در فصول گرم سال به علت تعرق زیاد و کاهش سطح آب بدن کلیه ها بیشتر مستعد سنگ سازی هستند. از آن جا که کلیه ها اندام های فداکار بدن می باشند و تا کار به جای وخیم نرسد علامتی از خود نشان نمی دهند پس شناخت نشانه ها و علائمی که نشان دهنده ی بیماری های کلیوی است بسیار مهم است و همچنین روش هایی که از تولید سنگ جلوگیری کند. در این مقاله بیشتر در مورد سنگ کلیه اطلاعات کسب کنید.
سنگ کلیه
سنگ کلیه، توده جامد ساخته شده از کریستال است. سنگ کلیه معمولا از کلیه منشا می گیرد اما ممکن است در هر نقطه از مجاری ادراری آنها را بیابید. . سنگهای کلیه رسوبهای معدنی سختی هستند، بنابراین به هنگام عبور از مجاری ادراری درد ایجاد می‌کنند. دستگاه ادراری بدن شامل کلیه‌ها، حالب‌ها، مثانه و مجرای ادراری است. سنگ کلیه، معمولا به عنوان یکی از دردناک‌ترین وضعیت‌های پزشکی شناخته شده است. عوامل تشکیل سنگ کلیه با توجه به نوع سنگ متفاوت است.
عوامل خطرناکی که در بروز سنگ کلیه نقش دارند کاملا مشخص شده اند به عنوان مثال در صورتی که مرد هستید یا به بیماری دیابت مبتلا هستید احتمال ابتلا به سنگ کلیه در شما بیشتر است. از عوامل دیگری که در افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه دخیل هستند می توان به محل زندگی شما اشاره کرد.
در مطالعه ای که در سال ۱۹۹۴ منتشر شد بیش از ۱ میلیون مرد و زن در سرتاسر آمریکا مورد بررسی قرار گرفتند.این مطالعه پدیده ای به نام کمربند سنگ را پایه گذاری کرد.
نتایج حاصل شده حاکی از آن بود که محل زندگی در بروز سنگ کلیه نقش دارد. پژوهشگران دریافتند که سنگ کلیه در مناطق جنوبی و شرقی رواج بیشتری دارد. به عنوان مثال مردانی که در کارولینای شمالی زندگی می کردند حدود سه برابر بیشتر از مردانی که در داکوتای شمالی زندگی می کردند در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه قرار می گرفتند.
در نگاه اول انتخاب مناطق اندکی عجیب و شاید نامناسب به نظر می رسید اما این مناطقنقش عامل آب و هوا را در بروز سنگ کلیه دقیق تر مشخص می کردند.
افرادی که در مناطق گرمتر زندگی می کنند طبیعتا بیشتر عرق کرده و به کم آبی بدن دچار می شوند.کم آبی شدید بدن یکی از عوامل خطرناکی است که در ابتلا به سنگ کلیه نقش دارد.
اما طبق گفته های نویسندگان مطالعه ی اخیر دما نمی تواند تنها عاملی باشد که در بروز سنگ کلیه نقش دارد.
علل ایجاد سنگ کلیه
کلسیم بسیار کم
با کلسیم موجود در سنگ‌کلیه، این فکر پیش می‌آید که آیا این بیماری فقط از طریق مواد مغذی در غذاها ایجاد می‌شود؟ نه، این یک تفکر قدیمی است. درحال‌حاضر، کارشناسان می‌دانند افرادی که کلسیم بیشتری مصرف می‌کنند، نسبت به کسانی که در رژیم غذایی‌شان، کلسیم کم‌تری به بدن می‌رسانند؛ با احتمال کم‌تری به سنگ‌کلیه مبتلا می‌شوند. به گزارش الو دکتر براساس مطالعات ۲۰۱۳ منتو گاپتا، استاد و پژوهشگر اورولوژی دانشکده پزشکی هاروارد و بیمارستان‌های مونت سینای روزولت و لاکس سانی مونت ؛ همه‌ی این مواد باید در بدن‌تان با هم در حال تعادل باشند. دکتر گاپتا توضیح می‌دهد که اگر در رژیم غذایی‌تان کلسیم کمی مصرف کنید؛ ماده‌ی شیمیایی اگزالا در بدن‌تان تولید می‌شود. از آن جا که این ماده به صورت طبیعی به دستگاه گوارش متصل است؛ می‌تواند با کلسیم در ادرار ترکیب و باعث تولید سنگ‌کلیه شود.
