چک آپ های منظم و آزمایشهای معمول می تواند در حل مشکلات سلامتی که در اواخر عمر گربانگیر شما خواهد شد، کمک کند. بنابراین برای کمک به کنترل سلامتیتان در این مقاله آزمایشهایی که زنان باید در دهه ها 20، 30، 40، 50 و 60 سالگی انجام دهند را با شما در میان می گذاریم.
آزمایشهای ضروری که زنان در دهه 20 زندگیشان باید انجام دهند
به گفته دکتر دانا سیمپلر Dana Simpler، متخصص مراقبت های اولیه در مرکز پزشکی Mercy در بالتیمور Baltimore، هدف شما این است که سلامتی خود را تضمین کنید. بهبود عادت های سالم غذا خوردن، ورزش منظم و داشتن خواب کافی. این که چه کاری انجام می دهید و چگونه برای پیشگیری از مشکلات سلامتی مانند فشار خون بالا و دیابت از بدنتان مراقبت می کنید کلید رسیدن به هدفتان است.
1. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش فیزیکی سالانه
اکثر شرکت های بیمه آزمایشات روزمره را پوشش می دهند پس چرا از آن ها استفاده نکنید و با عدد کلسترول و فشار خونتان آشنا نشوید. آزمایشاتی که باید انجام دهید عبارتند از:
آزمایشات کلی خون CBC، است که برای شرایطی مانند کم خونی ( کمبود سلول های قرمز خونی ) انجام می شود.
آزمایش کلسترول و گلوکز ناشتا ( به خصوص اگر افزایش وزن دارید ) برای بررسی دیابت و علایم قبل از دیابت.
معاینه قلب، ریه، چشم، گوش، گره های لنفاوی و شکم توسط پزشک برای بررسی مشکلات غیرعادی.
ثبت سن، قد، وزن و سابقه بیماری های خانوادگی توسط پزشکتان.
2. آزمایش های ضروری زنان : به روز رسانی واکسیناسیون
بر اساس دستورالعمل موسسات ملی بهداشت National Institutes of Health از آن جا که ایمنی واکسن های کودکی در این سن از بین رفته است باید دوباره واکسن Tdap تزریق نمایید ( سیاه سرفه، کزاز، دیفتیری ) اگر بعد از سال 1980 متولد شده اید و در کودکی مبتلا به آبله مرغان نشده اید، واکسن آبله مرغان را هم باید تزریق نمایید. واکسن MMR ( سرخک، سرخچه، اوریون ) هم اگر بعد از سال 1956 به دنیا آمده اید باید تجدید شود.
البته واکسن HPV ( پاپیلومای انسانی ) یا زگیل تناسلی را هم نباید فراموش کنید. به گفته دکتر سیمپلر تمام موارد سرطان های دهانه رحم باعفونت توسط این ویروس ایجاد می شود. بنابراین اگر سنتان کمتر از 27 سال است باید این واکسن را تزریق نمایید.
3. آزمایش های ضروری زنان : تست پاپ اسمیر
تست پاپ اسمیر PAP smear ( نمونه برداری از سلول های دهانه رحم برای تشخیص ناهنجاری هایی که می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شوند. ) باید در دهه 20 یا بلافاصله بعد از شروع شدن فعالیت جنسی انجام شود و سپس بعد از یک سال و در صورت منفی بودن پاسخ آزمایش هر 3 سال یکبار تکرار شود.
4. آزمایش های ضروری زنان : آزمایشات تشخیصی ایدز و بیماری های مقاربتی
تمام بزرگسالانی که رفتار جسی پرخطر و با بیش از یک شریک جنسی داشته اند باید برای بیماری کلامیدیا Chlamydia و گنور gonorrhea و ایدز HIV مورد آزمایش قرار بگیرند.
5. آزمایش های ضروری زنان : خود آزمایی پستان
زنان در دهه 20 زندگی باید بداند حالت نرمال بدنشان باید به چه شکل باشد و در صورت مشاهده هر گونه تغییر نابهنجار در بافت پستانشان برای آزمایشات کامل تر به پزشک مراجعه نمایند.
