منظور از تصفیه به طور معمول عبارت از پاک سازی خون از مواد مضر و خطرناک است. لازم به یادآوری است که در بدن انسان مواد غذایی و اکسیژن از طریق خون به تمام سلول های بدن ارائه شده و مواد زاید و گاز کربنیک دفعی سلول ها نیز توسط خون جمع آوری می شود.
این مواد دفعی اگر در خون بمانند و یا در بدن تجمع یابند برای سلامتی فرد بسیار خطرناک خواهند بود. خوشبختانه در حین عبور خون از کلیه و کبد، مواد مضر آن جدا شده و توسط ادرار و مدفوع به خارج از بدن منتقل می شود.
میزان غلظت خون برای حفظ سلامت اهمیت دارد. اگر خون به آسانی لخته شود ناراحتی هایی مانند حمله قلبی را به وجود می آورد و در صورت لخته نشدن خون، ناراحتی هایی مانند مشاهده خون در ادرار، خون دماغ، خون ریزی شدید در دوران قاعدگی را به همراه دارد.
اگر خون به اندازه کافی لخته نشود و فرد نیاز به عمل پیدا کند یا در حادثه ای مجروح شود، با از دست دادن خون بیش از حد با مشکل جدی رو به رو خواهد شد.
یک نوع رقیق کننده خون، ماده ای به نام سالیسیلات (Salicylates) است که مانع جذب ویتامین K در بدن می شود. ویتامین K نقش مهمی در لخته شدن خون در بدن دارد.
یکی از معروف ترین رقیق کننده های خون آسپرین است اما بیشتر مواد غذایی مانند طعم دهنده ها و مواد نگه دارنده نقش سالیسیلات را دارند. مواد غذایی که سرشار از این ماده است شامل ادویه، میوه، میوه خشک، میوه مغزدار، مواد طعم دهنده و نگه دارنده است.
گیاهان و ادویه های رقیق کننده ی خون
- گیاهان و ادویه های سرشار از سالیسیلات
- *پودر کاری
- *پودر فلفل قرمز
- *زنجبیل
- *دارچین
- *شوید
- *آویشن
- *مرزنگوش
- *زردچوبه
- *شیرین بیان
- *کلم
- *نعناع
- *سیر
- * پیاز
- *روغن زیتون
- *کلم بروکلی
- *گل کلم
- *کاهو
میوه های موثر در رقیق کردن خون
- میوه های سرشار از سالیسیلات
- *کشمش
- *آلو
- *گیلاس
- *زغال اخته
- *انگور
- *توت فرنگی
- *نارنگی
- *پرتقال
- سالیسیلات موجود در مواددیگر
مواد دیگری که سالیسیلات دارند عبارتند از:
- *آدامس
- *عسل
- *سرکه
منابع ویتامینE کدامند؟
اسید چرب امگا 3 موجود در ماهی چرب و ویتامین E رقیق کننده طبیعی خون است
منابع خوب ویتامینE عبارتند از:
- *بادام درختی
- *گردو
- *فندق
- *بادام زمینی
- *پسته
- *روغن ذرت
- *روغن بادام زمینی
- *روغن آفتاب گردان
- *روغن نخل
- *روغن کنجد
- *نخود
- *عدس
- *برنج
- *گندم
- *لوبیا
- *جو
باید توجه داشته باشید که هر فردی نیاز به غذاهای رقیق کننده خون ندارد به عنوان مثال افرادی که داروهای ضد لخته شدن مصرف می کنند، نباید از این نوع مواد غذایی زیاد استفاده کنند زیرا که می تواند به فرد آسیب جدی برساند. قانون مهمی که باید برای رقیق کردن خون به آن توجه کرد، کاهش مصرف پروتئین حیوانی و چربی است.
همان طور که گفته شد مواد غذایی حاوی سالیسیلات، اسید چرب امگا3، میزان بالای ویتامین E و آنتی بیوتیک ها رقیق کننده طبیعی خون به حساب می آیند. البته اگر داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید، بهتر است قبل از مصرف هر نوع گیاه یا ادویه برای رقیق کردن خون، با پزشک مشورت کنید.
اگر قرار است عمل شوید، جراح را از داروهایی که مصرف می کنید، آگاه کنید. زیرا در بیشتر موارد مصرف هر نوع دارو یا گیاه یا ادویه دارویی را ٢ هفته قبل از جراحی باید متوقف کرد.
