در دنیای مدرن امروزی که پر از استرس و تنش می‌باشد همه‌ی ما سر درد را تجربه کرده‌ایم. سر درد به معنای کمبود ماده‌ای در بدن است که این ماده می‌تواند آب باشد، کمبود ویتامین‌ها باشد و … . بسیاری از ما وقتی که طاقتمان تمام می‌شود به قرص‌های سردرد رو میآوریم غافل از اینکه این قرص‌ها بسیار زیاد به ما آسیب وارد می‌کنند. در ادامه شما را با روش‌های تسکین سر درد آشنا می‌کنیم و یک پماد دست‌ساز خانگی را به شما معرفی می‌کنیم.
با شایع‌ترین علت‌های سردرد آشنا شوید
۱. سردردهای تنشی
«سردرد تنشی» شایع‌ترین نوع سردرد در میان نوجوانان و بزرگسالان است و با عناوین دیگری ازجمله «سردرد استرسی»، «سردرد مزمن روزانه» و «سردرد مزمن غیرپیش‌رونده» نیز شناخته می‌شود. این نوع سردرد معمولا درد مزمن با شدت خفیف تا متوسط ایجاد می‌کند و مقطعی است.
۲. سردردهای خوشه‌ای
«سردرد خوشه‌ای» شدیدترین اما غیرشایع‌ترین نوع سردرد است که به‌شکل سوزش یا سوراخ‌شدن در پشت چشم‌ها احساس می‌شود. این نوع سردرد به‌صورت دوره‌های خوشه‌ای بروز می‌کند و طول مدت هر دوره از چند هفته تا چند ماه متغیر است. سردردهای خوشه‌ای شاید برای مدتی مثلا چند ماه یا حتی چند سال از بین بروند و سپس مجددا بروز کنند.
۳. سردردهای سینوسی
وقتی سینوس‌ها ملتهب شوند، در ناحیه‌ی گونه‌ها، پیشانی و پل بینی درد ایجاد می‌کنند. سایر علائم سینوسی مانند آبریزش بینی، تب، احساس فشار در چشم و ورم صورت نیز ممکن است به‌صورت هم‌زمان بروز کنند.
۴. سردردهای میگرنی
«سردرد میگرنی» معمولا یک یا چندبار در ماه بروز می‌کند و هربار چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. میگرن معمولا با علائم دیگری نیز همراه است که عبارتند از: حساسیت به نور، صدا و بو؛ تهوع و استفراغ؛ بی اشتهایی؛ ناراحتی معده و دردهای شکمی. سردردهای میگرنی در کودکان با علائمی مانند رنگ‌پریدگی، سرگیجه، تاری دید، تب و ناراحتی معده همراه‌اند.
۵. سندرم سردرد مختلط
«سندرم سردرد مختلط» با عنوان «سردردهای تغییریافته» نیز شناخته می‌شود و شامل ترکیبی از علائم سردردهای تنشی و میگرنی است. این نوع سردرد در هردو گروه سنی بزرگسال و کودک بروز می‌کند.
دلایل سردرد
به‌طورکلی سردرد درنتیجه‌ی ترکیبی از سیگنال‌های عصبیِ ارسال‌شده به عروق خونی و ماهیچه‌های سر بروز می‌کند، اما دلیل فعال‌شدن این سیگنال‌ها هنوز مشخص نیست. بااین‌حال رایج‌ترین محرک‌های سردرد عبارتند از:
بیماری‌هایی مانند عفونت‌های سینوسی، سرماخوردگی، تب و عفونت گلو؛
استرس؛
خستگی چشم یا کشیدگی پشت؛
عوامل محرک محیطی مانند دود دست‌دوم تنباکو و رایحه‌ی منتشره از مواد شیمیایی و عطرها؛
زمینهی خانوادگی به‌ویژه درخصوص سردردهای میگرنی؛
حساسیت‌های غذایی؛
عدم تعادل هورمونی؛
عدم تعادل ویتامین‌ها و مواد مغذی؛
آسپارتام (نوعی شیرین‌کننده‌ی مصنوعی کم‌کالری).
روش‌های طبیعی درمان سردرد
منیزیم
مصرف منیزیم یکی از مؤثرترین و کم‌خطرترین درمان‌های سردرد نسبت به مصرف مسکّن‌هاست. مبتلایان به سردردهای جدی مانند میگرن معمولا کمبود منیزیم دارند. نتایج مطالعات مختلف نشان داده شده است که منیزیم از دفعات حملات میگرنی در آن‌‌دسته از مبتلایانی که کمبود منیزیم دارند، می‌کاهد. همچنین افراد مبتلا به دیابت، مبتلایان بیماری‌های قلبی، الکلی‌ها و نیز کسانی که جهت تنظیم فشار خون از داروهای مُدِر استفاده می‌کنند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به کمبود منیزیم قرار دارند.
منیزیم می‌تواند از فوران نوعی سیگنال‌های مغزی موسوم به «افسردگی گسترشیِ قشری» که موجب ایجاد اختلالات دیداری و حسیِ مرتبط با سردرد به‌ویژه سردردهای میگرنی می‌شوند، جلوگیری کند. به‌علاوه، منیزیم می‌تواند جلوی مواد شیمیاییِ انتقال‌دهنده‌ی درد را در مغز بگیرد و افزون بر اینها موجب تقویت عملکرد پلاکت‌ها شود که در بهبود واکنش بدن در مواجهه با جراحات و جلوگیری از خونریزی مؤثرند.