آزمایش های ضروری که زنان در دهه 30 زندگیشان باید انجام دهند
به گفته دکتر سمپلر به صورت آماری زنان در دهه 30 دچار حمله قلبی یا سکته مغزی نمی شوند ولی این سن زمان آن است که فعالانه رفتارتان را تغییر دهید تا روی سلامت شما تاثیر مثبت بگذارد. وزن خود را چک کنید، سیگار نکشید، ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید.
1. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش کلسترول
انجمن قلب آمریکا American Heart Association یا به اختصار AHA توصیه می کند که از 20 سالگی به بعد آزمایش لیپوپروتئین lipoprotein ناشتا انجام شود ولی از آنجایی که تعداد کمی به این توصیه عمل می کنند بهتر است در دهه 30 به این توصیه گوش دهید. به خاطر داشته باشید کلسترول یک بیماری نیست بلکه عاملی است که می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را نشان دهد. بنابراین اندازه کلسترول و تری گلیسرید خونتان را باید در حد نرمال نگه دارید.
2. آزمایش های ضروری زنان : بررسی پوست
آکادمی پوست آمریکا برای بررسی حرفه ای خال های روی بدنتان که نیاز به یک چشم متخصص دارد روش (asymmetrical، bleeding، color، diameter، evolving ) یا به اختصار ABCDE را توصیه می نماید: A برای متقارن بودن، B برای خونریزی ، C برای تغییر رنگ ، D برای قطرهای بیشتر از 6 میلی متر و E برای تکامل . زنان با پوست معمولی نسبت به زنانی که پوست تیره دارند بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست هستند.
افرادی که قبل از 18 سالگی دچار آفتاب سوختگی شده اند یا یکی از اعضای خانواده شان مبتلا به ملانوما melanoma ( سرطان پوست ) هستند، احتمال خطر برایشان بیشتر است.
3. آزمایش های ضروری زنان : بررسی تیروئید
آزمایش استاندارد طلایی تیروئید gold-standard thyroid آزمایش خونی برای TSH یا هورمون تحریک کننده تیروئید است که تشخیص پرکاری تیروئید که منجر به بیخوابی و کاهش وزن می شود یا کم کاری تیروئید که منجر به افزایش وزن می شود را امکان پذیر می کند. آزمایش تیروئید می تواند در تشخیص بیماری های خود ایمنی مثل Graves موثر باشد. اگر علایمی از قبیل تغییرات غیر قابل توضیح در روحیه، وزن، عادات خواب یا سطح کلسترول دارید، آزمایش تیروئید را انجام دهید.
4. آزمایش های ضروری زنان : فشار خون
اگر دارای علایم خطر بیماری های قلبی را سکته مغزی هستید ( سابقه خانوادگی، اضافه وزن یا سیگار کشیدن ) باید توجه بیشتری به فشار خونتان داشته باشید. عددی که نگران کننده است فشار دیاستولیک بین 120 تا 139 ( عددی که در بالا خوانده می شود ) روی 80 تا 89 است که نشان می دهد شما در وضعیت پیش فشار خون هستید. بر اساس گزارش انجمن قلب آمریکا فشار خون بالا با اعداد 140 روی 90 تعریف می شود.
آزمایشهای ضروری که زنان در دهه 40 زندگیشان باید انجام دهند
زنان در 40 سالگی و بعد از آن در معرض خطر ابتلا به بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا، بیماری های قلبی، پوکی استخوان، دیابت و آرتریت هستند و اغلب توصیه می شود به صورت سالانه چک آپ شوند. البته اگر شیوه زندگی سالمی داشته باشید بسیاری از این مشکلات قابل کنترل خواهند بود.
