تغییر رنگ یا شکل مدفوع نوزاد نشان دهنده وضعیت سلامت نوزاد و کارکرد رود و معده او است. در صورت مشاهده تغییر ناکهانی و عجیب در مدفوع نوزاد باید هرچه زودتر با پزشک متخصص صحبت و کودک را معاینه کند. با این حال بهتر است والدین اطلاعات کافی در رابطه با ارتباط مدفوع نوزاد و بیماری های احتمالی داشته باشند پس با این مطلب همراه شوید تا تشخیص بیماری از مدفوع نوزاد را یاد بگیرید.
مدفوع نرمال چه ویژگی هایی دارد؟
غلظت آن باید مثل خمیردندان باشد.
طول آن باید بین ۲۰-۱۰ سانتیمتر باشد.
باید بدون فشار و درد از بدن خارج شود.
باید به‌آرامی وارد چاه دستشویی شود.
رنگ آن باید قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ باشد. رنگ مدفوع معمولاً قهوه‌ای است و خیلی‌ها وقتی رنگ مدفوعشان تغییر می‌کند نگران و کنجکاو می‌شوند. بیشتر این تغییرات معنی خاصی ندارند اما بعضی از تغییرات مخصوصاً اگر تغییرات مداوم باشد و فقط در یک‌مرتبه دفع دیده نشود، می‌تواند حائز اهمیت باشد.
تغییر رنگ مدفوع به چه معنی است؟
رنگ سیاه همراه با چسبندگی یا رنگ قرمز در مدفوع
یک فرایند درونی مهم که می‌تواند بر رنگ مدفوع تاثیر داشته باشد، خونریزی روده‌هاست. به‌خاطر تغییرات شیمیایی هموگلوبین در خون که تاقسمتی به‌خاطر عمل آنزیم‌های روده ایجاد می‌شود، مخصوصاً اگر خونریزی خیلی سریع باشد و میزان بالایی هموگلوبین در روده‌ها وجود داشته باشد، رنگ مدفوع ممکن است سیاه شود. تغییر رنگ مدفوع به سیاه درصورتی که خونریزی در بالای روده افتاق بیفتد هم ایجاد می‌شود زیرا با گذشتن خون در طول روده‌ها، زمان بیشتری برای تغییر شیمیایی هموگلوبین وجود دارد.
مدفوعی که به‌خاطر خونریزی رنگ آن سیاه شده باشد، بسیار چسبناک بوده و بوی بدی هم دارد. این وجه تمایز مدفوع سیاهی که در نتیجه خونریزی روده ایجاد شده باشد و مدفوع سیاهی که به‌خاطر مصرف آهن یا داروهای حاوی بیسموت ایجاد می‌شود است.
ازطرف‌دیگر، خونریزی که در پایین روده‌ها ایجاد شود، مخصوصاً در روده بزرگ، معمولاً باعث قرمز شدن رنگ مدفوع می‌شود چون زمان کمتری برای تغییرات شیمیایی هموگلوبین وجود دارد.
مدفوع زرد رنگ
یک فرایند داخلی دیگر که می تواند موجب تغییر رنگ مدفوع شود اما شیوع کمتری نسبت به خونریزی دارد، بیماری لوزالمعده است. لوزالمعده آنزیم‌هایی را به درون روده‌ها ترشح می‌کند که به هضم چربی، پروتئین و کربوهیدرات کمک می‌کند. وقتی آنزیم‌های لوزالمعده در روده وجود نداشته باشد، چربی به‌طور کامل هضم نمی‌شود. اگر محتوی چربی هضم‌نشده به اندازه کافی زیاد باشد، مدفوع زردرنگ می‌شود. این مدفوع چرب و بدبو نیز خواهد بود.
متداولترین بیماری لوزالمعده که موجب این مشکل می‌شود تومرهای لوزالمعده هستند که مجرای لوزالمعده را که آنزیم‌ها از آن به روده می‌رسند، مسدود می‌کند و همچنین پانکراتیت مزمن که اسیبی است که معمولاً به‌خاطر مصرف زیاد از حد الکل ایجاد می‌شود و توانایی لوزالمعده برای ساخت آنزیم را مختل می‌کند. اگر در مدفوع هم خون و هم چربی هضم‌نشده وجود داشته باشد، رنگ مدفوع نقره‌ای می‌شود.
رنگ خاکستری مدفوع
صفرا از مجراهای صفراوی (و مثانه) به درون روده‌ها حرکت می‌کند. با حرکت آن در روده‌ها، قسمتی از آن تحت تغییرات شیمیایی دیگر قرار گرفته و برخی از این تغییرات بر رنگ مدفوع تاثیر می‌گذارند. این تغییرات عمدتاً به سرعت گذشتن محتوی روده از روده‌ها بستگی دارد.
اگر محتوی روده با سرعت طبیعی حرکت کنند، رنگ مدفوع قهوه‌ای کمرنگ تا پررنگ می‌شود. اگر محتوی روده سرعت بالاتری داشته باشد، تغییرات شیمیایی هموگلوبین های تغییر یافته (نام علمی آن بیلی‌رابین است) یا فقدان آنها موجب سبز شدن مدفوع می‌شود. این به‌خودی‌خود تغییر رنگ مهمی نیست.
اگر در مدفوع هیچ بیلی‌رابین وجود نداشته باشد، رنگ آن خاکستری می‌شود که تغییر رنگ مهمی است چون نشان می‌دهد جریان صفرا به روده قطع شده است. متداولترین دلیل انسداد، وجود تومر در مجرای صفرا یا پانکراس است.
مدفوع سفید
مدفوع سفید و طوسی به این معناست که سیستم گوارشی بدن نوزاد شما به خوبی فعالیت نمی کند و دچار عارضه ای به نام آترزی صفراوی شده است. این عارضه از حرکن صفرا به سمت کیسه صفرا جلوگیری می کند. این بیماری می تواند نوزادتان را در خطر قرار دهد. از دیگر علائم این بیماری بوی بسیار بد مدفوع، ادرار های تیره، رشد کم و کاهش وزن است.
تغییر شکل مدفوع
مدفوع های ژله ای
این عارضه زمانی رخ می دهد که روده دچار انسداد شده باشد. از هر هزار نفر کم تر از چهار نفر در سال دچار این بیماری می شوند. تشخیص ندادن آن می تواند باعث تورم های شدید در روده و در نهایت انسداد کامل و پارگی روده شود.
اسهال مداوم
اسهال های مکرر می تواند نشان دهنده عفونت و یا آلرژی باشد و اگر مدت زمان بسیار زیادی طول بکشد، نشان دهنده کم آبی است.
مدفوع مخاطی
این نوع مدفوع به دلیل عفونت و یا آلرژی است.