وسواس سالاد خوردن
فکر می‌کنید اگر سالاد بخورید، غذای‌تان مناسب و سالم است؟ ببینید پزشک اورولژیست‌تان چه می‌گوید. باید بدانید از سالاد چه می‌گیرید(چه موادی معدنی دریافت می‌کنید). بازهم اگزالات. این مواد معدنی در سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج، ریواس و چغندر یافت می‌شود. دکتر راجر سوری رئیس “بخش پژوهشی سنگ‌کلیه” دردانشگاه کالیفرنیاعنوان می‌کند در حالت طبیعی اگزالات روده، به کلسیم می پیوندد و از دستگاه اداراری بیرون می‌رود. اما وقتی میزان اگزالات بالاتر از حد مجاز و طبیعی باشد؛ مواد شیمیایی با چسبیدن به مواد ادراری، منجر به سنگ‌کلیه می‌شود. نمی‌توان گفت سبزیجات نخورید؛ درحقیقیت باید از پزشک‌تان درباره ی مواد غذایی با اگزالات کم‌تر، بپرسید تا جایگزین‌اش را معرفی کند. برای مثال کلم‌پیچ به جای اسفناج یا گل‌کلم مصرف کنید.
رژیم نمکی
اکثر مشکلات بالقوه می‌تواند ناشی از مصرف بالای نمک باشد، سنگ‌کلیه هم یکی از همین‌ها است. باید گفت افزایش مصرف سدیم می‌تواند موجب افزایش میزان بالای کلسیم و ایجاد سنگ‌کلیه شود. دکتر برین ایتورک، اورولوژیست و سخنگوی انجمن اورولوژی می‌گوید، با تولید کلسیم در ادرار، خطر تشکیل سنگ‌کلیه افزایش می‌یابد. متخصصان توصیه می‌کنند مصرف سدیم افراد عادی روزانه حدود۲۳۰۰ میلی‌گرم باشد؛ اما کسانی که فشار خون دارند؛ باید کم‌تر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در هر روز استفاده کنند.
مصرف ناکافی میوه‌های خانواده‌ی مرکبات
اگر نتوانید به یاد بیاورید آخرین باری که لیمو یا گریپ‌فروت خورده‌اید چه زمانی بوده است؛ باید بهانه‌ای برای افزایش مصرف روزانه‌شان بیابید. مرکبات، ترکیبی از مواد معدنی مثل سیترات دارند که به کاهش ریسک ابتلای سنگ‌کلیه کمک می‌کند. اما دکتر گوپتا در مطالعه‌ی خود که در مجله ی نیچر به چاپ رسید نشان داد زمانی که افراد از مصرف میوه و سبزیجات همیشگی رژیم غذایی‌شان به مدت یک ماه اجتناب می‌کنند؛ میزانی از موادشیمیایی در سنگ‌کلیه ایجاد می‌شود و درصد آن در ادرار کاهش می‌یابد. دکتر گوپتا می‌گوید سعی کنید که مدام و هر روز، لیمو و یا لیمو‌ترش را در آب‌تان بچکانید و آن را میل نمایید.
مصرف زیاد گوشت
خوردن بیش از اندازه ی مرغ و گوشت قرمز، می‌تواند ریسک سنگ کلیه را افزایش دهد. در مطالعه‌ای که در ۲۰۱۴ در مجله ی “علم امراض تغذیه” چاپ شد آمده است سبزیجات و ماهی‌ها، حدود ۳۰ درصد تا ۵۰ درصد ابتلا به سنگ‌کلیه را نسبت به افرادی که روزانه زیر ۱۰ گرم گوشت مصرف می‌کنند افزایش می‌دهند. اما کاملا اشتباه و غیر‌علمی است که بگوییم افرادی که گوشت مصرف می‌کنند،در مقایسه با کسانی که در رژیم غذایی‌شان میوه و سبزیجات بیش تری استفاده می‌کنند؛ بیش تر مبتلا به سنگ‌کلیه می‌شوند. این‌گونه نیست چون، در برخی از این خوراکی ها موادی حاوی منیزیم وجود دارد که می‌تواند از تشکیل سنگ‌کلیه جلوگیری کند.
آیا کمر درد می تواند به خاطر سنگ کلیه باشد؟