گیاهان و ادویه جات رقیق کننده خون
گیاهان یا ادویه مفید برای رقیق کردن خون عبارت است از:
دارچین: این ادویه رقیق کننده خون است و می تواند گردش خون را افزایش دهد.
شوید: اگر چه این گیاه به عنوان رقیق کننده چندان مطرح نیست اما مصرف زیاد آن همزمان با برخی داروها می تواند واکنش ایجاد کند.
سیر: قرن هاست که از این گیاه رقیق کننده خون به علت خاصیت درمانی که دارد، استفاده می شود. زمانی که سیر خام خورده می شود خون را رقیق کرده و در نتیجه جریان خون را تسهیل می کند. همچنین با تولید اکسید نیتریک، به گشادی رگ های خونی و حل شدن لخته های خون کمک می کند.
ریشه شیرین بیان: این گیاه نیز رقیق کننده خون است.
جینکوبیلوبا: جینکوبیلوبا علاوه بر افزایش گردش خون، مانع از لخته شدن خون می شود.
زنجبیل: اگر چه از این گیاه بیشتر برای رفع حالت تهوع استفاده می شود اما رقیق کننده قوی خون نیز به حساب می آید.
چای کوهی: این گیاه در صورت مصرف با برخی داروها به حد خطرناکی باعث رقیق شدن خون می شود.
چای سبز: ترکیب EGCG چای سبز غلظت خون را رقیق و ثابت نگه می دارد و دیواره رگ ها نرم و انعطاف پذیر، عروق باز و جریان گردش خون منظم می شود
آیا برنج روی غلظت خون تاثیر می گذارد؟
برنج با نام علمی Oryza sativa یکی از قدیمی ترین غلات شناخته شده در سراسر جهان محسوب می شود که حداقل 5 هزار سال پیش پرورش داده می شده است. برنج غذای اصلی بیش از نیمی جمعیت جهان است که 90 درصد آن در آسیا تامین می شود.
هزاران نوع برنج وجود دارد، اما بسته به نحوه تولید آن در 2 گروه سفید یا قهوه ای قرار می گیرد. برنج سفید به عنوان رایج ترین نوع برنج مصرفی در دنیا است اگرچه که برنج قهوه ای برای سلامتی فواید بیشتری دارد.
تولیدکنندگان محصولات زیادی را از برنج مانند آرد برنج، شربت برنج، روغن سبوس برنج و شیر برنج تولید می کنند. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله ارزش غذایی، فواید سلامتی و خطرات مصرف برنج سفید و قهوه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
ارزش غذایی برنج
هر دو نوع برنج یعنی سفید و قهوه ای به طور عمده حاوی کربوهیدرات و مقداری پروتئین هستند و چربی و قند ندارند. برنج پخته شده حاوی مقدار زیادی آب است که تقریبا 70 درصد از وزن کل آن را تشکیل می دهد. محتوای کالری، کربوهیدرات، پروتئین و چربی مشابه برنج سفید و قهوه ای است. یک وعده شامل 100 گرم برنج سفید دانه کوتاه و پخته شده حاوی مواد مغذی زیر است:
ارزش غذایی/ میزان آن/ ارزش روزانه (DV)
کالری: 130
کربوهیدرات: 28.7 گرم 10 درصد
پروتئین: 2.36 گرم 5 درصد
چربی: 0.19 گرم صفر درصد
کربوهیدرات برنج
برنج در وهله نخست از کربوهیدرات تشکیل شده است که تقریبا 80 درصد وزن خشک کل آن را تشکیل می دهد. بیشتر کربوهیدرات موجود در برنج نشاسته است که متداول ترین شکل کربوهیدرات در مواد غذایی محسوب می شود.
نشاسته از زنجیره های طولانی گلوکز به نام آمیلوز و آمیلوپکتین تشکیل شده است. انواع مختلف برنج مقادیر متفاوتی از این ترکیبات را دارند که بر بافت برنج تاثیر می گذارد:
برنج باسماتی سرشار از آمیلوز است یعنی بعد از پخت به هم نمی چسبد.