در این دهه باید به طور جدی مراقب سابقه خانوادگی باشید. مثلا در مورد سرطان کولون colon یا روده بزرگ: با این که معمولا تا سن 50 سالگی کولونوسکوپی colonoscopies پیشنهاد نمی شود ولی اگر والدین یا خواهر و برادرتان چنین مشکلی داشتند باید 10 سال زودتر برای انجام نمونه برداری مراجعه نمایید. مثلا اگر مادران در 55 سالگی به سرطان روده بزرگ مبتلا شده شما باید در 45 سالگی برای این سرطان آزمایش بدهید.
1. آزمایش های ضروری زنان : مامو گرافی
انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که معایتان سالانه سرطان سینه را از 40 سالگی آغاز کنید – اگر سابقه خانوادگی دارید باید در سنین پایین تر این کار را شروع کنید – ولی غربالگری معمولی تا سن 50 سالگی می تواند به تعویق بیوفتند.
زنان کمتر از 40 یا 50 ساله به لطف آزمایش های ماموگرافی در صورتی که سرطان سینه در آن ها زود تشخیص داده شود، بیماریشان به راحتی قابل درمان است.
2. آزمایش های ضروری زنان : معاینه چشم
اگر قبلا از عینک استفاده می کرده اید باید با پزشکتان در مورد استفاده از عینک جداگانه برای مطالعه مشورت نمایید. افرادی که تا به حال به چشم پزشک مراجعه نکرده اند باید یک معاینه جامع چشم انجام دهند تا اگر مشکلات چشمی مربوط به سن مانند آب مروارید cataracts، گلوکم glaucoma، رتینوپاتی دیابتی iabetic retinopathy، دژنراسیون ماکویا macular degeneration مربوط به سن، که معمولا بدون علامت شروع می شوند، داشته باشند در مراحل اولیه تشخیص داده شوند. این آزمایشات شامل آزمایش فشار چشم، معاینه ته چشم pupil dilation که با باز کردن مردمک چشم انجام می شود تا دکتر بتواند شبکیه و عصب بینایی را مشاهده نماید و آزمایش بینایی و خواندن نمودار چشمی، می شود.
3. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش قند خون/دیابت
آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها نشان می دهد که یک سوم بزرگسالان چاق هستند، جای تعجب نیست که دیابت نوع 2 قبلا به نام دیابت بزرگسالان شناخته می شد. دیابت یکی از مشکلات سلامتی مهم و در حال رشد است. اگر قبلا آزمایش نداده اید در این سن باید حتما آزمایش قند خون ناشتا بدهید. قند خون ناشتا به طور معمول باید کمتر از 100 mg/dl. اگر جواب آزمایشتان بین 100 تا 125 بود یعنی در مرحله پیش دیابتی قرار گرفته اید و باید شروع به مراقبت نمایید. یکی از روش های مناسب کاهش وزن 7 درصدی است که می تواند شما را به منطقه امن بازگرداند. باید با پزشکتان در مورد پرهیزات و رژیم غذایی مناسب صحبت کنید. اگر قند خونتان از 126 بالاتر بود مبتلا به دیابت شده اید، یک بیماری مزمن که تمام عمر همراه شما خواهد بود.
آزمایش دقیق تر برای دیابت آزمایش هموگلوبین A1C است. A1C پروتئینی در خون است که در حضور قند بالا تغییرات زیادی می کند و می تواند سطح گلوکز خون در یک دوره 3 تا 4 ماهه را مشخص نماید.
4. آزمابش های ضروری زنان : آزمایش رکتوم یا راست روده Rectal Exam
این آزمایش موضعی برای تشخیص خون مخفی در مدفوع مهم است زیرا وجود خون در مدفوع شاخص اولیه سرطان روده بزرگ است که با آزمایش های بیشتر قابل تشخیص خواهد بود.
آزمایش های ضروری که زنان در دهه 50 زندگیشان باید انجام دهند
پس از یائسگی زنان اثرات محافظتی هورمون استروژن estrogen که قبلا در بدنشان ترشح می شده را از دست می دهند و در معرض افزایش احتمال خطرات ابتلا به بیماری هایی از قبیل پوکی استخوان و بیماری های قلبی قرار می گیرند. به گزارش انجمن قلب آمریکا زنان اغلب در اثر بیماری های قلبی از دنیا می روند.
