ریفلاکس معده خود را با سوزش سر معده یا درد در نواحی پایین قفسه ی سینه خود را نشان می دهد. علت ایجاد ریفلاکس معده برگشتن اسید معده به درون مری می باشد. بعضی از افراد همیشه از این درد و سوزش گلایه دارند. سعی ما دراین مقاله پیشنهاد روش هایی برای درمان این درد و سوزش ناشی ریفلاکس معده است.
ریفلاکس معده
به برگشت اسید معده به مری، «رفلاکس معده به مری» (GERD) گفته می‌شود که حالت مزمن رفلاکس اسیدی معده است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر( (sphincter، عضله‌ی تنگ‌کننده تحتانی مری ضعیف شده یا آسیب جدی دیده باشد. وظیفه‌ی اسفنکتر تحتانی مری جلوگیری از حرکتِ رو به بالای غذا از معده به مری است. علائم رفلاکس به‌دلیلِ افزایش یا کاهش غیرطبیعی حجم اسید معده ظاهر می‌شوند و با اصلاح عادات غذایی، تا حدی قابل‌کنترل خواهند بود.
علائم ریفلاکس معده
- سوزش سر دل (معده)
- احساس سوزش در قفسه ی سینه
- احساس ترشی در دهان
- نفخ
- مدفوع تیره یا سیاه
- حالت تهوع
- سکسکه
- سرفه خشک
- درد که در هنگام دراز کشیدن یا خم شدن شدید تر می شود
مواد غذایی تشدید کننده ریفلاکس معده
غذاهای پر چرب
غذاهای سرخ‌شده و پرچرب به‌علت اینکه اسفنکتر تحتانی مری را به حالت استراحت درمی‌آورند، موجب می‌شوند که مقدار بیشتری اسید معده به مری وارد شود. این قبیل غذاها همچنین زمان تخلیه‌ی معده را به تعویق می‌اندازند. بنابراین با کاهش مقدار چربی مصرفی روزانه می‌توانید یکی از علت‌های تشدید علائم رفلاکس معده را تا حدودی مهار کنید.
متداول‌ترین مواد غذایی پرچرب که بهتر است مقدار مصرف‌شان را محدود کنید عبارتند از:
- سیب‌زمینی سرخ‌شده و حلقه‌های پیاز پفکی‌شده در روغن؛
- لبنیات پرچرب مانند کره، شیر، پنیر یا خامه‌ای که چربی آنها گرفته نشده باشد؛
- قسمت‌های پرچرب گوشت گاو یا بره، به‌ویژه اگر سرخ شده باشند؛
- ژامبون؛
- دسرها یا اسنک‌هایی از قبیل بستنی و چیپس؛
- سس‌ها و چاشنی‌های خامه‌ای و پرچرب.
گوجه و مرکبات
میوه‌ها و سبزیجات از جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی سالم برخوردارند، اما برخی میوه‌های خاص، به‌ویژه میوه‌های اسیدی، موجب ایجاد یا تشدید علائم رفلاکس معده می‌شوند. چنانچه از رفلاکس معده مزمن رنج می‌برید، باید مصرف مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی روزانه‌ی خود محدود کنید:
- پرتقال؛
- گریپ فروت؛
- انواع لیموها؛
- آناناس؛
- گوجه‌فرنگی؛
- سس گوجه‌فرنگی یا خوراک‌ها و غذاهای حاوی سس گوجه مانند پیتزا؛
- سس سالسا.
شکلات
شکلات حاوی ترکیباتی به نام مِتیل‌گِزانتین است که به نظر می‌رسد عضله‌ی صاف اسفنکتر تحتانی مری را به حالت استراحت درمی‌آورد و موجب تشدید علائم رفلاکس معده می‌شود.
