طبق گزارش‌ها از هر ۲۰ ایرانی یک نفر به دیابت مبتلاست و نیمی از این تعداد هم نمی‌دانند که دیابت دارند. در جهان هر ۱۰ ثانیه یک نفر به دلیل عدم آگاهی از دیابت و روش کنترل آن، جان خود را از دست می‌دهد و هر ۳۰ ثانیه نیز یک نفر به‌خاطر عدم آگاهی مجبور به قطع پای خود می‌شود.
به گزارش الودکتر، دکتر اسدالله رجب رئیس انجمن دیابت، با بیان این که روند شیوع دیابت در ایران تحت کنترل نیست، می‌گوید: «شیوع این بیماری در منطقه‌ی خاورمیانه از جمله ایران حدود ۹۷ درصد است و این روند روز‌به‌روز در حال افزایش است. طبق برآورد فدراسیون بین‌المللی دیابت، ۴۸ درصد ساکنان منطقه‌ی خاورمیانه از جمله ایران، دیابت بدون تشخیص دارند و به عبارتی از هر ۲ نفر، ۱ نفر از بیماری خود بی‌خبر است.»
دیابت باعث افزایش سطح قند خون (گلوکز) می‌شود که این اتفاق به‌خاطر اختلال در تولید یا عملکرد انسولین در بدن است.دیابت به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود؛ نوع ۱ که در آن بدن نمی‌تواند انسولین تولید کند و نوع ۲ که در آن بدن نمی‌تواند به‌درستی از انسولینی که تولید کرده است، استفاده کند.
بیماری دیابت را باید کنترل کرد زیرا منجر به عواقب زیادی از جمله نارسایی کلیه، آسیب‌های عصبی، مختل شدن بینایی، حملات قلبی، سکته‌ی مغزی، اختلال در گردش خون، کاهش شنوایی و بسیاری مشکلات دیگر می‌شود.
باید برای کنترل قند خون، شیوه‌ی زندگی سالمی را در پیش گرفت که شامل رژیم غذایی سالم، ورزش، خواب کافی و استرس کم است. غذای دیابتی‌ها باید دارای مواد مغذی با چربی کم و کالری متوسط باشد و شکر کمی نیز داشته باشد.
میوه‌ها معمولا شیرین هستند و به همین خاطر اغلب مردم فکر می‌کنند کسی که دیابت دارد نباید میوه بخورد. اما میوه‌های زیادی وجود دارند که مناسب کنترل قند خون هستند و از این رو برای دیابتی‌ها مفیدند. میوه‌ها با داشتن ویتامین، مواد معدنی، آنتی اکسیدان و مواد مغذی برای هر رژیمی مناسبند.
برای افراد دیابتی بعضی میوه‌ها ارجحیت بیشتری دارند. این افراد باید علاوه بر دقت در تأثیری که غذاهای مختلف روی میزان قند خون و سطح انسولین می‌گذارد به عوامل دیگری مثل شاخص گلوکز (Glycemic Index) و بار گلوکز (Glycemic Load) هم توجه داشته باشند.
اعتقاد بر این است که کم بودن شاخص گلوکز روی کنترل قند خون تأثیر مثبتی دارد و در عین حال تأثیر چندانی روی سطح قند خون نخواهد گذاشت. معمولا غذاهایی با شاخص گلوکز ۵۵ و کمتر به عنوان غذاهایی با شاخص گلوکز پایین شناخته می‌شوند و غذاهایی که شاخص گلوکزشان بیشتر از ۷۰ است، شاخص گلوکز بالایی دارند.
در ادامه ده میوه مفید برای کنترل سطح قند خون افراد دیابتی معرفی خواهد شد.
۱. سیب
سیب‌های شیرین و آب‌دار می‌توانند برای دیابت مفید باشند. سیب‌ها سرشار از فیبرهای محلول، ویتامین سی و آنتی‌اکسیدان هستند. همچنین شامل پکتین (پلیمری به‌دست آمده از ساختارهای ژلاتینی گیاهی موجود در میوه‌ها و سبزیجات) هستند که به سم‌زدایی بدن و حذف مواد مضر کمک می‌کند و نیازهای بدن به انسولین را هم تا ۳۵ درصد کاهش می‌دهد.
