کاهش می‌دهد.
روغن شترمرغ پر از اسیدهای چرب امگاست (امگا ۹، امگا ۶ و امگا ۳) این چربی‌ها به شما کمک می‌کنند تا پوست سلامت و درخشانی داشته باشید. این روغن می‌تواند تا اعماق پوست شما نفوذ نموده و آن را مرطوب کند. به همین دلیل، می‌تواند در درمان تورم و کاهش اثر زخم مؤثر باشد و فرایند طبیعی التیام پوست را بهبود ببخشد.
سرکه‌ی سیب
سرکه‌ی سیب، دارویی قابض و ضدعفونی‌کننده‌ای طبیعی است. این سرکه درمان مؤثری برای جوش و جای جوش است. از آنجا که سرکه‌ی سیب سلول‌های مرده‌ی پوست را از بین می‌برد، می‌تواند در از بین بردن جای زخم هم مؤثر باشد. سرکه‌ی سیب را با عسل مخلوط کنید و بعد با استفاده از پنبه آن را روی پوست یا بخش‌های آسیب‌دیده بمالید. اجازه دهید تا برای ۱۰ دقیقه بماند و بعد آن را بشویید. می‌توانید این کار را دو یا سه بار در روز انجام دهید.
انواع زخم و دلایل آن
ایجاد جای زخم یکی از مراحلِ فرایندِ التیام بعد از آسیب‌دیدگی یا تورم است. ظاهر زخم و بهترین درمان برای آن به نوع زخم، عمق آن، اندازه و محل پیدایش زخم بستگی دارد. سایر عواملی که می‌توانند روی جای زخم تأثیر بگذارند سن، ژن، جنسیت و نژاد هستند.
برای تعیین اینکه کدام روش درمانی برای شما مناسب‌تر است، بهتر است تا اول بدانید که زخم شما از کدام نوع است؛ چهار نوع زخم وجود دارد:
زخم‌های گوشتی
زخم گوشتی یا زخم فزون‌گوشت، معمولا به عنوان ضایعه‌ای سفت و لاستیک‌مانند یا یک برآمدگی درخشان و بافت‌دار توصیف می‌شود. زخم گوشتی نتیجه‌ی فرایند بهبود آسیب‌دیدگی است. این آسیب‌دیدگی معمولا به‌خاطر نیروهای مکانیکی واردشده به زخم اصلی یا عفونت در آن به وجود می‌آید.
زخم‌های گوشتی معمولا به‌خاطر ترشح زیاد کلاژن به وجود می‌آیند. ولی باید برای درک بهتر این فرایند تحقیقات بیشتری انجام داد. با گذشت زمان، ممکن است که زخم گوشتی محدودیت حرکتی ایجاد کند. زخم‌های گوشتی خوش‌خیم هستند و اصلا مسری نیستند. زخم گوشتی گاهی اوقات خارش شدید، درد و تغییراتی در بافت را به همراه دارد. این نوع از زخم‌ها معمولا بیشتر در گروه‌های نژادی رنگین‌پوست اتفاق می‌افتند تا در سفیدپوستان.
زخم‌های گوشتی به دلایل مختلفی همچون سوختگی، جوش، آبله‌مرغان، سوراخ کردن گوش، خراش، جراحی یا واکسن به وجود می‌آیند.
درمان زخم گوشتی با توجه به اینکه زخم تکی و کوچک است یا چندتایی و بزرگ متفاوت است. ولی به هر حال، این نوع از زخم‌ها در چند مرحله و با گذشت زمان التیام می‌یابند. معمولا توصیه می‌شود که اول به سراغ درمان‌های طبیعی بروید و اگر آنها موفق نبودند به جراحی فکر کنید. مخصوصا در مواردی که جراحی خود زخم‌های بیشتری به جای می‌گذارد (مخصوصا اگر به‌خاطر مسائل ژنتیکی جای زخم روی پوست‌تان می‌ماند.)
برخی افراد ترجیح می‌دهند که استروئید تزریق کنند، سرمادرمانی کنند یا از پوشش سیلیکونی استفاده نمایند. این درمان‌ها زخم را صاف‌تر می‌کنند. اگر در ابتدای فرایند بهبود باشید، می‌توان با استفاده از فشار‌درمانی و پوشش ژل سیلیکونی از به وجود آمدن زخم‌های گوشتی جلوگیری کرد.
زخم‌های هیپرتروفیک
زخم‌های هیپرتروفیک درست مانند زخم‌های گوشتی برآمده هستند. ولی از منطقه‌ی آسیب‌دیده آن طرف‌تر نمی‌روند. اکثر اوقات زخم‌های هیپرتروفیک را با زخم‌های گوشتی اشتباه می‌گیریم. ولی تفاوت قائل شدن بین این دو زخم برای انتخاب درمان مناسب، بسیار حائز اهمیت است.
