آیا شک دارید که خونتان غلیظ است یا تیره؟
غلظت خون از نظر پزشکی تعریف خاصی دارد. بعضی از افراد با دیدن رنگ خون خود به اشتباه تصور می کنند که خونشان غلیظ شده است در صورتی که شاید خونشان تیره باشد. در این مقاله در مورد غلظت خون و راههای درمان آن بحث خواهیم کرد.
سیاری از بیماران زمانیکه به متخصص مراجعه میکنند، اصطلاح غلیظ شدن خون را به کار میبرند که درست نیست و غلظت خون تعریف خاص خود را دارد. به لحاظ پزشکی، غلظت خون یعنی بخش گلبولهای قرمز، چند درصد از خون کامل را اشغال کرده است. نحوه کار نیز به این شکل است که از فردی 2 سیسی خون گرفته میشود. سپس این خون در دستگاه سانتریفیوژ با دور زیادی به چرخش درمیآید و بر اثر این چرخش، بخشهای مختلف خون از هم جدا میشوند. در ادامه یک ستون که به گلبولهای قرمز اختصاص داده شده است، از سایر بخشهای خون جدا میشود و درصد را اعلام میکند. اما چه زمانی هموگلوبین خون در حد طبیعی است؟ در زنان، اگر میزان هموگلوبین بین 16-12 (48- 36 درصد) و در مردان بین 18- 14 (56-42 درصد) باشد، طبیعی است. اصطلاح غلظت خون را ما زمانی به کار میبریم که میزان گلبولهای قرمز خون، از عدد 52 در زنان و از عدد 56 در مردان تجاوز کند. در اینصورت بیمار دچار پرفشاری و غلظت خون شده است.
چه عواملی باعث ایجاد غلظت خون میشود؟
بخشی از علت ابتلا به مشکل غلظت خون، زمینه های ارثی و مادرزادی است (5 تا 10 درصد موارد). ولی بیشترین علت ابتلا به غلظت خون ، وجود بیماری های ریوی و قلبی است که باعث کاهش اکسیژن در بدن میشوند.
زمانی که اکسیژن کافی به بدن نرسد، برای جبران این کمبود، گلبول قرمز بیشتری در بدن ساخته میشود و این امر باعث افزایش غلظت خون در رگ ها میشود.
با کمبود اکسیژن در بدن، هورمونی به نام اریتروپویتین از کلیه ترشح میشود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک میکند تا بتواند کمبود اکسیژن رسانی به بافت های بدن را با افزایش گلبول قرمز جبران کند.
اغلب افراد ساکن در مکان هایی نظیر کوهستان و ارتفاعات و یا مکان های دچار آلودگی هوا، به دلیل کمبود اکسیژن، دچار بیماری غلظت خون میشوند.
استرس و تنش های عصبی هم عامل بروز غلظت خون هستند. استرس و فشارهای روانی سبب افزایش ترشح آدرنالین و در نتیجه بروز انقباضات عروقی میشوند، بدین ترتیب پلاسمای خون به خارج عروق نشت کرده و نسبت آن به گلبول قرمز کاهش مییابد.
تعریق و اسهالهای شدید از علل بروز غلظت خون موقتی هستند.
یکی دیگر از علل مهم غلظت خون، کشیدن سیگار است. با مصرف سیگار، اکسیژن رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد میشود.
در برخی افراد به طور ارثی، هموگلوبین خون شان به راحتی اکسیژن را به بافت ها تحویل نمیدهد که در واقع به آن هموگلوبین غیرطبیعی گفته میشود که جزء علل نادر غلظت خون محسوب میشود.
بیماری مغز استخوان، تومورهای بدخیم کلیوی و کبدی در بزرگسالان، تومورهای مخچهای در کودکان، فیبرومهای رحمی در زنان، کیست های متعدد کلیه، سنگ کلیه و انسداد مجاری ادراری نیز میتوانند غلظت خون را سبب شوند.
1- لبهایتان بنفش شده؟ وقتی میزان هموگلوبین بدون اکسیژن بیش از حد باشد، مخاطهای بدن مثل لب به رنگ بنفش درمیآیند. انگشتان دست و پا و زیر ناخنها بنفش شده، چشمها پرخون و پوست صورت نیز بر افروخته میشود. با دیدن این علائم ظاهری میتوانید نسبت به غلیظ شدن خونتان شک کرده و برای تشخیص نهایی حتما به متخصص مراجعه کنید.
2- سرتان گیج میرود؟ وقتی غلظت هموگلوبین خون زیاد میشود، سیالیت، روانی و حرکت خون کم شده و فرد دچار سرگیجه و رخوت شده و خون دماغ میشود. اگر سرگیجه و رخوت بدون هیچ دلیل زمینهای دیگری سراغ شما بیاید و گاه و بیگاه بینیتان هم خونریزی کند، باید نسبت به غلیظ شدن خونتان مشکوک شوید و این نشانهها را بررسی کنید.
3- نفسنفس میزنید؟ کسانیکه مشکل ریوی دارند، تنگی نفس پیدا میکنند و نفسنفس میزنند هم ممکن است بهخاطر غلظت خونشان دچار تشدید این علائم شده باشند. پس هر تنگی نفسی را به حساب آلرژی یا آلودگی هوا نگذارید. گذشته از این، افرادیکه مشکل قلبی دارند و تپش قلب پیدا میکنند هم میتوانند دچار این مشکل باشند.
- آلبالو
- آب لیموی ترش
- موز، زنجبیل، زیره و جعفری.
- پیاز خام سفید شیرین (افراد دارای غلظت خون و انسداد عروقی نباید در مصرف پیاز پخته زیادهروی کنند).
- آلو به صورت ناشتا، خون را تصفیه میکند.
- آویشن، موجب کاهش غلظت خون میشود.
- اکلیل الملک (ناخنک)، موجب جلوگیری از لخته خون میشود.
- انار، انگور و بید، به عنوان پالایش خون استفاده میشود.
- توت سیاه، تمشک، تمبر هندی و پاپریکا (فلفل قرمز آمریکایی)، خون را رقیق میکند.
- خیارسبز، خرما، خرقه، چوبه، چغندر، جین سینگ و ترشک (رومکس)، خون را تصفیه میکند.
- چای ترش، جلوگیری کننده از غلظت خون میباشد.
- کدو مسمایی،سیر، چوب چینی، موجب رقیق شدن خون میشود.
- زیتون، دارواش (کشمش کولی) و دم اسب، جلوگیری از سفتی عروق میکنند.
- کلم، کاسنی، غوره، عناب، یونجه، شنبلیله، شبدر، سیاه دانه، ریواس و زالزالک، زرشک و زغال اخته موجب تصفیه خون میشوند.
- هویج، سیب و کرفس موجب باز شدن عروق میشود.
- هلو، نعناع، مرزه، ماش و شلیل باعث کاهش غلظت خون میشود.