علاوه بر همه‌ی اینها، سیب به جلوگیری از حملات قلبی، کاهش خطر ابتلا به سرطان و جلوگیری از بیماری‌های چشم در افراد دیابتی کمک زیادی خواهد کرد. شاخص گلوکز سیب بین ۳۰ تا ۵۰ است.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه یک سیب کوچک یا متوسط.
۲. گیلاس
گیلاس در بین میوه‌ها یکی از کم‌ترین شاخص‌های گلوکز را دارد. شاخص گلوکز این میوه ۲۲ است. گیلاس شامل آنتی‌اکسیدان، بتاکاروتن، ویتامین C، پتاسیم، منیزیم، آهن، فیبر و ویتامین B9 است.
علاوه بر اینها، گیلاس حاوی آنتوسیانین است که با افزایش ۵۰ درصدی تولید انسولین، باعث کاهش قند خون می‌شود. این میوه با بیماری‌های قلبی، سرطان و بیماری‌های دیگری که بین افراد دیابتی رایج است مبارزه می‌کند.
میزان توصیه شده برای مصرف: گیلاس می‌تواند به‌صورت تازه، کنسروی، یخ‌زده یا خشک شده و به میزان نصف فنجان در هر روز استفاده شود.
۳. آلو سیاه
آلو سیاه به کنترل قند خون کمک زیادی می‌کند. محققانی از دانشگاه پزشکی Father Muller در هند به بررسی تأثیرات آلو سیاه روی درمان دیابت پرداختند. این میوه سرشار از آنتوسیانین و الاجیک اسید است و به همین خاطر برای افراد دیابتی بسیار مفید می‌باشد.
آلو سیاه به کنترل تبدیل کربوهیدرات به قند خون کمک می‌کند. تشنگی بیش از حد و مشکلات مکرر در ادرار کردن هم که در بیندیابتی‌ها شایع است توسط این میوه کنترل می‌شود. علاوه بر میوه، برگ‌ها و دانه‌های آلو سیاه هم می‌توانند برای کنترل قند خون استفاده شوند.
میزان توصیه شده برای مصرف: وقتی میوه در بازار موجود است، مصرف روزانه یک‌ونیم فنجان از آن توصیه می‌شود. همچنین می‌توانید پودر دانه‌های خشک آن را تهیه کنید و روزی دو بار یک قاشق چای‌خوری از آن را با آب بخورید.
۴. گواوا (Guava)
گواوا سرشار از لیکوپن است و مقدار زیادی فیبر غذایی و مقدار قابل توجهی ویتامین C و پتاسیم دارد. تمام این مواد مغذی به کنترل قند خون کمک زیادی می‌کنند.
کسانی که در معرض ابتلا به دیابت هستند می‌توانند با نوشیدن چای برگ گواوا از آن جلوگیری کنند. به این منظور برگ‌های خشک شده‌ی گواوا را خُرد کنید. سپس یک قاشق غذاخوری از برگ خردشده را در آب جوش بریزید و بگذارید ۵ دقیقه دم بکشد و بعد آن را از صافی رد کنید. این چای را روزی یک‌بار بنوشید.
میزان توصیه شده برای مصرف: هر روز یک عدد میوه، بدون پوست آن. همچنین می‌توانید یک لیوان کوچک از آب آن را هم مصرف کنید.
۵. گریپ فروت
گریب‌فروت سرشار از فیبر محلول و ویتامین C است و شاخص گلوکز آن هم ۲۵ است.
علاوه بر این، این میوه حاوی زردینه‌ای به نام نارینجنین است که حساسیت بدن به انسولین را افزایش می‌دهد و کمک می‌کند وزن سالم‌تری داشته باشید. داشتن وزن سالم و مناسب عامل مهمی در پیشگیری و کنترل دیابت است.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه نصف یک گریپ‌فروت بزرگ (تقریبا سه‌چهارم فنجان) به کنترل سطح قند خون کمک می‌کند.
برای بهره‌مندی بیشتر از فواید این میوه برای دیابت، بهتر است به‌جای آبمیوه، خود آن را مصرف کنید.
