شاید متداول ترین نوع خطرات چهارشنبه سوری که در یک مراسم آتش بازی به ذهن هر کسی می رسد سوختگی است. سوختگی در اثر بوته های خشک خیلی شدید نیست. اما سوختگی چهارشنبه سوری این روزها که انواع مواد محترقه استفاده می شود به این آسانی ها خوب شدنی نیست. طبق آمار حادثه دیدگان در چهارشنبه سوری سال گذشته، بیش از همه دچار سوختگی درجه یک و سطحی شدند و پس از آن سوختگی درجه دو، پارگی، زخم و خراشیدگی و سوختگی درجه سه که شدیدترین نوع سوختگی است، قرار دارد. سوختگی های ناشی از بازی با مواد محترقه خطرناک در چهارشنبه سوری دارای دو نوع عوارض هستند. برخی از آن ها به عنوان عوارض زودرس مطرح هستند و برخی در دراز مدت بر افراد عوارض ایجاد می کند. قطع عضو بدن از عوارض زودرس سوختگی ها است. عفونت ثانویه در محل زخم ناشی از سوختگی یک عارضه زودرس دیگر است. مشکلات روحی و عصبی از عوارضی است که فرد دچار سوختگی در طولانی مدت به آن مبتلا می شود.
دکتر سید حامد برکاتی با بیان این مطلب گفت: از آنجایی که چهارشنبه آخر سال شاهد بعضی از اتفاقات ناخوشایند در جامعه هستیم که منجر به نقص عضو یا مرگ افراد می شود، آموزش نوجوانان و جوانان در این زمینه ضروری است.
وی افزود: از آسیبهای شایع در آتش بازی های چهارشنبه آخر سال می توان آسیب دست و پا را نام برد. شدید ترین آسیب ها نیز مربوط به صورت و چشم است .لازم به ذکر است که درمان آسیبهای چشمی بسیار طولانی است و ممکن است حتی تا ماه ها و سال های بعد ادامه یابد و منجر به تخلیه چشم و یا نابینایی شود.
وی بیان داشت: بر اساس آمار سال 94 ، بیش از نیمی از آسیب دیدگان در هنگام آتش بازی دچار آسیب شده اند . جراحت دست و پا 50 درصد آسیب ها را به خود اختصاص می دهد.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: مواد سوختی و ترقه را در مقادیر کم یا انبوه هرگز در منزل نگه داری نکنید، به خاطر داشته باشید همواره استفاده نادرست و بی رویه از وسایل آتش بازی و روشن کردن آتش های بزرگ، حوادث ناگواری بدنبال دارد، از آتش زدن لاستیک، هیزم، کارتن خالی و امثال اینها چه در واحدهای مسکونی و چه در معابر، کوچه و خیابان خودداری کنید.
دکتر برکاتی توصیه کرد: کبریت و مواد آتش زا را از دسترس کودکان دور نگه دارید، به فرزندان خود درمورد خطرات بازی با آتش و مواد محترقه و منفجره آگاهی لازم را بدهید، از پارک اتومبیل در کوچه ها و معابر تنگ خودداری کنید چرا که آتش بازی در نزدیکی وسایط نقلیه که حامل بنزین و مواد سوختی هستند در صورت کمترین نشت و حتی در شرایط عادی این وسایل را مبدل به بمبی می گرداند که چاشنی انفجار آن کشیده شده است.
وی افزود: مراقب اعمال و رفت و آمد فرزندان خود بوده و به آنها برای پرهیز از آتش و ترقه بازی و ساخت مواد منفجره دستی هشدار دهید، به صاحبان فروشگاههای مواد شیمیایی و رنگ فروشیها توصیه می کنیم که از فروش هرگونه مواد آتش زا و مواد شیمیایی به کودکان و نوجوانان خودداری کنند.
