شاید برایتان پیش آمده باشد که شاهد کبودی روی دست یا پاهایتان باشید بدون اینکه ضربه ای به آن وارد شده باشد و یا حتی شما متوجه آن شده باشید. اما دلیل این کبودی ها چه می تواند باشد؟ آیا وجود این کبودی ها نگران کننده است؟ در صورت اینکه این اتفاق زیاد برای ما بیافتد آیا نشان دهنده بیماری خاصی است؟ با این مطلب همراه شوید تا پاسخ تمامی این سوالات را بدست آورید.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند، بروز کبودی در اندام‌ها نشانه کم خونی است در حالی که، هیچ نوع کبودی نشانه کم‌خونی نیست و معمولا عواملی چون اختلال در تعداد یا عملکرد پلاکت یا اختلالات انعقادی یا ضعف جداره عروق، از عوامل موثر در بروز آن است، اما گاهی در کنار یکی از این عوامل، کم خونی بیمار نیز به عنوان یک مشکل مجزا مطرح است که باید تحت درمان قرار بگیرد.
ضعف عروق خونی میتواند ناشی از کمبود ویتامین C در افراد باشد. در افرادی که دچار کمبود اسید فولیک و ویتامین 12 B هستند یا رژیم سخت گیاهی دارند و گوشت نمی‌خورند و نیز در سالمندان، کبودی‌های زیر پوستی دیده می‌شود.
دلایل بروز کبودی نه‌تنها در اکثر موارد خطرناک نیست، بلکه در کودکان و بزرگسالان متفاوت و متعدد است.
علت چه میتواند باشد؟
دکتر شیوا نظری، فوق‌تخصص خون کودکان با اشاره به این که کبود شدن متعدد اندام‌ها در کودکان میتواند نشانه‌ای از یک بیماری خونی خوش‌خیم باشد، می‌گوید: کبود شدن مکرر اندام‌ها در صورتی که بدون ضربه یا همراه با ضربه اندک بخصوص در اندام فوقانی باشد، به وجود مشکلی درسیستم انعقادی برمی گردد که بر این اساس، تعداد وعملکرد پلاکت خون و همچنین فاکتورهای انعقادی و عروقی از طریق آزمایش خون باید مورد بررسی قرار بگیرد.
همچنین می‌افزاید: کبودی‌ها گاه به طور منتشر، همراه با علائم خونریزی از قسمت‌های دیگر بدن (خونریزی از بینی) یا همراه با تب و بزرگی غدد لنفاوی یا بزرگی طحال است.
بر این اساس، والدین با دیدن هر نوع کبود شدگی در بدن و خونریزی بینی بدون سابقه در کودک، باید بلافاصله او را نزد پزشک فوق‌تخصص خون ببرند.
کبودی‌های خطرناک
اگر به‌طور مکرر، دچار کبودی وسیع و بی‌دلیل روی پوستتان می‌شوید یا مناطق کبودی بزرگ و دردناک است و بدون علت مشخص ایجاد شده، یا کبودی همراه با علائم بیماری در کل بدن همچون تب و از دست دادن تمرکز ذهنی و حالت گیجی است، بویژه اگر با خونریزی لثه همراه است، به متخصص مراجعه کنید و تحت آزمایش و بررسی خونی قرار بگیرید.
دکتر بابک بهار، فوق‌تخصص بیماری‌های خونی با بیان مطالب فوق می‌گوید: گاهی خانم‌های جوان، مراجعاتی به دلیل بروز کبودی‌هایی در نقاط مختلف بدن دارند که این نوع کبودی‌ها خطرناک نیستند و از اثرات هورمون پروژسترون بر دیواره رگ‌ها ناشی می‌شوند.
دکتر بهار تاکید می‌کند: همراه بودن کبودی با علائم خطری چون رنگ پریدگی، تب، کاهش وزن ناگهانی، بزرگی غدد لنفاوی یا بزرگی شکم باید جدی گرفته شود.
کبودی های طولانی مدت روی پوست نشانه چیست؟
اگر کبودی های طولانی مدت و به تعداد زیاد، بدون درد، ضعف و … دارید به احتمال زیاد به ” تومبوسیتوپنی” مبتلا هستید و بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است. پلاکت یکی از سلول‌های اصلی خون است که نقش آن ایجاد لخته اولیه برای جلوگیری از خونریزی است. پلاکت‌ها در مغز استخوان تولید می‌شوند. نیمه‌عمر آنها کوتاه است و معمولا بعد از 7 تا 10 روز توسط طحال از بین می‌روند و پلاکت‌های جدید جایگزین می‌شوند.
میزان طبیعی پلاکت‌ها در خون بین 150 هزار تا 450 هزار عدد در هر میکرولیتر تعریف می‌شود. اگرچه در کشورهای شرقی حداقل قابل‌قبول کمی پایین‌تر یعنی 120 تا 125 هزار در میکرولیتر است ولی معیار را همان استاندارد جهانی در نظر می‌گیرند. اگر در آزمایش خون میزان شمارش پلاکت از اعداد گفته‌شده کمتر باشد باید علت را جستجو کرد چون کاهش پلاکت در مواقع شدید میتواند بسیار جدی و خطرناک باشد. در کاهش شدید پلاکت مقدار پلاکت به 10 تا 15 هزار در میکرولیتر یا کمتر می‌رسد. در این موارد ممکن است بیمار بدون بروز هیچ حادثه‌ای دچار خونریزی شود.