برنج چسبناک یا برنج گلوتینوس حاوی آمیلوز کم و آمیلوپکتین زیادی است که پس از پخت باعث چسبندگی آن می شود. این امر آن را برای ریسوتوس، پودینگ برنج و غذا خوردن با چوب های چوبی به گزینه ایده آل تبدیل می کند، همچنین این ترکیبات بر میزان هضم برنج توسط بدن نیز تاثیر می گذارد.
هضم برنج سرشار از آمیلوز توسط بدن بیشتر زمان می برد زیرا آمیلوز هضم نشاسته را آهسته می کند. در مقابل بدن برنج چسبناک را خیلی راحت هضم می کند. در حالی که به نظر برای بسیاری از افراد برنج چسبناک خوش طعم تر است، اما هضم سریع آن می تواند منجر به جهش ناسالم سطح قند خون به ویژه در افراد مبتلا به دیابت شود.
بیشتر بخوانید:علت نفخ در دوران بارداری چیست؟
فیبر موجود در برنج
برنج قهوه ای در مقایسه با برنج سفید حاوی مقدار بیشتری فیبر غذایی است 1.6 گرم در هر 100 گرم. طی فرآوری برنج سفید دانه سبوس یا لایه بیرونی دانه که حاوی مقادیر بیشتر فیبر است را از دست می دهد. این سبوس حاوی الیاف محلول به طور عمده مانند همی سلولز و تقریبا فاقد فیبر محلول است. برنج سفید و قهوه ای حاوی مقادیر مختلفی از یک فیبر محلول به نام نشاسته مقاوم هستند.
نشاسته مقاوم باعث افزایش بوتیرات در روده می شود. بوتیرات با کاهش التهاب، بهبود عملکرد روده و کاهش خطر ابتلا به سرطان روده سلامت این اندام بدن را افزایش می دهد.
برنج سفید در مقابل برنج قهوه ای
برنج سفید تصفیه شده سبوس و جوانه خود را از دست داده است، اما فرآیند تولید آن کیفیت پخت و پز، ماندگاری و مزه آن را افزایش می دهد، اما ارزش غذایی آن نیز به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
تولید کنندگان به طور معمول برنج سفید را غنی یا برخی ویتامین ها را پس از پردازش جایگزین می کنند. برنج قهوه ای به عنوان یک دانه کامل سالم شامل سبوس و جوانه است که از مغذی ترین قسمت های دانه محسوب می شوند که حاوی فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هستند.
به همین دلیل برنج قهوه ای فیبر و مواد مغذی بیشتری در مقایسه با برنج سفید دارد. دقت داشته باشید هنگام خرید حتما برچسب محصولات را با هم مقایسه کنید. برنج قهوه ای برای افراد مبتلا به دیابت گزینه بهتری است. برنج سفید باعث افزایش قند خون می شود در حالی که برنج قهوه ای شاخص گلیسمی کمتری دارد و به کنترل قند خون کمک می کند.
فواید برنج قهوه ای برای سلامتی
گذشته از تامین انرژی و مواد مغذی اساسی برنج سفید تصفیه شده تقریبا هیچ فایده ای برای سلامتی ندارد. برنج سفید غنی شده حاوی ویتامین های گروه B برای سلامتی گزینه مهم و ضروری محسوب می شوند. از سوی دیگر، مصرف منظم برنج قهوه ای یا سبوس دار برای سلامتی فواید زیادی دارد.
سلامت قلب
برنج قهوه ای به عنوان یک دانه کامل دارای طیف گسترده ای از فواید برای سلامتی است. بر اساس اعلام انجمن قلب آمریکا، غلات سبوس دار سطح کلسترول خون را بهبود می بخشد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته، دیابت نوع 2 و چاقی را کاهش می دهد.
برنج قهوه ای حاوی چندین ماده سالم مانند مواد معدنی، آنتی اکسیدان، لیگنان و فیبر غذایی برای قلب است خوردن برنج با فیبر بالا به عنوان جایگزین برنج سفید به کاهش وزن همراه با کاهش کلسترول نیز کمک می کند.
