به گزارش الو دکتر: سکسکه در نوزادان بسیار رایج است اما باعث ترس مادر می شود. بهتر است پیش از نشان دادن واکنش به سکسکه دلایل آن را مطالعه کنید.
چرا نوزادان سکسکه می کنند؟
سکسکه امری رایج در نوزادان است به طوری که جنین در رحم نیز سکسکه می کند.
دلایل سکسکه نوزاد:
1-ریفلاکس معده به مری
در ریفلاکس معده در نوزادان محتویات معده به طرف مری حرکت می کنند. ریفلاکس در نوزاد زمانی اتفاق می افتد که اسفنکتر تحتانی مری (بین مری و معده و از حرکت غذا به سمت بالا جلوگیری می کند) به خوبی کامل نشده باشد. ناراحتی ناشی از برگشت غذا و اسید باعث می شود سلول های عصبی شروع به لرزش در دیافراگم کنند. این لرزش در دیافراگم باعث شروع سکسکه می شود.
2-یبش از حد خوردن
زیاد غذا دادن به نوزاد، حتی شیر مادر، باعث نفخ و تورم معده می شود (18 درمان نفخ شکم نوزاد). بزرگ شدن ناگهانی حفره شکم باعث کشیده شدن دیافراگم و اسپاسم می شود. این مسئله باعث سکسکه در نوزاد می شود.
3-قورت دادن حجم زیادی هوا
اگر نوزاد شما از شیشه شیر می خورد (بهترین شیر خشک برای وزن گیری)، به دلیل حرکت سریع تر شیر از شیشه نسبت به سینه، حجم زیادی هوا قورت می دهد. جریان هوا علائمی مشابه بیش از حد غذا خوردن ایجاد می کند و معده متورم باعث سکسکه می شود. بیش از حد خوردن همراه با قورت دادن هوا می تواند موجب سکسکه و بهانه گیری نوزاد شود.
4-حساسیت
نوزاد ممکن است به برخی پروتئین های موجود در شیر خشک یا حتی شیر مادر حساسیت داشته باشد؛ این حساسیت باعث التهاب مری می شود. واکنس بدن به این حساسیت به صورت لرزش در دیافراگم ظاهر می شود که باعث سکسکه می شود. در برخی موارد، حساسیت با تغییر ترکیب شیر مادر به خاطر تغییر غذاهای مصرف شده به وسیله مادر ایجاد می شود. موادغذایی حساسیت زا برای شیرخواران در مقاله ای دیگر ذکر شده است.
5-آسم
اگر نوزاد شما آسم دارد، لوله های برونش ریه های او متورم می شود و ورود هوا به ریه را محدود می کند. این مسئله باعث خس خس کردن به دلیل تنگی نفس می باشد. نهایتا این مسئله باعث حرکات اسپاسمی در دیافراگم و سکسکه می شود.
6-مواد موجود در هوا
نوزاد سیستم تنفسی حساسی دارد و موادی مانند آلودگی و دود باعث سرفه کردن نوزاد می شود (درمان سرفه در نوزادان). سرفه های متوالی به دیافراگم فشار آورده و باعث لرزش آن می شود. این لرزش ها باعث سکسکه نوزاد می شود.
7-کاهش دما
گاهی اوقات کاهش دما باعث انقباض ماهیچه های نوزاد می شود. انقباض دیافراگم باعث سکسکه نوزاد می شود. اگر نوزاد ناگهان شروع به سکسکه کرد نگران نشوید. مراقب باشید و دلیل سکسکه را بفهمید تا بتوانید آن را متوقف کنید. می توانید نام مواد لبنی مصرفی و زمان مصرف آن ها را بنویسید و واکنش نوزاد به آن ها را نیز بنویسید. در این صورت می توانید در هنگام ملاقات با پزشک اطلاعات خوبی در اختیارش قرار دهید.
هنگامی که الگوی سکسکه را فهمیدید می توانید به راحتی آن را متوقف کنید. اما پیش از این که روش توقف آن را بدانید بهتر است روش پیشگیری از سکسکه را بدانید.
پیشگیری از سکسکه در نوزادان
اگر مراقب غذاهای نوزاد باشید می توانید از سکسکه جلوگیری کنید. پزشکان معتقدند دلیل اصلی سکسکه در نوزادان بیش از حد خوردن است. سعی کنید در حجم زیاد به نوزاد شیر ندهید زیرا باعث مشکلات گوارشی جدی می شود.