زخم‌های هیپرتروفیک معمولا تا ۴ میلیمتر بالاتر از سطح پوست قرار می‌گیرند (برخلاف زخم‌های گوشتی که معمولا بالاتر می‌روند)، این زخم‌ها معمولا قرمز یا صورتی، سفت و دچار خارش هستند. زخم‌های هیپرتروفیک معمولا حاوی کلاژن نوع ۳ هستند. این زخم‌ها موازی با سطح پوست قرار می‌گیرند و دارای برآمدگی‌های زیاد و الیاف بزرگ حاوی کلاژن خارج سلولی هستند.
درمان زخم‌های هیپرتروفیک معمولا از زخم‌های گوشتی آسان‌تر است. این درمان‌ها شامل تزریق استروئید برای کاهش تورم، پوشش سیلیکونی برای صاف‌تر شدن زخم، ژل عصاره‌ی پیاز و سایر درمان‌هایی می‌شود که باعث تولید کلاژن می‌شوند.
زخم‌های کششی
زخم‌های کششی نتیجه‌ی سوختگی پوست هستند. معمولا این زخم‌ها پوست را سفت‌تر می‌کنند و از حرکت کردن بخش درگیر جلوگیری می‌نمایند. این نوع از زخم‌ها ممکن است که عمیق‌تر باشند و روی ماهیچه‌ها و اعصاب نیز تأثیر بگذارند؛ و می‌توانند برای بیماران سوختگی بسیار وحشتناک باشند، مخصوصا اگر در بخش‌های قابل دید بدن قرار گرفته باشند.
بسته به نوع آسیب، زخم‌های سوختگی حتی با بهترین نوع درمان هم قابل مشاهد خواهند بود. با وجود اینکه این زخم‌ها می‌توانند ناراحتی زیادی ایجاد کنند، ولی بخشی از درمان هستند. درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند از ایجاد جای زخم جلوگیری کنند. ولی به‌ندرت می‌توان جای زخم را به‌کلی از بین برد.
زخم جوش
جوش زدن شدید می‌تواند زخم‌هایی به جای بگذارد که چاله‌مانند، زاویه‌دار یا موجی هستند. زخم جوش تقریبا می‌تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد. هنگامی که جوش‌ها به اعماق پوست نفوذ می‌کنند، به پوست و بافت‌های زیر آن آسیب می‌زنند. وقتی که پوست متورم باشد این آسیب بدتر هم می‌شود. در این حالت لکه‌های متورم و قرمزی به‌شکل کیست یا برآمدگی روی پوست دیده می‌شوند. اگر جوش را درمان نکنیم این شرایط بدتر خواهد شد و درنهایت جای زخم را روی پوست به جای می‌گذارد.
ور رفتن، فشار دادن یا ترکاندن جوش باعث تورم بیشتر می‌شود. پس بهتر است با جوش‌های خود کاری نداشته باشید. و متأسفانه مسائل ژنتیکی می‌توانند نقش زیادی در جوش زدن و باقی ماندن جای جوش ایفا کنند.
مطمئنم که می‌خواهید بدانید که چه چیزی باعث باقی ماندن جای جوش می‌شود. وقتی که جوش‌ها از بین می‌روند، بدن تلاش می‌کند تا آسیب ایجادشده توسط تورم را التیام بخشد. درطول فرایند درمان، بدن کلاژن تولید می‌کند تا به پوست کمک کند. اگر مقدار کلاژن زیاد یا کمتر از حد لازم باشد، جای زخم‌ها روی پوست باقی می‌ماند. نوع زخمی که بعد از جوش باقی می‌ماند به مقدار کلاژن بدن شما بستگی دارد.
هیچ تضمینی برای باقی نماندن جای جوش وجود ندارد. ولی به هر حال چند روش برای جلوگیری از این مشکل وجود دارد. این روش‌ها می‌توانند تأثیر زیادی داشته باشند. با این وجود بهتر است که فورا جوش را درمان کنید تا زخم جوش را به حداقل برسانید یا از ایجاد آن جلوگیری کنید.
نتیجه‌گیری
روش‌های زیادی وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آنها از ماندن جای زخم روی پوست خود جلوگیری کنید. ولی واقعیت این است که شما نمی‌توانید جای زخم را کاملا از بین ببرید. به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید از ماده‌ی جدیدی استفاده کنید (به‌خصوص برای کودکان و زنان باردار) حتما با پزشک خود مشورت کنید.
اما اگر از این هشت روش استفاده کنید می‌بینید که جای زخم‌های زشت شما تا حد زیادی ناپدید شده‌اند. بنابراین به یاد داشته باشید که با استفاده از روغن‌های معطر، پوشش‌های فشاری، ژل و سایر روش‌های طبیعی می‌توانید از جراحی‌های زیان‌آور و غیرضروری اجتناب کنید.