ترکیبات گیاهی سالم
برنج قهوه ای حاوی چندین ترکیب گیاهی دیگر است که تحقیقات آنها را با مزایایی برای سلامتی مرتبط می دانند. برنج سفید منبع ضعیفی از آنتی اکسیدان و سایر ترکیبات گیاهی به شمار می آید. برنج رنگی از جمله انواع دانه قرمز مانند برنج بنفش رنگ به ویژه از نظر آنتی اکسیدان غنی است. سبوس برنج قهوه ای منبع خوبی از لیگنان و فرولیک اسید محسوب می شود:
لیگنان ها آنتی اکسیدانی هستند که تحقیقات معتبر آنها را با کاهش خطر بیماری های قلبی، علائم یائسگی، پوکی استخوان و سرطان پستان مرتبط می دانند.
فرولیک اسید به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی در سبوس برنج یافت می شود. مطالعات مروری نشان می دهند اثرات ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد که می تواند به جلوگیری از سرطان و دیابت کمک کند.
ویتامین ها و مواد معدنی
ارزش غذایی برنج به تنوع و روش پخت آن بستگی دارد. سبوس و میکروب حاوی غلظت بالایی از ویتامین ها و مواد معدنی است، اما برنج سفید حاوی سبوس یا میکروب نیست و فاقد این مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی است.
در فرایند غنی سازی ممکن است برخی از ویتامین ها به برنج سفید اضافه شود. هنگام خرید حتما برچسب محصول را بخوانید زیرا مارک های مختلف ویتامین های مختلفی به آن اضافه می کنند. جدول زیر مقادیر مختلف مواد مغذی را در 100 گرم برنج قهوه ای، برنج سفید و برنج سفید غنی شده برای مقایسه بررسی می کند:
- برنج قهوه ای/ برنج سفید/ برنج سفید غنی شده
- منگنز: 42 درصد ارزش روزانه/ 16 درصد ارزش روزانه/ 16 درصد ارزش روزانه
- نیاسین: 16 درصد ارزش روزانه/ 3 درصد ارزش روزانه/ 9 درصد ارزش روزانه
- تیامین: 15 درصد ارزش روزانه/ 2 درصد ارزش روزانه/ 14 درصد ارزش روزانه
- سلنیوم: 11 درصد ارزش روزانه/ – / 14 درصد ارزش روزانه
- منیزیم: 9 درصد ارزش روزانه/ 2 درصد ارزش روزانه/ 2 درصد ارزش روزانه
- منگنز: بسیاری از مواد غذایی به ویژه غلات کامل حاوی این ماده معدنی کمیاب هستند. منگنز برای متابولیسم، رشد، تکامل و سیستم آنتی اکسیدانی بدن گزینه ضروری محسوب می شود.
- نیاسین: نیاسین که به عنوان ویتامین B3 نیز شناخته می شود در برنج بیشتر به شکل اسید نیکوتینیک است. خیس کردن برنج در آب قبل از پخت باعث افزایش جذب آن می شود.
- تیامین: تیامین که به عنوان ویتامین B1 نیز شناخته می شود برای متابولیسم و عملکرد قلب، عضلات و سیستم عصبی گزینه ضروری است.
- سلنیوم: ماده معدنی با عملکردهای حیاتی مختلف برای دی ان ای، آسیب اکسیداتیو و هورمون ها.
- منیزیم: این ماده معدنی برای فشار خون، سنتز پروتئین، انرژی و سایر موارد ضروری است.
همچنین برنج حاوی مقداری پانتوتنیک اسید، فسفر، ریبوفلاوین و ویتامین B6، مس و فولات است.
ارتباط مصرف برنج و غلطت خون
تعدادی از تحقیقات نشان می دهند مصرف برنج و کربوهیدرات ها با غلظت خون افراد ارتباطی ندارد. مواد غذایی افزایش دهنده خون سازیی در غلظت خون نقش بسزایی ایفا می کنند که برخی از این مواد غذایی شامل انواع گوشت ها و جگر است.
مصرف بیش از اندازه چربی در مقایسه با سایر مواد غذایی تاثیر بیشتری در افزایش غلظت خون دارند، اما مواد غذایی حاوی کربوهیدرات ها مانند برنج در این موضوع نقشی ندارند. در واقع باید گفت قندها غلظت خون را افزایش نمی دهند حتی برنج، نان و ماکارونی بر انسداد مجاری ادراری، سنگ‌کلیه و صفرا هم تاثیر نمی گذارد.