در هنگام غذا دادن به نوزاد به نکات زیر توجه کنید:
- در مدت زمان طولانی مقدار کمی غذا به نوزاد بدهید. این مسئله از سکسکه جلوگیری می کند.
- در هنگام شیردهی نوزاد را در حالت نشسته قرار دهید و زاویه او سی و پنج تا چهل و پنج درجه باشد زیرا این طرز نشستن به حرکت راحت شیر از مری کمک می کند.
- اگر نوزاد می تواند بنشیند در حالت نشسته به او غذا بدهید. سعی کنید پشت سر نوزاد بنشینید تا مراقب او باشید. غذا خوردن در حالت نشسته به شما این اطمینان را می دهد که گرانش باعث حرکت غذا به سمت پایین می شود و هوا وارد مری نمی شود.
- به صدایی که در هنگام غذا خوردن ایجاد می کند توجه کنید. اگر در هنگام غذا خوردن صدای زیادی ایجاد می کند حجم زیادی هوا قورت می دهد. در این حالت نوک سینه را به درستی در دهان نوزاد قرار دهید و از ورود هوا جلوگیری کنید. در هنگام شیردهی مطمئن شوید دهان نوزاد کل نوک سینه را پوشانده است.
- به طور مرتب شیشه شیر نوزاد را بشویید و تمیز کنید تا مواد جامد بر روی نوک شیشه شیر تجمع نکنند. مانعی کوچک در هنگام شیر خوردن باعث بلعیدن حجم زیادی هوا می شود در نتیجه نوزاد به سکسکه می افتد.
- به نوزاد اجازه ندهید در هنگام خوردن شیشه شیر بخوابد (چند توصیه برای خوب خوابیدن نوزادان در شب). برخلاف سینه، شیشه به طور پیوسته و مرتب شیر خارج می کند. بنابراین این مسئله باعث بیش از حد خوردن و سکسکه می شود.
- در هنگام شیردهی هر چند دقیقه نوزاد را روی شانه خود بگذارد و آرام به پشتش ضربه بزنید این کار باعث می شود نوزاد آروغ بزند (همه چیز درباره آروغ زدن نوزاد). سپس بعد از بیست ثانیه دوباره شیر دادن را ادامه دهید. هنگامی که از شیشه به نوزاد شیر می دهید، پس از نصفه شدن شیر داخل شیشه شیر بگذارید نوزاد آروغ بزند. سپس اجازه دهید بقیه شیر را بخورد. این کار باعث می شود شیر به طور کامل از مری به معده وارد شود و احتمال سکسکه کاهش می یابد.
تصور کنید تمام اقدامات بالا را انجام داده اید و باز هم نوزاد سکسکه می کند. چطور باید سکسکه را متوقف کرد؟
4 روش درمان سکسه نوزاد
1- به اوآب قند بدهید
این روشی قدیمی برای درمان سکسکه است. اگر نوزاد به قدری بزرگ است که می تواند غذای جامد بخورد مقدار قند زیر زبان او قرار دهید. اگر خیلی کوچک است که نمی تواند غذای جامد بخورد می توانید پستانک او را داخل شربت شکر تازه فرو کنید و داخل دهانش قرار دهید. یا انگشت خود را در شربت فرو کنید و اجازه دهید نوزاد آن را لیس بزند. مطمئن شوید پستانک و انگشت شما تمیز است. قند باعث کاهش فشار در دیافراگم و توقف سکسکه می شود.
2- ماساژ پشت نوزاد
این راه بهترین روش برای درمان سکسکه است. نوزاد را در حالت نشسته و صاف قرار دهید و به آرامی پشت او را تا شانه ها به صورت چرخشی ماساژ دهید. همچنین می توانید نوزاد را به شکم بخوابانید و پشت او را ماساژ دهید. نوزاد را بر روی سطحی نرم قرار دهید. حرکات آرامی داشته باشید و فشار زیادی به نوزاد وارد نکنید. هدف ماساژ دادن (فواید ماساژ دادن نوزادان با روغن ) پشت نوزاد کاهش فشار دیافراگم برای کاهش سکسکه است.
3- بعد از غذا خوردن نوزاد را صاف قرار دهید
پس از غذا خوردن به مدت پانزده دقیقه نوزاد را در حالت صاف و عمودی قرار دهید. صاف نشستن به دیافراگم اجازه می دهد در حالت طبیعی باشد و از لرزش عضلات جلوگیری می کند. همچنین می توانید پشت او را به آرام ماساژ دهید تا هوای مانده در دستگاه گوارشی خارج شود. این کار به شل شدن عضلات دیافراگم و کاهش احتمال سکسکه کمک می کند.
