خجالت طبیعی است یا نه؟
خجالت در واقع نوعی ویژگی شخصیتی در کودکان است، نه یک عیب و نقص که نیازی به دعوا و شرمندگی والدین داشته باشد. این ویژگی با تشویق و حمایت والدین قابل اصلاح است جالب است بدانید دانشمندان میگویند خجالتی بودن در بعضی فرهنگها مورد پسند و ستایش مردم است و از راه فرهنگ جامعه به کودکان به ارث میرسد. از نظر علمی احساس خجالت، یک واکنش طبیعی نسبت به افراد یا محیطهای جدید است که در حقیقت ترکیبی از حس ترس و کنجکاوی را در خود دارد. شیرخواران با دیدن غریبهها رویشان را برمیگردانند. کودکان نوپا به زمین نگاه میکنند و به پدر یا مادرشان میچسبند و حتی ممکن است در این شرایط به مکیدن انگشت شست بپردازند اما بیشتر بچهها قبل از 3 سالگی به راحتی با همه ارتباط برقرار میکنند و بهنظر بسیار اجتماعی میآیند اما بعد از این سن، ترس بیشتر کودکان از غریبهها شروع میشود و آنها حس خجالت و شرمندگی را یاد میگیرند. در این زمان است که ناگهان کوچولوی اجتماعی و برونگرای شما تبدیل به یک موجود خجالتی میشود.
از خودتان بگویید
حتما خود شما هم برایتان مواردی پیش آمده که احساس خجالت و کم رویی کرده باشید. در مورد آنها با فرزند خود صحبت کنید. مثلا در مورد اولین روز کارتان یا اولین تجربه کار گروهی خود و از اینکه چندان راحت نبودید و خجالت میکشیدید و حتی اینکه حس خجالت شما را عصبی کرده بود، برای او حرف بزنید. و این همدردی شما به او میگوید که در این حس کم رویی تنها نیست.
به قضیه دامن نزنید
مطالعات نشان داده اند که اغلب یک کودک همانطور رشد خواهد کرد که به او برچسب می زنند. فشارهای والدین بر بچه های کمرو، می تواند باعث اضطراب و عدم امنیت وی گردد که خود مشکلی بدتر از خجالتی بودن است. فرزندتان را مجبور نکنید که بیشتر از سطح شخصی اش پیشرفت کند. اگر شما مجبورید که از واژه کمرو برای توصیف فرزندتان استفاده کنید همیشه آن را با نکته ای مثبت جبران کنید، مثلاً ” پسرم در حضور دیگران اندکی خجالتی است ولی او یک ورزشکار فوق العاده است.”
گاهی به او کمک کنید
برای همه پیدا کردن دوست یک کار راحت و طبیعی به نظر نمیرسد به خصوص برای خردسالانی که هنوز مدرسه نمیروند، زیرا برای آنان یک فعالیت کاملا جدید است که ممکن است کودک را خیلی درگیر کند. بنا بر این کمی در این کار مداخله کنید. به آرامی در این مسیر گام بردارید. کودک خود را به یکی از هم سن و سالانش معرفی کنید فرقی نمیکند که همکلاسیاش باشد یا فرزند یکی از همسایگان. اگر احساس کردید آنها با هم راحت هستند و فرزند شما توانست با او بجوشد. از آن کودک دعوت کنید تا برای بازی پیش فرزند شما بیاید. به مرور که فرزند شما توانست با حضور کودکان دیگراحساس راحتی کند، احتمالا میتواند در مکانهای دیگر نیز راحت باشد.
عاشق فرزندتان باشید
کودک خجالتی شما باید اطمینان داشته باشد که شما او را همانطور که هست، دوست دارید. او راه و روش خودش را برای روبهرویی با موقعیتهای جدید دارد و دوست دارد اول مشاهده کند و بعد وارد بازی شود. شما باید به این ویژگیها احترام بگذارید. همین که فرزندتان را در آغوش بگیرید، نشان میدهد او با همان ویژگیهایش شایسته دوست داشتن شماست. محبت شما به فرزندتان به او اعتماد به نفس میدهد.
او را تشویق کنید
از کارهایی که کودکان به صورت مثبت آنها را انجام می دهند پاداش بدهید.به عنوان مثلا وقتی کودکان تکالیفشان را خوب انجام می دهند در حضور دیگران آنها را تشویق کنید.یا به آنها یاد بدهید که وقتی به مجلسی وارد می شوند سلام کنند و وقتی این کار را انجام دادند کودک خود را با گفتن تشکر یا آفرین تشویق کنید.در واقع گفتن جنبه های مثبت کودک به دیگران می تواند مفید باشد.
حامی فرزندتان باشید
طرد اجتماعی و مسخره کردن می تواند به شکل گیری کمرویی کمک کند.بنابراین، کودکتان را مسخره نکنید و به دیگران نیز اجازه ندهید که چنین کنند. در صورت لزوم، کودکتان را از جمع کودکانی که او را مسخره می کنند خارج نمائید. با کودکانتان صحبت کنید و به آن ها بگوئید که حرف دیگران اهمیتی در زندگی آن ها ندارد. برای آن ها از مواردی که در گذشته خودتان مورد تمسخر دیگران قرار گرفته بودید صحبت کنید. خود افشاگری شما به فرزندتان کمک می کند که احساس ناراحتی کمتری از مسخره شدن توسط دیگران پیدا کند.