تپش قلب (Heart palpitations) مشکلی است که در آن فرد احساس می کند قلبش سریع، لرزان و یا کوبنده، می تپد. تپش قلب می تواند حاصل استرس و اضطراب، ورزش، سیگار کشیدن، مصرف کافئین، مصرف دارو یا در موارد خاص بدلیل بعضی از انواع بیماری ها رخ دهد. هرچند تپش قلب در موارد خاص می تواند نگران کننده باشد (مثلا بعضی از اوقات نشانه آریتمی قلبی است)، اما در اکثر موارد مشکلی جدی نمی باشد

در شرایط عادی، ضربان قلب افراد بزرگسال سالم 60 – 100 ضربان در دقیقه است. گاهی ممکن است افزایش ضربان قلب وجود داشته باشد که در عرض چند دقیقه رفع می شود. این بیماری به نام تاکی کاردی tachycardia یا تند تپشی شناخته می شود که به طور کلی بی ضرر است. با این حال اگر افزایش ضربان قلب شما تکرار شد یا به صورت مداوم بود یا با علایمی دیگر همراه باشد باید با پزشک مشورت کنید.

زمانی که ضربان قلب بیش از حد سریع می شود نمی تواند به طور موثر خون را به سایر اندام های بدن پمپاژ کند در نتیجه ممکن است بافت های بدنتان از اکسیژن محروم شوند و علایم تاکی کاردی را به دنبال داشته باشد:

• سرگیجه
• تنگی نفس
• افزایش ضربان قلب
• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• افزایش ضربان قلب
• درد قفسه سینه

تپش قلب،  ضربان قلب نامنظم، ضربان قلب سریع و ناراحت کننده و احساس صدا در قفسه سینه

غش یا سنکوب

در برخی افراد تپش قلب ممکن است نشانه ای نداشته باشد و مشکلشان فقط با معاینه فیزیکی یا در طی یک الکتروکاردیوگرام* electrocardiogram کشف شود.

*  الکتروکاردیوگرام electrocardiogram : الکتروکاردیوگرام یا ECG  منحنی ای از فعالیت های قلب است که توسط دستگاهی به نام الکتروکاردیوگراف ثبت می شود. این دستگاه الکترود هایی دارد که با نصب روی نواحی مشخصی از پوست می توانند پیام های الکتریکی انقباض قلب را دریافت و روی کاغذ ثبت کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

علایم تاکی کاردی و افزایش ضربان قلب می تواند به دلیل بیماری های متعدد باشد بنابراین تشخیص فوری بیماری و درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر شما یا کودکتان علایم تاکی کاردی را مشاهده می کنید باید به پزشک مراجعه نمایید.

اگر از حال می روید یا در نفس کشیدن دچار مشکل می شود یا درد قفسه سینه شما بیشتر از چند دقیقه طول می کشد باید فورا تحت مراقبت های اورژانسی قرار بگیرید.

عوارض جانبی تپش قلب ناگهانی

شدت عوارض جانبی افزایش تپش قلب به عوامل متعددی بستگی دارد از جمله نوع تاکی کاردی، مدت زمان و نرخ تپش و وجود بیماری های قلبی. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:

— لخته های خون که ممکن است منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود.

— نارسایی قلب که با عدم توانایی قلب برای پمپ کردن مقدار کافی خون مشخص می شود.

— حمله های مکرر غش و بیهوشی

— مرگ ناگهانی که معمولا با فیبریلاسیون بطنی ventricular fibrillation  ( منقبض شدن نامنظم فیبرهای بطنی ) یا تاکی کاردی بطنی ventricular tachycardia همراه است.

علل احتمالی تپش قلب ناگهانی

تپش ناگهانی قلب معمولا به دلیل مشکلات امواج الکتریکی که سرعت عمل پمپاژ قلب را کنترل می کنند بوجود می آید. موارد متعددی وجود دارد که می تواند سیستم الکتریکی قلب را مختل کند. برخی از این موارد عبارتند از:

• آسیب به بافت قلبی به علت بیماری قلبی
• کم خونی
• بیماری مادرزادی یا اختلال قلب
• مسیرهای الکتریکی که در حالت طبیعی از زمان تولد وجود نداشته اند
• ورزش
• فشارخون پایین یا بالا
• استرس ناگهانی مثل ترسیدن
• سیگار کشیدن
• نوشیدن الکل بیش از حد
• تب
• مصرف زیاد نوشابه های حاوی کافئین
• عوارض جانبی دارو
• سوء مصرف مواد مخدر مانند کوکائین
• بیش فعالی تیروئید
• عدم تعادل الکترولیت

و در مواردی خاص علت افزایش ناگهانی ضربان قلب دقیقا مشخص نیست.

