عدم تغذیه مناسب کودک سبب عدم رشد مناسب و دریافت ویتامین ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن می شود. کم اشتهایی کودک سبب عدم تغذیه مناسب شده و این موضوع از نگرانی های همیشه پدرو مادرهاست. در ابتدا باید تحت نظر پزشک به صورت تخصصی دلایل بی اشتهایی کودک بررسی شود و سپس با توصیه پزشک کارهای لازم برای درمان بی اشتهایی کودک را انجام دهید. در این مطلب در ابتدا به بررسی برخی دلایل بی اشتهایی می پردازیم و سپس روش های درمان کم اشتهایی کودک را معرفی می کنیم.
بی اشتهایی کودک
دلایل زیادی برای بی اشتهایی کودک وجود دارد، اما قبل از اینکه به علت های کمبود اشتها در دوره نوپایی و کودکی برپدازیم، بهتر است بدانید که اشتهای طبیعی در کودکان یعنی چه. متخصصان تغذیه معتقدند اگر شما از دو یا سه گروه غذایی خوراکی هایی برای کودک روی میز یا توی سفره می گذارید و او به ازای هر سال از سنش یک قاشق از این غذاها را می خورد و از طرف دیگر وقتی برای معاینه و پر کاردن کارت رشدش مراجعه می کنید وضعیتش طبیعی است، نباید غصه بخورید و نگران شوید چون مشکل نه در اشتهای کودک بلکه در ذهن شماست که از او توقع بیش از حد دارید!
دختر یا پسر کوچولوی شما از روزی که متولد می شود تا پایان سال اول تولد اشتهای فراوانی دارد چون قرار است به سرعت رشد کند اما بعد از آن سرعت رشد و به تبع آن اشتهای کودک هم کمتر می شود چون به جای سالی 12 کیلو قرار است فقط دو یا سه کیلو چاق شود پس دلیلی برای زیاد خوردن وجود ندارد.
درست است که کاهش نیاز کودک به کالری و انرژی از دو سالگی به بعد خود به خود اشتهای کودک را کم می کند اما نگرانی های والدین همیشه هم پربیراه نیست و گاهی وقت ها کاهش میل کودک به غذا یک نشانه هشدار است.
خب، حالا سوال این جاست که چه زمانی این وضعیت را جدی بگیریم؟
اگر فرزند شما علاوه بر بی میل بودن نسبت به غذا در حال وزن کم کردن است و یا طی سه تا شش ماه گذشته اصلا چیزی به وزنش اضافه نشده، اگر علائمی مانند اسهال، استفراغ، یبوست و… هم با بی اشتهایی همراه است و یا وقتی فرزند شما حاضر نیست غذای تو دهانش را قورت بدهد باید بایک متخصص مشورت کنید.
تقویت کننده های اشتها
زنجبیل: شاید بچه ها نتواند طعم تند و تیز زنجبیل را در حالت عادی تحمل کنند اما دادن چای زنجبیل به آنها نیم ساعت غذا اشتهایشان را کاملا باز می کند.
ترب کوهی: از خانواده شب بوهاست و اشتها را باز می کند. برای این کار باید یک قاشق مرباخوری از آن را قبل از غذا به فرزندتان بدهید.
آلوئه ورا: اغلب بچه ها این میوه خوش عطر و طعم را می پسندند و جالب است که بعد از خوردن آن تازه اشتهایشان برای بیشتر خوردن باز می شود.
لیموترش: کدام بچه ای است که از خوردن یک لیموناد طبیعی تگری بدش بیاید؟! لیموترش اشتهای کودک را تنظیم و گرسنگی را تحریک می کند.
رزماری: دقت کردید که بچه ها چقدر از عطر و طعم غذاهای ایتالیایی خوششان می آید؟ خب، وجود ادویه ای مثل رزماری با عطر و طعم خاصی که به غذاها می دهد بی دلیل نیست! رزماری هم اشتها آور است و هم ضد عفونت.
ترخون: ترخون را در غذاهای حاوی گوشت و مرغ بریزید و از معجزه اش در افزایش اشتهای فرزندتان لذت ببرید. ترخون همچنین در مبارزه با انگل های روده ای هم موثر است.
آویشن: آویشن هم در رفع برونشیت موثر است و هم اشتها را بیشتر می کند. آویشن همچنین روی، پتاسیم و آهن هم دارد.
تغذیه سالم
عادات غذایی کودکان از هشت ماهگی شکل می‌گیرد و پس از آن غذاخوردن با خلق و خو، روابط و رفتارهای کودک پیوند می‌خورد. به این معنا که از آنها تاثیر می‌پذیرد و برای مثال ممکن است به دلیل لجبازی یک غذا یا خوراکی خاص را نخورد.
بالطبع رفتارهای والدین بویژه مادران در اوایل دوره شکل‌گیری عادات تغذیه‌ای کودک در نحوه تغذیه وی در سال‌های بعد موثر است.
برخی کودکان تا نوجوانی یاد نمی‌گیرند که سر میز یا سفره بنشینند و غذا بخورند و معلوم است که مانند تمام ناهنجاری‌های رفتاری کودکان در این‌باره هم باید والدین را مقصر دانست!
متخصصان تغذیه معتقدند:کودکان نباید تا پیش از 2 سالگی طعم نمک را بچشند. پس از آن نیز باید همواره غذاهای کم‌نمک بخورند. عادت کردن به نمک و مصرف آن علاوه بر تغییر ذائقه کودک، مشکلات جسمی و احتمال ابتلا به بیماری‌هایی نظیر فشار خون را در آنها (در آینده) افزایش می‌دهد.
پس از نمک انواع تنقلات متهم ردیف بعدی هستند. تنقلات شور، ترش و شیرین، چرب و پرادویه و افزودنی‌های مجاز و غیرمجاز نظیر ذرت بو داده، پفک، چیپس، بستنی، بیسکویت، شکلات، کاکائو و… نه‌تنها سلامت کودک را به خطر می‌اندازد، بلکه اشتهای وی را به قول معروف کور می‌کند.
کودکان هنگام گرسنگی برای مصرف تنقلات تمایل شدید نشان می‌دهند و اگر این خوراکی‌ها در دسترس باشند یا والدین در مقابل اصرار آنها بالاخره تسلیم شوند تنقلات را با اشتها می‌خورند و از وعده غذایی اصلی بازمی‌مانند.
انواع تنقلات برخلاف تصور برخی والدین ارزش تغذیه‌ای خاص ندارند و در تقابل به دلیل استفاده از مواد شیمیایی، نگهدارنده‌ها، طعم‌دهنده‌های مصنوعی و … مضرند.
بدتر این که برخی والدین تنقلات بویژه بیسکویت و کیک و کلوچه را جایگزین وعده اصلی غذایی می‌پندارند و از این طریق خود را از طبخ غذا برای کودک یا خوراندن غذا به وی معاف می‌کنند.
بسیاری نیز در برابر اصرارهای کودک برای مصرف تنقلات هیچ تفاوتی نشان نمی‌دهند یا شاید چون کودک‌شان را دوست دارند نمی‌خواهند او را از آنچه دوست دارد و قابل خریداری است محروم بکنند.
گروهی از والدین هم هستند که مصرف تنقلات برای فرزندشان را مایه پزدادن می‌دانند و دوست ندارند پسر همسایه پفک بخورد و فرزندشان به دست او نگاه کند و حسرت بخورد!