سیر، پیاز، غذاهای تند و پر ادویه
غذاهای تند و پُرادویه و نیز غذاهای پر از سیر و پیاز، در اغلب افراد موجب ترش کردن می‌شوند. البته این مواد غذایی در همه‌ی افراد به تحریک علائم رفلاکس معده نمی‌انجامند، اما چنانچه به مصرف زیادِ سیر و پیاز یا غذاهای پرادویه عادت دارید، حتما دقت کنید که آیا پس از مصرف چنین غذاهایی به علائم رفلاکس معده دچار می‌شوید یا خیر.
کافئین
نوشیدن قهوه در برخی افراد موجب تشدید علائم رفلاکس معده می‌شود، چرا که کافئین یکی از عوامل تحریک‌کننده‌ی رفلاکس معده است.
نعناع
نعناع یا فرآورده‌هایِ با طعم نعناع، مانند آدامس و خوشبوکننده‌های دهان، در برخی افراد موجب تشدید علائم رفلاکس معده می‌شود.
روش های خانگی درمان ریفلاکس معده
استفاده از سرکه سیب
سیب سرکه سیب طبیعی یکی از داروهای خانگی موثر برای رفلکس اسید معده است. سرکه سیب به هضم غذا در معده کمک می‌کند و باعث ایجاد تعادل در تولید اسید معده می‌گردد.
- · یک تا دو قاشق چایخوری سرکه سیب ارگانیک و تصفیه نشده را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید
- مخلوط حاصل شده را 20 الی 30 دقیقه قبل از وعده غذایی بنوشید
- این کار را به طور مرتب و حداقل یک ماه انجام دهید
جوش شیرین
جوش شیرین یا همان سدیم بی‌کربنات، آنتی اسیدی طبیعی است که درمانگر سریع سوزش سر دل می‌باشد. (سوزش سر دل شایع‌ترین علامت رفلکس اسید معده است).
- نصف یا یک قاشق چایخوری جوش شیرین را در آب حل کنید
- آن‌را بلافاصله پس از احساس سوزش سر معده میل نمائید.
نکته: مصرف طولانی مدت جوش شیرین توصیه نمی‌شود. همچنین کسانی که دچار فشار خون بالا هستند از مصرف جوش شیرین بخاطر وجود سدیم در آن پرهیز نمایند.
شربت آلوئه ورا
با توجه به خواص درمانی و ضد التهابی آن، آلوئه ورا به تسکین التهاب در معده و مری کمک می کند.
به سادگی یک چهارم فنجان از شربت آلوئه ورا را بیست دقیقه قبل از وعده غذایی بنوشید.
نکته: آلوئه ورا را بیش از حد گفته شده استفاده نکنید. زیرا این شربت ممکن است اثر ملین بر شما داشته باشد.
استفاده از ریشه شیرین بیان
ریشه شیرین بیان به دلیل خواص درمانی آن، برای ریفلاکس اسید معده سودمند است. این گیاه طبیعی از غشاء مخاطی و پوشش داخلی روده محافظت می‌کند و همچنین باعث کاهش التهاب معده و کاهش اسپاسم معده می‌گردد.
استفاده از آدامس
تحقیقات منتشر شده در ژورنال دندانپزشکی نشان می‌دهد که جویدن یه تکه آدامس بدون قند برای مدت 30 دقیقه بعد از صرف وعده غذایی می‌تواند کمک به از بین بردن علائم ریفلاکس معده‌ای – مروی داشته باشد. جویدن آدامس می‌تواند محرک تولید بزاق در دهان باشد، که به نوبه خود شستشو دهنده اسید جمع شده در روده می‌باشد. قلیایی بودن بزاق دهان به خنثی سازی اسید معده کمک می‌کند. بنابراین شما می‌توانید با استفاده از آدامس بدون قند به بهبود رفلاکس اسید معده خود کمک کنید. همچنین شما می‌توانید از آدامس با طعم دارچین استفاده کنید ولی از جویدن آدامس نعنایی پرهیز کنید؛ زیرا این آدامس خود محرک بازگشت اسید معده به داخل مری است.