آلومینیوم یکی از پر مصرف‌ترین فلزات جهان است و در تولید محصولات بسیاری مورد استفاده قرار می گیرد. آلومینیوم در ابزار و لوازم پخت و پز، قوطی های کنسرو، و فویل ها یافت می شود. همچنین، این فلز در واکسن ها، دئودورانت ها، آسپرین، ضد اسیدها، بکینگ پودر و حتی آرد نیز وجود دارد.
مقدار آلومینیومی که روزانه در معرض آن قرار می گیریم شگفت انگیز است و بدترین بخش ماجرا این است که برای بقا به این ماده نیاز نداریم. در حقیقت، آلومینیوم می تواند بیش از آن که مفید باشد، به ضرر شما تمام شود.
بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت، بدن انسان توانایی حذف کارآمد مقادیر اندک آلومینیوم را دارد، از این رو مصرف حدود ۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن انسان بی خطر در نظر گرفته می شود. بر همین اساس، برای فردی که ۶۰ کیلو وزن دارد، میزان مصرف مجاز برابر با ۲,۴۰۰ میلی گرم است. متاسفانه، بیشتر افراد با توجه به سطوح بالای مواجهه با آلومینیوم، بسیار بیشتر از این میزان دریافت می کنند.
پخت و پز با فویل آلومینیومی
افراد بسیاری از فویل آلومینیومی برای پخت و پز استفاده می کنند. چه برای پختن سیب زمینی در فر یا پختن ذرت روی گریل، فویل آلومینیومی گزینه ای راحت و ساده برای کمک به پخت و پز محسوب می شود.
طی یک مطالعه به رهبری غنا باسیونی، استادیار و رئیس بخش شیمی در دانشگاه عین الشمس در مصر، استفاده از فویل آلومینیومی برای پخت و پز و آماده کردن غذا در دماهای بالا مورد بررسی قرار گرفت. وی دریافت که نفوذ آلومینیوم به غذا طی فرآیند پخت غذای پیچیده شده در فویل آلومینیومی بیشتر از حد مجاز تعیین شده از سوی سازمان جهانی بهداشت بوده است.
پژوهشگران سطوح بسیار زیاد و خطرناک آلومینیوم در غذاها را پس از پختن، گرم شدن مجدد، و حتی سرد شدن در فویل آلومینیومی مشاهده کردند.
زمانی که برخی انواع ترکیب اسید و مایع در فویل آلومینومی وجود داشته باشند، احتمال نفوذ آلومینیوم به غذا به طور قابل توجهی افزایش می یابد. به عنوان مثال، اگر یک تکه مرغ را با آبلیمو و گوجه فرنگی می پزید، سطوح بالایی از آلومینیوم را در غذای خود خواهید داشت. اسیدیته این ترکیبات فرآیندی تهاجمی را شکل می دهد که لایه های آلومینیوم را حل کرده و وارد غذا می کند. زمانی که ادویه به غذا اضافه شده باشد، سطوح نفوذ آلومینیوم به غذا هرچه بیشتر افزایش می یابد.
به گفته پژوهشگران، هرچه دما بیشتر باشد، میزان نفوذ آلومینیوم به غذا نیز بیشتر می شود. در همین راستا، فویل آلومینیومی گزینه خوبی برای پخت و پز نبوده و برای استفاده به همراه سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، آب مرکبات یا ادویه ها مناسب نیست.
در شرایطی که استفاده از فویل آلومینیومی برای پخت و پز توصیه نمی شود، شما همچنان می توانید از آن برای بسته بندی غذای سرد استفاده کنید. با این وجود، این بسته بندی نباید برای نگهداری طولانی مدت غذا باشد، زیرا با گذشت زمان امکان تجزیه آلومینیوم به ویژه اگر غذا حاوی ادویه باشد و نفوذ آن به غذا وجود دارد.
خطرات سلامت پخت و پز با فویل آلومینیومی
از آنجایی که بدن شما نیازی به فویل آلومینیومی ندارد، زمانی که این ماده وارد بدن می شود، این که چه کاری باید با آن انجام داد نامشخص است. در شرایطی که بدن ما توانایی سمزدایی مقادیر اندک آلومینیوم را دارد، اما آمادگی رسیدگی به میزان زیاد آلومینیوم دریافتی روزانه را ندارد. در نتیجه، آلومینیوم اضافی جمع شده و در کلیه ها، مغز، ریه ها، کبد، و تیروئید ذخیره می شود. این ماده می تواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کرده و کانی سازی اسکلتی را تحت تاثیر قرار دهد.