خطرات مصرف برنج
برنج به عنوان یک ماده اصلی غذایی گزینه بی خطری است. با این وجود خوردن منظم آن می تواند خطراتی داشته باشد به ویژه اگر مقادیر زیادی از غذای روزانه فرد را تشکیل دهد.
بیشتر بخوانید:آرایش خود را چگونه پاک کنیم؟
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 به عنوان یک بیماری شایع با سطح بالای قند خون مشخص می شود. بر اساس یک بررسی در سال 2019 مشخص شد برنج سفید خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد زیرا نمره شاخص گلیسمی بالایی دارد یعنی باعث افزایش قند خون بعد از غذا می شود. غذاهای با شاخص گلیسمی بالا خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهند.
همانطور که گفته شد بررسی ها نشان می دهند تفاوت بین برنج قهوه ای و سفید بی نتیجه است و مطالعات بیشتر در مورد الگوهای رژیم غذایی مشخص شده توسط برنج مورد نیاز است. از سوی دیگر، برنج قهوه ای مانند سایر غلات کامل حاوی فیبر به کاهش خطر دیابت نوع 2 کمک می کند.
این تفاوت بین برنج سفید و قهوه ای ممکن است به دلیل تغییر در انواع و مقدار فیبرها و نمرات شاخص قند خون آنها باشد. توجه به این نکته مهم است که مصرف بیش از حد کربوهیدرات از هر منبعی سطح گلوکز خون را افزایش می دهد، بنابراین مهم است بدون توجه به اینکه برنج کامل یا تصفیه شده است انداز مصرف آن را کنترل کنید.
خوردن غلات کامل سرشار از فیبر به جای غلات تصفیه شده فواید قابل توجهی برای سلامتی از جمله کاهش خطر ابتلا به دیابت را دارد.
فلزات سنگین
فلزات سنگین با گذشت زمان می توانند در بدن جمع شده و منجر به اثرات سوء بر سلامتی شوند که شامل کادمیم، کروم، سرب، نیکل و آرسنیک است.
بسیاری از مطالعات نشان می دهند برنج برخی کشورها حاوی مقادیر بیش از حد فلزات سنگین است که منجر به بروز نگرانی ویژه ای می شود زیرا برنج قسمت قابل توجهی از رژیم غذایی اغلب افراد را تشکیل می دهد.
سبوس حاوی غلظت بالایی از فلزات سنگین است به همین دلیل برنج قهوه ای بیش از برنج سفید دارای فلزات سنگین است. در مقایسه با سایر محصولات غذایی رایج که در مناطق آلوده رشد می کنند برنج مقادیر بیشتری جیوه و آرسنیک را در خود جمع می کند.
همه دانه های غلات به راحتی آرسنیک را جذب می کنند، اما به نظر می رسد در برنج در مقایسه با گندم و جو بیشتر تجمع می یابد. در صورت امکان افراد باید از خوردن برنج که در نزدیکی مناطق صنعتی یا معدنی به شدت آلوده رشد می کند پرهیز کنند. این امر در مورد سایر محصولات غذایی مانند سبزیجات نیز صدق می کند.
ضدمغذی ها
برنج قهوه ای حاوی یک آنتی اکسیدان به نام فیتیک اسید یا فیتات است که به عنوان ضدمغذی شناخته می شود زیرا از جذب مواد معدنی ضروری مانند آهن و زینک در بدن جلوگیری می کند. تولید کنندگان می توانند با خیساندن و جوانه زدن بذرها و تخمیر برنج قبل از پخت سطح فیتیک اسید را کاهش دهند.
خلاصه
برنج یک ماده غذایی اصلی در سراسر جهان محسوب می شود. برنج سفید رایج ترین نوع شکل برنج است، اما برنج قهوه ای فواید بیشتری برای سلامتی دارد. برنج قهوه ای به عنوان منبع خوبی از چندین ماده معدنی سالم و آنتی اکسیدان به جلوگیری از بیماری های قلبی کمک می کند.
از سوی دیگر، برنج سفید به ویژه برنج چسبناک مواد مغذی کمتری را تامین می کند و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد. حتما قسمت حقایق تغذیه ای درباره برنج را بخوانید و با مقایسه محتوای مواد مغذی در صورت موجود بودن نسخه های غنی شده برنج را خریداری کنید.
مترجم: الهه زارعی
6 خوشمزه رقیق کننده خون!