خس خس سینه یا نفس کشیدن با صدا نشان دهنده سختی تنفس است که اغلب در اثر تنگی راه های تنفسی یا انسداد ناکامل آن ها رخ می دهد. خس خس سینه وضعیتی است که دراثر دم یا بازدم صدایی شبیه به صدای سوتزدن از فرد شنیده میشود. این موضوع ناشی از تنگشدن راههای هوایی است. آلرژی، عفونتها، برخی داروها، آسم، ترشکردن (بازگشت اسیدبهمری)، بیماری مزمن انسدادی ریه و هر چیزی که باعث ورم یا التهاب راههای هواییتان شود، میتواند موجب خس خس سینه شود.
درمانهای خانگی خس خس سینه
مایعات گرم بنوشید
اگر خس خس سینه ناشی از تجمع مخاط در نای باشد، نوشیدن آب گرم میتواند به کاهش علائم کمک کند. مصرف چای، دمنوشهای گیاهی یا آب گرم میتواند از تراکم مخاط بکاهد. همچنین درصورت بروز هرگونه احتقان و گرفتگی، مصرف آب کافی برای بدن ضروری است.
در هوای مرطوب نفس بکشید
استنشاق هوای مرطوب یا بخار آب نیز مانند آب گرم عمل میکند. این کار موجب کاهش مخاط و احتقان در راههای تنفسی میشود و تنفس را برایتان آسانتر میکند. میتوانید درِ حمام را ببندید و با بازکردن آب داغ فضای حمام را با بخار آب پر کنید یا از دستگاههای رطوبتساز در خانه استفاده کنید. همچنین سونای بخار نیز میتواند در این شرایط کمککننده باشد. فراموش نکنید که سونای خشک برایتان مناسب نیست و ممکن است وضعیتتان را بدتر کند.
مصرف میوهها و سبزیجات را افزایش دهید
برخی از بیماریهای مزمن تنفسی ممکن است باعث بروز خس خس سینه شوند. پژوهشگران دربارهی تأثیر تغذیه بر کاهش علائم خس خس سینه تحقیق کردهاند و به نکات تازهای دست یافتهاند. براساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، ویتامین C میتواند از دستگاه تنفسی محافظت کند. همچنین این مطالعه نشان داد، مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C نسبتبه مصرف مکملهای ویتامین C تأثیر بیشتری دارد. برای بهرهمندی از فواید بالقوهی ویتامین C مصرف غذاهای زیر را افزایش دهید:
اسفناج؛
کلم بروکلی؛
گوجهفرنگی؛
فلفلدلمهای؛
پرتقال.
همچنین مطالعهی مشابهی نشان میدهد بین رژیمهای غذایی سرشار از ویتامین D و سلامت دستگاه تنفسی ارتباط مستقیم وجود دارد. غذاهای سرشار از ویتامین D عبارتاند از:
لبنیات؛
گوشت قرمز؛
ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون؛
زردهی تخممرغ.
غذاهای زیر نیز سرشار از ویتامین E هستند:
تخمهی آفتابگردان؛
بادام؛
اسفناج؛
کرهی بادامزمینی.
براساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفت، زنجبیل تازه دارای ترکیباتی است که میتواند با برخی ویروسهای دستگاه تنفسی مبارزه کنند. مصرف چای زنجبیل موجب میشود علاوهبر بهرهمندی از خواص مایعات گرم، از خواص ضدویروسی زنجبیل برای مبارزه با خس خس سینه استفاده کنید. زمانیکه خس خس سینه ناشی از بیماریهای ویروسی باشد، زنجبیل میتواند بسیار مفید باشد.
ترک سیگار
سیگار علاوهبر تحریک راههای هوایی، میتواند موجب بروز بیماریهای جدی ناشی از بیماری مزمن انسدادی ریه شود. آمفیزم (نابودی پارانشیم ریوی) و برونشیت مزمن نمونههایی از این بیماریها هستند.
دود دست دوم (دود سیگاری که اطرافیان افراد سیگاری استنشاق میکنند) میتواند در افراد بهخصوص در کودکان باعث بروز خس خس سینه شود. براساس اعلام مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری، کودکانی که در معرض دود دست دوم قرار دارند، بیشتر از سایر کودکان درمعرض خطر حملات آسم شدید و عفونتهای دستگاه تنفسی قرار دارند.
اجتناب از نزدیکی به دود شومینه، کبابپز و هر نوع دود غیرتنباکویی نیز در کاهش خس خس سینه مؤثر است.
از تکنیک تنفس لب غنچهای استفاده کنید
این تکنیک به شما کمک میکند تا سرعت تنفستان را کاهش بدهید و با افزایش زمان بازبودن راههای هوایی، تأثیرگذاری نفستان را افزایش دهید. وقتی که تأثیرگذاری نفستان افزایش یابد، مجبور نیستید برای نفسکشیدن سخت تلاش کنید. بنابراین مشکل تنگی نفستان بهبود پیدا میکند و خس خس سینهتان کاهش مییابد.
برای تمرین این تکنیک ابتدا گردن و شانهتان را آرام نگه دارید. بهمدت ۲ ثانیه هوا را ازطریق بینی به داخل بدهید. سپس لبتان را غنچه کنید و بهمدت ۴ ثانیه بازدم نفستان را بیرون بدهید. این تمرین را تا جایی ادامه دهید که احساس راحتی بیشتری کنید. با انجام تکنیک تنفس لب غنچهای مشکل خس خس سینهتان رفع یا حداقل بهتر میشود.
در هوای سرد و خشک ورزش نکنید
ورزش در هوای سرد و خشک میتواند موجب تنگشدن راههای هوایی فرد شود. با افزایش سرعت تنفس ممکن است خس خس سینهتان آغاز شود. این مشکل تحت عنوان آسم ورزشی (آسم ناشی از ورزش) نیز شناخته میشود و میتواند بر افراد عادی یا مبتلایان به آسم مزمن تأثیر بگذارد.
اگر با تمرین کردن در هوای سرد دچار خس خس سینه میشوید یا خس خس سینهتان بدتر میشود، بهتر است زمانیکه هوا سرد است، داخل خانه ورزش کنید.
علائم هشداردهنده
خس خس سینه بهتنهایی زندگی فرد را تهدید نمیکند، ولی میتواند نشانهی بیماریهایی باشد که زندگی فرد را با خطر جدی مواجه میکنند. اگر نوزاد یا کودکی دارید که مشکل خس خس سینه دارد یا خودتان دچار خس خس سینهی شدید میشوید، با پزشک مشورت کنید. اگر همراه با خس خس سینه هر یک از علائم زیر را نیز دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
کبودی پوست؛
درد در قفسهی سینه؛
تنفس سریع که نتوانید با تمرینات تنفس آن را کنترل کنید؛
مشکل تنفسی؛
سردرد؛
سرگیجه.
اگر دراثر قرار گرفتن چیزی در گلو یا راه هواییتان، مواجهه با آلرژن (مادهی حساسیتزا)، یا نیش زدن زنبور دچار خس خس سینه شدید، فورا برای درمان به پزشک مراجعه کنید.