آلومینیوم و مغز
آلومینیوم تاثیرگذاری بالایی بر بافت های مغز دارد، که آن را به یک عامل خطرآفرین جدی برای بیماری آلزایمر و دیگر اختلالات انحطاطی تبدیل می کند. مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم توانایی کاهش نرخ رشد سلول های مغز انسان را دارد. همچنین، تراکم بالای آلومینیوم در بافت مغز بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر مشاهده شده است.
مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم موجب استرس اکسیداتیو در مغز می شود و آثار آن ممکن است تا زمانی که وارد دهه های ۷۰ و ۸۰ زندگی خود شوید، نمایان نشوند. طی یک مطالعه، کالبدشکافی مغز افراد پیر نشان داد که سطوح آلومینیوم در آنها ۲۰ برابر بیشتر از افراد میانسال بوده است.
آلومینیوم به عنوان یکی از فلزاتی که اثر منفی بر سیستم عصبی انسان دارند نیز شناخته می شود.
آلومینیوم و استخوان ها
آلومینیوم تنها در اطراف مغز انسان جمع نمی شود، بلکه می تواند در اطراف بافت استخوانی نیز تجمع کند. مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم در فرایند کانی سازی دوباره استخوان با کلسیم رقابت می کند و سطوح بالای این فلز در بدن با شکنندگی استخوان ها و پوکی استخوان پیوند خورده است.
آلومینیوم و جذب مواد مغذی
زمانی که مغز در معرض سطوح بالای آلومینیوم قرار می گیرد، این فلز از مانع خونی-مغزی عبور کرده و اطراف هیپوکامپ، کورتکس، و دیگر بخش های مرتبط با بیماری آلزایمر تجمع می کند.
با تجمع آلومینیوم در مغز، این فلز با مواد مغذی ضروری دیگر برای مغز و بدن مانند منیزیم، کلسیم و آهن وارد رقابت می شود.
آلومینیوم و کبد و کلیه ها
اگر بیش از اندازه آلومینیوم مصرف کنید، اندام های سمزدا در بدن با افزایش حجم کار خود برای دفع این ماده مواجه می شوند. اگر کلیه ها و کبد انسان به واسطه استرس بیش از اندازه ناشی از اضافه بار سمی مداوم امکان ارائه عملکرد درست خود را نداشته باشند، آلومینیوم به جای آن که دفع شود، در بدن باقی مانده و در بافت های بدن تجمع می کند.
آلومینیوم و تیروئید
در شرایطی که پرسش درباره این که آلومینیوم اثر مستقیم بر سلامت تیروئید دارد یا خیر مطرح است، شواهد زیادی وجود دارند که نشان می دهند قرار گرفتن در معرض آلومینیوم بر غدد پاراتیروئید اثرگذار است و ممکن است ترشح هورمون پاراتیروئید را سرکوب کند.
به جای آلومینیوم از چه چیزی استفاده کنیم؟
به جای پخت و پز با فویل آلومینیومی می توانید ابزار و لوازم شیشه ای را انتخاب کنید، و به جای نگهدای غذا در آلومینیوم از ظروف شیشه ای با قابلیت استفاده مجدد بهره ببرید. اگر چاره ای جز استفاده از آلومینیوم ندارید، به همراه آن از ادویه ها یا غذاهای اسیدی استفاده نکنید.
همچنین، به خاطر داشته باشید که فویل آلومینیومی تنها گزینه ای نیست که ما را در معرض این فلز قرار می دهد. تا حد امکان از محصولات بهداشتی حاوی آلومینیوم مانند ضد اسیدها و دئودورانت ها پرهیز کنید و غذاهای منجمد و فرآوری شده را محدود کنید، زیرا ظروف آنها به طور معمول حاوی آلومینیوم است.
منبع: میزان
آیا استفاده از فویل آلومینیومی برای بسته‌بندی غذا مناسب است؟