حاملگی یک بحران موقعیتی است و در مواردی که به خوبی مدیریت نشود تبدیل به یک بحران طولانی‌مدت می‌شود که استرس زیادی بر مادر و اطرافیان وی وارد می‌آورد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند حدود 70 درصد مادران به دلیل ترس از درد زایمان متقاضی زایمان سزارین می‌شوند. معمولا در حین زایمان، ترس و اضطراب شدید مادر از درد، باعث انقباض عضلات می‌شود. انقباض شدید عضلانی منجر به نرسیدن اکسیژن کافی به عضلات ازجمله عضلات رحمی شده و باعث ایجاد تداخل با انقباضات رحمی و اختلال در روند مطلوب زایمان می‌شود. این موارد باعث کاهش فعالیت انقباض رحم و در نتیجه افزایش مدت زایمان و افزایش احتمال زایمان با کمک وسایل و همچنین زایمان سزارین می‌شود. معمولا در حین زایمان، ترس و اضطراب شدید مادر از درد، باعث انقباض عضلات می‌شود. انقباض شدید عضلانی منجر به نرسیدن اکسیژن کافی به عضلات ازجمله عضلات رحمی شده و باعث ایجاد تداخل با انقباضات رحمی و اختلال در روند مطلوب زایمان می‌شود.
برای کاهش اضطراب زایمان روش‌های مختلفی وجود دارد که به دو دسته کلی روش‌های دارویی و غیر دارویی تقسیم می‌شوند. روش‌های دارویی با عوارضی مثل تهوع و استفراغ، دیسترس تنفسی، حساسیت و خون‌ریزی معده و روده، اختلال روانی و اعتیاد همراه هستند. ولی روش‌های غیر دارویی یا درمان مکمل ساده و ارزان بوده و عوارض جانبی و خطرات کمتری دارند.
رایحه‌درمانی یکی از روش‌های درمانی مکمل یا جایگزین است که گمان می‌رود در تسکین درد، کاهش نگرانی و اضطراب، بی‌خوابی، افسردگی، خستگی و آسم مؤثر باشد. لذا به‌منظور بررسی این روش در کاهش اضطراب زایمان طبیعی، محققین دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در مطالعه‌ای علمی پژوهشی، از رایحه گیاه دارویی مریم‌گلی استفاده کرده‌اند.
در این پژوهش که از نوع کارآزمایی بالینی بوده، 160 زن باردار 38 تا 42 ساله که جهت زایمان طبیعی به مرکز آموزشی و درمانی معتضدی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه مراجعه کرده بودند، شرکت داشته‌اند.
برای انجام آزمایش، افراد فوق به‌طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند و میزان اضطراب آنان با استفاده از پرسشنامه استاندارد سنجیده شد. سپس در گروه «آزمایش» بلافاصله بعد از شروع فاز فعال زایمان، سه قطره از اسانس مریم‌گلی به گازاستریل آغشته شده و به یقه لباس آن‌ها متصل و هر نیم ساعت نیز تجویز آن تکرار شد. اما در گروه «شاهد» صرفاً از دارونما به روشی مشابه استفاده شد. پس‌ازاین مداخلات نیز، مجددا اضطراب زنان فوق مورد سنجش واقع شد.
نتایج آزمایش نشان داد که قبل از مداخله و استفاده از رایحه مریم‌گلی، میزان اضطراب در هر دو گروه مشابه بوده، اما پس از رایحه‌درمانی، میزان اضطراب در زنان گروه آزمایش نسبت به گروه دیگر کاهش معنادار و قابل‌توجهی یافته است.
همچنین میانگین تعداد و طول مدت انقباضات در گروه آزمایش نسبت به گروه شاهد کمتر بوده که نشان‌دهنده تأثیر رایحه‌درمانی بر تسریع روند لیبر و زایمان است.حین این مطالعه، محققین تمامی زنان مورد آزمایش را ازنظر بروز احتمالی عوارض جانبی رایحه مریم‌گلی بررسی کردند که نشان داد هیچ عارضه جدی وجود نداشته است. به‌علاوه آثار سوئی بر نوزاد نیز مشاهده نگردید.
بنا بر نتایج به‌دست‌آمده که در فصل‌نامه «حیات» وابسته به دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده است، محققین می‌گویند: «مطالعه فوق نشان داد که رایحه‌درمانی با مریم‌گلی در کاهش اضطراب و طول مدت زایمان مؤثر است و با توجه به این‌که اکثر زنان استفاده از طب مکمل را ترجیح می‌دهند، پیشنهاد می‌شود، رایحه مریم‌گلی به‌عنوان یک وسیله کمکی، غیرتهاجمی و غیردارویی در کاهش اضطراب و تسریع روند لیبر و زایمان مورد استفاده قرار گیرد«.
منبع: رکنا