کپک فقط در محیط گرم رشد می کند؟
اصولا کپک ها در محیط گرم تکثیر می شوند. البته کپک هایی وجود دارند که در درون یخچال نیز رشد و تکثیر می شوند و می تواند برای سلامتی افراد مضر باشند.
کپک ها همچنین می توانند بهتر از سایر عوامل فساد غذایی، نمک و شکر را تحمل کنند، لذا روی سطح مربا، ژله ، گوشت های نمک دار و شور هم در یخچال دیده می شوند.
آیا می توان رب کپک زده را خورد؟
اگر ماده غذایی ای کپک زد، اصلاً نباید آن را مصرف کرد زیرا حتی برداشتن یک لایه از کپک کمکی به سالم ماندن آن نمی کند، چون علاوه بر سم هایی که به وسیله قارچ در ماده غذایی تولید شده و در لایه های پایینی نفوذ کرده، اسپور (هاگ) قارچ ها هم داخل خوراکی کپک زده وارد شده است. اسپور قارچ ها، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و ماده سمی هم فقط با انجام آزمایش های خاصی قابل تشخیص است. نباید فکر کنیم چیزی که دیده نمی شود، نمی تواند به ما آسیبی برساند.
ترفندهای جلوگیری از ایجاد کپک
یکی از راهکارها برای رهاشدن از شر کپک ها، این است که از هر نوع ماده غذایی، مقدار کمی بخریم، مثلا قوطی های کوچک تر رب گوجه فرنگی را انتخاب کنیم.
حتما قبل از بازکردن درشان، به مدت کوتاهی آنها را با آب جوش حرارت دهیم تا مقدار آلودگی موجود در سطح در قوطی کمتر شود.
ظرف نگهداری رب باید متناسب با حجم رب گوجه فرنگی باشد و حتما بعد از مصرف لازم است روی آن پوششی مناسب قرار داد تا قارچ ها نتوانند روی سطح رب رشد کنند.
از آنجا که امکان آلودگی و وجود کپک در مواد غذایی ای که در حجم زیاد تهیه می شوند، بسیار زیاد است، اگر رب گوجه فرنگی را به مقدار زیاد تهیه می کنید، حتما بعد از بازشدن در ظرف اصلی، رب را در ظروف کوچک و دردار، تقسیم بندی و نگهداری کنید.
رطوبت هم یکی از عوامل موثر در ایجاد کپک است، بنابراین حتما از قاشق تمیز و خشک که آلودگی کمتری دارد، برای برداشتن رب استفاده کنید.
برای پیشگیری از کپک رب گوجه فرنگی یک لایه روغن در سطح آن بمالید تا عمل اکسیژن رسانی متوقف و از تشکیل کپک جلوگیری شود.
رب گوجه فرنگی را در کیسه های کوچک و به اندازه وعده غذایی بسته بندی و در فریزر نگهداری کنید.
مصرف رب کپک زده چه بیماری ای به همراه دارد؟
استفاده از مابقی رب کپک زده برای سلامتی ضرری دارد. چنانچه مایکوتوکسینی در رب کپک‌زده تولید شده باشد با چشم قابل دیدن نیست و در حالی‌که ظاهرا کپک را حذف کرده‌ایم محتمل است که مایکوتوکسین در باقی‌مانده رب وجود داشته باشد، بنابراین توصیه می‌شود که درباره کپک این کار انجام نشود.
ما بحثی دیگر با عنوان ایجاد ترکیبات مضر توسط کپک‌ها در مواد غذایی روبرو هستیم، کپک‌ها ماده‌ای به نام مایکوتوکسین تولید می‌کنند که برای سلامت مضر هستند.
این مایکوتوکسین‌ها در طولانی مدت باعث بیماری‌های مزمن می‌شوند و بعضی از انواع آنها مانندآیکوتوکسین ممکن است باعث سرطان کبد شود.
آیا کپک برای افراد مبتلا به آلرژی خطرناک تر است؟
بعضی از افراد به کپک ها حساسیت تنفسی دارند و خوردن غذاهای کپک زده می تواند در این افراد باعث واکنش های آلرژیک شود. تا کنون تحقیقاتی در این زمینه صورت نگرفته و تنها چند مطالعه موردی در این باره انجام شده است. در یکی از این موارد یک نوجوان که حساسیت بسیار شدیدی به کپک داشت، پس از خوردن یک پنکیک شدیدا کپک زده جان خود را از دست داد. در موارد دیگر افراد اندکی از بروز نشانه های حساسیت پس از مصرف کورن خبر دادند. کورن یک محصول غذایی جایگزین گوشت است که از میکوپروتئین ها یا پروتئین های قارچی تهیه می شود. این محصول از نوعی کپک به نام فوساریوم فنناتوم استخراج می شود. علیرغم وجود این موارد اندک دلیلی برای عدم استفاده از این محصول برای افراد سالم وجود ندارد. در یک مورد دیگر فردی که حساسیت شدید به کپک داشت، پس از مصرف یک مکمل بر پایه شهد گل زنبورعسل که آلوده به کپک های آلترناریا و کلادوسپوریوم بود، دچار واکنش آلرژیک شدید شد. مصرف مقادیر اندک کپک برای افرادی که به این ماده حساسیت ندارند، احتمالا مشکلی ایجاد نخواهد کرد.