وی ادامه داد: حتی الامکان درب محل هایی مثل انبارداری، زیرزمین، بالکن و پشت بام را که ممکن است فرزندتان ترقه ها و مواد محترقه و منفجره را در این محل ها نگه داری کند قفل کرده و از رفت و آمد فرزندان خود به این مکان ها ممانعت کرده و این محل ها را روزانه مورد بررسی و تفحص قرار دهید.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت افزود: از نگهداری وسایل آتش بازی حتی به مقادیر بسیار کم در منازل، زیرزمین و محل کار و نیز حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم در جیب لباس یا کیف جدا خودداری کنید، از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش بازی در نزدیکی وسایل حرارتی و برقی خودداری کنید.
دکتر برکاتی گفت: مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنید، هیچگاه مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار نداده و استفاده نکنید زیرا در صورت انفجار، ذرات آن به اطراف پرتاپ شده و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد.
وی افزود: از نزدیک شدن به موادی که برای انفجار یا احتراق آماده کرده اند دوری کنید زیرا خطر از دست دادن عضوی از بدن و یا مرگ را به همراه خواهد داشت. قطع عضو، ضایعه ای جبران ناپذیر است، با احتیاط و پرهیز از رفتارهای پرخطر زندگی را برای خود و دیگران تلخ نکنیم.
وی ادامه داد: هر ساله شاهد حوادث رقت آوری از جمله سوختگی های شدید، از دست دادن چشم و یا پاره شدن پرده گوش در ایام چهارشنبه آخر سال هستیم این مواد را شوخی نگیریم زیرا با هستی خود بازی کرده ایم .
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ادامه داد: نگهداری مواد محترقه غیر استاندارد از قبیل اکلیل و سرنج، زرنیخ و کلرات، غیر مجاز و برخلاف قانون بوده و می تواند خسارات جبران ناپذیری برای خود و دیگران به همراه داشته باشد، با رعایت حقوق شهروندی از پرتاب نارنجک و مواد محترقه به ساختمان ها که موجب آسیب رساندن و بد منظر کردن آنها و سیمای شهرمان می گردد، خودداری کنید.
دکتر برکاتی گفت: پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه و موشک بروی درخت ها، بام و بالکن منازل از عوامل عمده بروز آتش سوزی است ، شایسته است بطور جدی از انجام آن بپرهیزیم.
وی ادامه داد: در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه ضمن حفظ خونسردی در اسرع وقت با تلفن 125 (ستاد فرماندهی سازمان آتش نشانی) و 115 (پایگاه اورژانس) تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشانی دقیق اطلاع دهید، در صورت بروز هرگونه حریق و یا حادثه ضمن حفظ خونسردی سریعا افراد مسن و کودکان و دیگر افراد را از محل حریق به جای امن انتقال دهیم، سپس سریعا با تلفن 125 آتش‌نشانی تماس گرفته و مراتب را با ذکر نشانی دقیق و نوع حادثه به ستاد فرماندهی آتش نشانی اطلاع داده و در هنگام حضور آتش‌نشانان در محل حریق نهایت همکاری را با آنان انجام دهیم.
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: در صورت مواجهه با فردی که دچار سوختگی شده، ضمن حفظ خونسردی و رعایت اقدامات اولیه در سوختگی با آتش، مصدوم را هرچه سریعتر به مرکز بهداشتی، درمانی منتقل کنید و یا در صورت شدید بودن مصدومیت با اورژانس 115 تماس بگیرید ، گروه‌های در معرض خطر همچون بیماران قلبی، سالمندان و زنان باردار بهتر است در این شب به جز موارد ضروری از منزل خارج نشوند تا آسیبی متوجه ایشان نشود، حتی یک بار شنیدن صدای انفجار ترقه از فاصله نزدیک می‌تواند بلافاصله موجب آسیب شنوایی شود، اما با رعایت نکاتی چون فاصله گرفتن از مکان‌هایی که ترقه‌بازی انجام می‌شود و استفاده از محافظ‌های گوش یا پوشاندن گوش‌های خود با انگشت می‌توانید از گوش‌های خود مراقبت کنید.
دکتر برکاتی در پایان افزود: کودکان حساسیت بیشتری به صداهای بلند داشته و آسیب‌شنوایی در آنان سریعتر رخ می‌دهد. می‌توانید به کودکان خود یاد دهید که به محض شنیدن صدای ترقه، گوش‌های خود را با انگشتانشان بگیرند