عوامل خطر

خطر ابتلا به تپش قلب تحت شرایطی که قلب را درگیر کند یا به بافت قلب آسیب برساند، افزایش پیدا می کند. درمان های پزشکی یا تغییر سبک زندگی ممکن است خطرهایی که مشکلات زیر برای تپش قلب ایجاد می کنند را کاهش دهد. این عوامل خطرساز عبارتند از:

• فشار خون بالا
• ئبیماری قلبی
• آپنه خواب
• سیگار کشیدن
• غده تیروئید ضعیف یا غیر فعال
• دیابت
• استفاده زیاد از کافئین
• استفاده زیاد از الکل
• کم خنی
• اضطراب روانی یا استرس
• استفاده تفریحی مواد

–         سن بالا: سالمندان به دلیل سایش عروق و بیماری های قلبی مربوط به سن در معرض خطر افزایش تپش قلب هستند.

–         خانواده: سابقه خانوادگی اختلالات ریتم قلبی و به طور خاص تپش قلب باعث افزایش خطر برای شما می شود.

آزمایش های پزشکی

در صورت افزایش ناگهانی ضربان قلب، پزشک شما ممکن است برخی آزمایشات را برای یافتن علت مشکل انجام دهد. مثل الکتروکاردیو گرام electrocardiogram که برای ضبط سیگنال های الکتریکی تولید شده توسط قلب شما انجام می شود. این آزمایش غیر تهاجمی است و ممکن است در خود مطب یا در آزمایشگاه یا حتی در خانه انجام شود. همچنین انجام اکوکاردیو گرام* echocardiogram که آزمایش اولترا ساوند ultrasound  قلب است. یا آزمایش جدول شیب و الکتروفیزیولوژیک* electrophysiological.

*اکوکاردیوگرام ECG :یک شیوه تشخیصی است که از امواج مافوق‌صوت (اولتراسوند) استفاده می‌کند تا تصاویری را از ساختمان قلب نشان دهد.این شیوه از الکترودهای غیرتهاجمی استفاده می‌کند که به پوست چسبانده می‌شوند.

*الکتروفیزیولوژیک electrophysiological : تست های الکتروفیزیولوژیک بدین منظور انجام می شوند،که مشخص نمایند تا چرا قلب شما به شکل نامنظم تپش می کند . این تست ها جریان الکتریکی قلب شما را بررسی می کنند . نتایج به پزشک شما کمک می کنند تا مشخص کند که یک آریتمی (اختلال ضربان قلبی) از کجای قلب ناشی می شود و تصمیم بگیرد که آیا شما نیاز به استفاده ازدارو، ضربانساز، یک دفیبریلاتور کاشتنی قلبی (ICD)، انهدام بافت قلبی یا جراحی دارید یا خیر؟

گزینه های درمانی تپش قلب ناگهانی

مانور واگال Vagal Maneuvers : ضربان قلب شما توسط اعصاب واگال کنترل می شود. مانور وگال شامل تقلا کردن ( مثل عمل دفع ) و سرفه و قرار دادن یک کیسه یخ روی صورت هنگام تپش قلب است.

داروها: شما می توانید داروهایی که برای تپش قلب نامنظم تجویز می شود را به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف کنید. این داروها ضربان قلب را طبیعی می کنند. داروهای تجویزی که معمولا در بیمارستان به شما داده می شود نرخ ضربان قلب را کنترل کرده یا ریتم طبیعی تپش قلب را باز گردانده یا این که هر دو عمل را همزمان انجام می دهند. گاهی اوقات برای کنترل تپش قلب به بیش از یک دارو نیاز خواهید داشت.

کاردیو ورژن Cardioversion یا شوک هماهنگ قلبی: یک شوک الکتریکی که با استفاده از پچ و پدال به قلب وارد می شود. ضربان الکتریکی قلب تحت تاثیر این شو به حالت طبیعی باز می گردد. این عمل در بیمارستان انجام می شود.

گروه سلامت سیمرغ

9 راهکار ساده درمان تپش قلب!