4- حواس نوزاد را پرت کنید
گاهی اوقات انجام بازی یا فعالیتی دیگر به پرت شدن حواس نوزاد کمک می کند. سکسکه به خاطر اسپاسم عضلات ایجاد می شود که با ضربات عصبی آغاز می شود. تغییر اعصاب مانند ماساژ دادن و بازی کردن باعث کاهش سکسکه می شود.
کارهایی که در هنگام سکسکه نوزاد نباید انجام دهید:
برخی روش های درمان سکسکه فقط برای بزرگسالان است. این روش ها را برای نوزاد امتحان نکنید زیرا تاثیر معکوس دارد.
- ترساندن نوزاد: هیچگاه از روش ترساندن برای توقف سکسکه در نوزاد استفاده نکنید. ترساندن به گوش داخلی نوزاد آسیب می رساند.
- خوردن آبنبات ترش: برای بزرگسالان آبنبات ترش برای درمان سکسکه استفاده می شود اما برای نوزادان مناسب نیست. حتی اگر نوزاد شما بالای یک سالا است نیز از این روش استفاده نکنید. برخی آبنبات ها حاوی موادی است که برای سلامتی نوزاد مناسب نیست.
- به پشت نوزاد زدن: رباط های داخل اسکلت نوزاد هنوز نرم و انعطاف پذیر هستند و وارد کردن شوک به آن ها مشکلات جدی ایجاد می کند. به همین دلیل هیچگاه از این روش برای توقف سکسکه نوزاد استفاده نکنید. می توانید به آرامی ضربه بزنید اما هیچگاه ضربه شدید نزنید.
- فشار دادن چشم: ماهیچه هایی که به چشم کمک می کند حرکت کنند در نوزاد هنوز در حال رشد هستند. به همین دلیل اگر به چشم نوزاد فشار وارد کنید به موقعیت اصلی و اولیه خود بر می گردد. بنابراین هیچگاه این کار را انجام ندهید.
- کشیدن زبان: نوزاد هنوز خیلی حساس است و استخوان ها و مفاصلش هنوز تحمل کشیدگی را ندارد. بنابراین هیچ گاه برای توقف سکسکه زبان نوزاد را نکشید.
سکسکه موقتی است و به راحتی برطرف می شود. اما اگر طولانی شد حتما به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی برای سکسکه نوزاد نیاز به مراجعه به پزشک است؟
1- اگر ریفلاکس معده وجود داشته باشد:
اگر نوزاد شما سکسکه می کند و مایع از دهانش خارج می شود نشانه ریفلاکس معده است. ریفلاکس معده معمولا همراه با علائمی مانند درد پشت، گریه کردن پس از غذا خوردن و بهانه گیری می باشد (علت گریه نوزاد در شب). اگر فکر می کنید ریفلاکس است با پزشک مشورت کنید (درمان ریفلاکس معده در نوزادان).
2- سکسکه با فعالیت هایی مانند خوابیدن و غذا خوردن تداخل داشته باشد:
اگر سکسکه با غذا خوردن و خوابیدن نوزاد تداخل داشته باشد بهتر است با پزشک صحبت کنید. اگر سکسکه مزمن شود و مانع فعالیت های روزانه نوزاد شود باعث ناراحتی نوزاد می شود. بنابراین نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
3- هنگامی که سکسکه چند ساعت یا چند روز به طول بینجامد:
نوزاد می تواند چند دقیقه یا یک ساعت سکسکه کند. اگر نوزاد خوشحال است مشکلی وجود ندارد و جای نگرانی نیست. اما اگر سکسکه به مدت طولانی ادامه یابد موردی جدی است. بنابراین اگر سکسکه نوزاد همراه با صداهای غیرطبیعی مانند خس خس است حتما به پزشک مراجعه کنید.
صبوری به شما و نوزاد کمک می کند سکسکه را تحمل کنید. به یاد داشته باشید سکسکه به نوزاد آسیبی نمی رساند و امری کاملا طبیعی است. بنابراین هیچ گاه از سکسکه نوزاد نترسید. در هنگامی که سکسکه مزمن شد حتما به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر در سکسه در کودکان بخوانید:
علت بروز سکسکه در نوزادان پس از شیر خوردن