آزمایش سالانه باید هر سه سال یکبار برای بررسی فشار خون و کلسترول انجام شود. کاهش استروژن باعث ذخیره چربی در ناحیه دور کمر می شود و افزایش چربی شکمی باعث افزایش خطر ابتلا به دیابت و بیماری های قلبی خواهد شد.
1. آزمایش های ضروری زنان : کولونوسکوپیColonoscopy
به گفته دکتر سیمپلر، مهم نیست سابقه خانوادگی داشته باشید یا خیر، در دهه 50 توصیه می شود اولین آزمایشی که انجام می دهید باید کولونوسکوپی باشد. اگر هیچ پلیپی پیدا نشد هر 10 سال این آزمایش را تکرار کنید. ولی اگر پولیپی با پتانسیل سرطانی شدن داشتید باید هر 3 سال این آزمایش را تکرار کنید.
2. آزمایش های ضروری زنان : بررسی سلامت قلب
یک آزمایش کامل در اوایل این دهه باید سامل بررسی خطر کلی بیماری قلبی باشد. اول نگاهی به دور کمر بیندازید، هر چه دور کمرتان بیشتر باشد خطر ابتلا به سندرم های متابولیک از جمله دیابت و بیماری های قلبی در شما بیشتر خواهد بود. دور کمر بیشتر از 88 سانت برای شما نگران کننده است.
شاید بخواهید آزمایش خون پروتئین C-Reactive را انجام دهید که به توصیه انجمن قلب آمریکا خطر بیماری قلبی خاموش را به شما نشان خواهد داد. انجام الکتروکاردیوگرام* electrocardiogram به اختصار EKG هم انتخابی هوشمندانه برای زنان بالای 50 سال است حتی در غیاب علایم هشدار دهنده.
اگر سابقه خانوادگی بیماری های قلبی دارید یا دچار ناراحتی های قفسه سینه، تنگی نفس یا گرفتگی سینه هستید یا سابقا صدای غیر معمول قلب در شما تشخیص داده شده است بهتر است یک اکوکاردیوگرام و یک سونوگرافی قلبی انجام دهید.
*الکتروکاردیوگرام electrocardiogram : الکتروکاردیوگرام یا ECG منحنی ای از فعالیت های قلب است که توسط دستگاهی به نام الکتروکاردیوگراف ثبت می شود. این دستگاه الکترود هایی دارد که با نصب روی نواحی مشخصی از پوست می توانند پیام های الکتریکی انقباض قلب را دریافت و روی کاغذ ثبت کنند.
3. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش تراکم استخوان
غربالگری روتین باید در سن 65 سالگی انجام شود. زنان جوان تر تنها در صورت شکستگی در معرض خطر هستند.
اگر سیگاری هستید، داروهای استروئیدی مثل داروهای آسم استفاده می کنید، اگر خیلی لاغر هستید، آسیایی هستید یا سابقه پوکی استخوان خانوادگی دارید باید زودتر این آزمایش را انجام دهید.
4. آزمایش های ضروری زنان : به روز رسانی واکسیناسیون
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند افرادی که بین سال های 1945 و 1965 متولد شده اند باید برای هپاتیت C آزمایش دهند. 75 درصد بزرگسالان مبتلا به این ویروس در آن سال ها متولد شده اند و تشخیص آن برای درمان زودهنگام ضروری است.
قبلا تصور می شد فقط افرادی که در معرض خطر بالای این بیماری هستند باید مورد آزمایش قرار بگیرند ولی بسیاری از افراد حامل خاموش این بیماری هستند و از آن جایی که هپاتیت C می تواند منجر به بیماری هایی مرگبار از قبیل سیروز کبدی cirrhosis of the liver و سرطان کبد شود، انجام این آزمایش حرکتی هوشمندانه است. واکسیناسیون سه گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه را هم هر 10 سال یکبار باید تجدید نمایید.