۶. آووکادو
آووکادو به دلیل فیبر بالا و چربی تک‌سیرنشده باعث پایداری قند خون می‌شود. این چربی‌ها سلامت قلب را هم بهبود می‌بخشند. افراد دیابتی در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته‌ی مغزی هستند. آووکادو مقادیر بالایی پتاسیم دارد که به جلوگیری از نوروپاتی دیابتی کمک می‌کند.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه یک آووکادوی متوسط برای دیابتی‌ها مفید است.
می‌توانید از آووکادو در سالاد و ساندویچ هم استفاده کنید یا با پوره کردن و ترکیب کردن آن با آب‌لیمو، سیر و روغن زیتون سس سالاد درست کنید.
۷. توت‌فرنگی
توت‌فرنگی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و فیبرهایی است که می‌توانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند. آنتی‌اکسیدان توت‌فرنگی با کاهش کلسترول بد (LDL) و حفظ یا بهبود کلسترول خوب (HDL) و کاهش فشار خون به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.
این میوه کربوهیدرات کمی دارد و شاخص گلوکز آن هم ۴۰ است. خوردن توت‌فرنگی باعث می‌شود مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید، سطح قند خون‌تان ثابت بماند و سطح انرژی‌تان افزایش پیدا کند.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه سه‌چهارم فنجان برای افراد دیابتی.
می‌توانید توت‌فرنگی تازه را به سالاد اضافه کنید یا با غلات ترکیب کنید و از آن به عنوان یک میان‌وعده‌ی سالم و دسر کم‌قند استفاده کنید.
۸. پرتقال
پرتقال یکی از سالم‌ترین میوه‌هایی است که می‌تواند در رژیم غذایی افراد دیابتی قرار بگیرد. پرتقال قند زیادی ندارد و حاوی مقادیر بالایی فیبر، ویتامین C و دیگر مواد معدنی‌ای مانند تیامین است که به کنترل قند خون کمک می‌کند.
علاوه بر این، پرتقال شاخص گلوکز پایینی دارد و کمک می‌کند گلوکز به‌آرامی به خون منتقل شود. این میوه به کنترل یا کاهش وزن هم کمک می‌کند و به این ترتیب خطر دیابت را کمتر خواهد کرد. شاخص گلوکز پرتقال بین ۳۱ تا ۵۱ است.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه یک پرتقال کوچک به کنترل دیابت و قند خون کمک می‌کند.
نوشیدن آب پرتقال به‌اندازه‌ی خوردن میوه‌اش فایده ندارد، زیرا فاقد فیبر است. البته در نوع جدیدی از آبمیوه گیری‌ها به نام آبمیوه گیری پرس سرد فیبر و مواد مغذی میوه به نسبت بیشتری از آبمیوه‌گیری‌های معمولی حفظ می‌شود.
۹. گلابی
گلابی سرشار از ویتامین A ،B1 ،B2 ،C و E و همچنین فیبر است و باعث تنظیم قند خون، کاهش کلسترول، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت دستگاه گوارش می‌شود. گلابی، کربوهیدرات و کالری کمی دارد و شاخص گلوکز آن ۳۸ است.
این میوه به‌ویژه برای افرادی که دیابت نوع ۲ دارند مفید است و می‌تواند باعث بهبود حساسیت به انسولین شود.
میزان توصیه شده برای مصرف: افراد مبتلا به دیابت، وقتی تمایل به مصرف چیز شیرین داشتند می‌توانند یک گلابی کوچک یا متوسط مصرف کنند. گلابی یک دسر یا میان‌وعده مناسب است.
۱۰. کیوی
کیوی باعث کاهش سطح قند خون می‌شود. این میوه شامل ویتامین C ،E و A، زردینه، پتاسیم و مقدار زیادی بتاکاروتن است که باعث حفاظت از رادیکال‌های آزاد و بهبود سلامتی بدن می‌شود.
علاوه بر این کیوی سرشار از فیبر و کربوهیدرات است و به کنترل قند خون و کاهش کلسترول کمک می‌کند. شاخص گلوکز آن هم بین ۴۷ تا ۵۸ است.
میزان توصیه شده برای مصرف: خوردن روزانه یک کیوی باعث کنترل سطح قند خون می‌شود و جایگزینی سالم برای میان‌وعده‌هایی با چربی و قند بالاست.