مصرف روزانه ۲۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم منیزیم به کاهش دفعات حملات سردرد کمک می‌کند. منیزیم خوراکی و وریدی هردو دسترس‌پذیر، بی‌خطر و مقرون‌به‌صرفه‌اند. مصرف منیزیم حتی در دوران بارداری نیز ممانعتی ندارد (البته مصرف هرگونه مکمل غذایی حتی منیزیم در دوران بارداری باید با مشورت پزشک صورت بگیرد). اسهال شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی منیزیم است که آن هم با کاهش دُز مصرفی یا کاهش دفعات مصرف رفع خواهد شد.
جهت افزایش منیزیم دریافتی باید در طی روز فیبر بیشتری بخورید. منابع غذایی حاوی منیزیم عبارتند از انواع لوبیا، انواع تخم‌ها و مغزها، غلات کامل و سبزیجاتی مانند بروکلی، کدو خورشتی و سبزیجات برگ‌دار. فرآورده‌های لبنی، گوشت، شکلات و قهوه نیز از منیزیم کافی برخوردارند.
رژیم غذایی فاقد گلوتن
حساسیت به مواد غذاییِ حاوی گلوتن ممکن است موجب ایجاد سردرد شود. به گزارش بنیاد ملی اطلاع‌رسانی در زمینهی سلیاک (NFCA)، سلیاکی‌هایی که سردردهای میگرنی دارند، معمولا پس از تشخیص بیماری و حذف گلوتن از رژیم‌غذایی‌شان شاهد رفع کامل سردردهای میگرنی یا کاهش قابل‌توجه دفعات و شدت علائم خواهند بود. غیرسلیاکی‌ها نیز ممکن است بر اثر حساسیت به گلوتن دچار سردرد شوند که در این‌صورت نیازی به حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی نیست، بلکه کاهش گلوتن مصرفی روزانه کفایت می‌کند.
برای اینکه بدانید آیا سردردتان ناشی از حساسیت به گلوتن است یا خیر، به‌مدت سه هفته از مصرف مواد غذایی گلوتن‌دار خودداری کنید و سپس مجددا مواد غذایی حاوی گلوتن را پله‌پله در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. باید ببینید که وقتی گلوتن بیشتری می‌خورید، چه تغییراتی در علائم‌تان به‌وجود می‌آید. به‌این‌ترتیب می‌توانید بفهمید که مصرف گلوتن تا حداکثر چه مقداری موجب تحریک علائم‌تان نخواهد شد.
مصرف آب کافی
قهوه و نوشیدنی‌های قندی و الکلی به‌دلیل کم‌آب‌کردن بدن می‌توانند سردردهای شدیدی ایجاد کنند. کسانی که در طول روز آب کافی مصرف نمی‌کنند نیز در معرض ابتلا به سردرد و علائم مربوطه قرار دارند. این درحالی است که با مصرف آب کافی بدون هیچ هزینه‌ای به‌راحتی می‌توانید سرحال‌تر باشید و کمتر سردرد بگیرید.
مصرف میوه‌ها و سبزیجات آب‌دار علاوه‌بر رفع تشنگی به حفظ آب بدن کمک می‌کند. بیش از ۹۰ درصد ساختار برخی سبزیجات از آب تشکیل شده است. میوه‌ها و سبزیجات مغذیِ آب‌دار عبارتند از خیار، کرفس، تربچه، فلفل سبز، کلم، کدو سبز، گل‌کلم، بادمجان، اسفناج، هندوانه، توت‌فرنگی، گریپ‌فروت، طالبی و پرتقال.
طبق نتایج پژوهشی که توسط پژوهشگران بیمارستان ملی عصب‌شناسی و جراحی اعصاب در لندن انجام شد، نوعی سردرد موسوم به «سردرد کم‌آبی» نیز در میان انواع سردرد وجود دارد که به‌رغم شیوعِ مصرف ناکافی مایعات نادیده گرفته شده است. پژوهشگران بر این باورند که سردردهای ناشی از کم‌آب‌شدن بدن می‌توانند موجب اختلالات تمرکز و تحریک‌پذیری شوند.
یک پماد خانگی دست‌ساز برای درمان سردرد
مواد لازم
۲٫۱ پیمانه روغن نارگیل؛
۴٫۱ پیمانه موم عسل رنده‌شده؛
۲ قاشق چای‌خوری پودر فلفل کاین؛
۲ قاشق چای‌خوری پودر زنجبیل یا زردچوبه؛
۱۵ قطره عطرمایه‌ی روغنی نعناع‌فلفلی؛
۱۵ قطره عطرمایه‌ی روغنی اسطوخدوس؛
ظرف شیشه‌ای.
دستورالعمل
تمامی مواد روغنی به‌جز عطرمایه‌ها را داخل شیشه بریزید. یک ماهی‌تابه‌ی لبه‌بلند را تا ارتفاع ۵ سانتی‌متر از آب پر کنید و روی حرارت متوسطِ رو به پایین قرار بدهید؛
ظرف شیشه‌ای را داخل ماهی‌تابه بگذارید و صبر کنید تا مواد داخلش ذوب شود. مواد را هم‌بزنید تا مخلوط شوند و فلفل و زنجبیل (یا زردچوبه) را نیز اضافه کنید؛
وقتی همه‌ی مواد خوب مخلوط شدند، مدتی صبر کنید تا مخلوط به‌دست‌آمده خنک شود و سپس عطرمایه‌های روغنی را اضافه کنید؛
این پماد را داخل قوطی فلزی یا ظرف نگه‌دارنده بریزید و بگذارید خودش را بگیرد.
تهیه‌ی این پماد در کل حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد و جهت ۳۰ بار استفاده کفایت می‌کند. این پماد دست‌ساز با نفوذ به عمق عضلات موجب احساس تسکین و راحتی می‌شود و به‌ویژه در تسکین و درمان سردرد و کاهش تنش کاربرد دارد.