آزمایش های ضروری که زنان در دهه 60 و بعد از آن باید انجام دهند
پس از 65 سالگی خطر ابتلا به سرطان دهه رحم کاهش می یابد بنابراین اگر در دهه گذشته سه بار جواب آزمایشتان منفی بوده دیگر نیازی به آزمایش مجدد ندارید.
با این حال همچنان ماموگرافی را ادامه داده و هر سه سال یک بار کلسترولتان را آزمایش کنید. ممکن است بخواهید با پزشکتان در مورد مشکلات شناختی و حافظه صحبت کنید.
به ورزش کردن ادامه دهید. بر اساس مطالعات مشخص شده که ورزش خطر ابتلا به زوال عقل، فشار خون و قند خون را کاهش می دهد و انرژی بیشتری برای لذت بردن از همراهی نوه هایتان به شما می دهد.مطالعات نشان می دهد که زنان مسن تری که برنامه ورزشی کاهش وزن خود را انجام دهند سلامت کلیشان بهبود پیدا می کند از جمله افزایش تراکم استخوانی، افزایش توانایی انجام فعالیت های روزانه که از خطر سقوط و صدمات ناشی از آن جلوگیری می کند.
1. آزمایش های ضروری زنان : به روز رسانی واکسیناسیون
واکسن آنفولانزا در این سن تقریبا برای همه توصیه می شود چون این بیماری برای افراد مسن خطرناک است. واکسن هرپس زوستر herpes zoster برای محافظت از شما در مقابل بیماری دردناکی که با ویروس آبله مرغان ایجاد می شود. ( ویروسی که دهه ها در بدنتان خاموش بوده ولی می تواند در این سن دوباره فعال شود. ) انجام این واکسیناسیون با این که انتخابی است ولی به دلیل درد و ناراحتی طولانی مدت این بیماری سک امر ضروری است. واکسن سه گانه و واکسن پنومونی pneumonia هم باید انجام شود.
2. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش تراکم استخوان
تمام زنان بالای 65 سال باید به طور منظم آزمایش تراکم استخوان انجام دهند.
3. آزمایش های ضروری زنان : آزمایش ویتامینD
هر چه سنتان بیشتر شود تولید ویتامین D در بدن سخت تر می شود حتی اگر زمان زیادی را زیر نور خورشید بگذرانید در نیتجه ممکن ست بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار بگیرید. از پزشکتان بخواهید سطح ویتامین D شما را آزمایش کند.
در مطالعات اخیر مشخص شده سطح ویتامین D بالاتر از 2000 واحد در روز با کاهش نرخ سرطان کلورکتال و سایر سرطان ها از جمله سینه و پانکراس در ارتباط است و از شما در مقابل پوکی استخوان محافظت می نماید.
4. آزمایش های ضروری زنان : بررسی افسردگی
6.5 میلیون آمریکایی مسن تر از 65 سال به افسردگی مبتلا هستند. اگر مثل سابق احساس لذت نمی کنید یا تغییرات قابل ملاحظه ای در خواب یا اشتها دارید با پزشکتان صحبت کنید. 80 درصد افراد مبتلا به افسردگی بالینی به طور موثری با روش های دارویی، روان درمانی، درمان الکترواستاتیکی* electroconvulsive یا به اختصار ECT یا ترکیبی از این سه قابل درمان هستند.
*الکتروشوک درمانی electroconvulsive therapy یا ECT : الکترو شوک درمانی ( Electro Canvulse Therapy ) عبور دادن یک جریان الکتریکی محرک از مغز بیمار به مدت یک دهم تا یک ثانیه برای تولید یک تشنج بزرگ می باشد. تا کنون مکانیسم ECT بدرستی شناخته نشده است اما مطالعات نشان می دهد که ECT تغییرات شیمیایی و فیزولوژیک در سلولهای مغز بیمار شبیه تغییراتی که به دنبال مصرف داروهای ضدافسردگی ایجاد می شود را باعث می شود .
گروه سلامت سیمرغ
نکاتی که باید قبل از انجام آزمایش بدانید (قسمت اول)