هر شخصی با یک سری از عادتهای بد سلامت خود را به خطر میندازد در این مقاله ما قصد داریم تا به شما یک سری عادات بد که باعثت به خطر افتادن سلامتیتان است را به شما بگوییم.
گرچه بیشتر مردم میدانند که سیگار کشیدن برای سلامتی مضر است و خوردن غذاهای ناسالم، تأثیر نامطلوبی بر اندازهی دور کمر میگذارد، ولی عادتهای بدِ کوچک و نامحسوس فراوان دیگری نیز وجود دارد که باعث آسیب زدن به سلامتی شما میشود. شناسایی بعضی از این عادتها دشوار است، بهویژه اگر به بخشی از روال طبیعی زندگیتان تبدیل شده باشند. متأسفانه بلافاصله متوجه اثرات زیانآور این عادتها نمیشوید، ولی با گذشت زمان این عادتها اثراتی جدی بر روابط، سلامت جسمانی و سلامت روانی شما میگذارند. در اینجا به بیان ۱۰ مورد از عادتهایی میپردازیم که بهتدریج به سلامت جسمی و روانی شما آسیب میرسانند. پس با ما همراه باشید و توجه کنید که آیا هیچکدام از کارهای زیر را بهطور مستمر انجام میدهید یا نه.
درددل کردن با دوستان
شاید فکر کنید که تماس گرفتن با یکی از دوستان و شکایت کردن از روز بدی که گذراندهاید، به رهایی از احساسات منفیتان کمک میکند. ولی مطالعات نشان میدهد که این کار بهجای رهایی از احساسات بد، باعث تقویت احساسات منفیتان میشود.
در مطالعهای که در سال ۲۰۱۱ در مجلهی روانشناسی بالینی کودکان و نوجوانان (Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology) منتشر شد، مشخص شد که بین نشخوار ذهنی مشترک (co-rumination، رفتاری که در آن رابطهی میان همسالان بر گفتوگوهای منفیگرا تمرکز دارد) و افسردگی رابطه وجود دارد. کودکانی که بیشتر درمورد مشکلات خود با همسالانشان صحبت میکنند، بیشتر از دیگران دچار افسردگی میشوند.
البته فقط اینطور نیست که درددل کردن فقط برای کودکان و نوجوانان آسیبرسان باشد؛ بلکه آسیب این رفتار متوجه افراد مختلفی هم میشود. در مطالعهای منتشرشده در مجلهی هورمونها و رفتار (Hormones and Behavior) مشخص شد که صحبت با دوستان درمورد مشکلات موجب افزایش میزان هورمون استرس در زنان هم میشود.
پس اگر فکر میکنید که صحبت کردن درمورد مشکلات با دوستانتان باعث کاهش استرس میشود، باید بدانید که تکرار کردن و دوباره صحبت کردن درمورد سختیهایتان درواقع موجب افزایش احساسات منفیتان میشود و شما را در حالت و وضعیت روحی بد گرفتار میکند.
انتقاد کردن از خود
اگر وقتی مرتکب اشتباهی میشوید، خودتان را احمق خطاب میکنید یا هر زمان موقع عبور از جلوی آینه، به هر نقص و ایرادی که میبینید توجه میکنید، باید بدانید که انتقاد شدید از خودتان میتواند به عادتی همیشگی تبدیل شود. سرزنش کردن و دستکم گرفتن خودتان بر سلامت روانی شما اثر نامطلوبی میگذارد. نتیجهی مطالعهای منتشرشده در مجلهی شخصیت و تفاوتهای فردی (Personality and Individual Differences) نشان داد که انتقاد شدید از خود باعث افزایش نشانههای افسردگی میشود. ولی خود-دلسوزی (Self-compassion، دلسوزی برای خود در مواقع شکست و سختی) موجب افزایش سلامت و انعطافپذیری روانی میشود.
تغییر نحوهی نگرش و تفکر شما باعث میشود احساس بهتری داشته باشید. ترک این عادت دشوار است، ولی با تلاشی هماهنگ میتوانید یاد بگیرید که گفتوگوی درونی مهربانتری داشته باشید.
تا دیروقت بیدار ماندن
شاید فکر کنید بهتأخیر انداختن زمان خواب برای ۳۰ دقیقه باعث میشود کارهای بیشتری را پیش از خواب انجام بدهید. یا شاید فکر میکنید که فردا میتوانید کمی دیرتر از خواب بیدار شوید و کمبود خواب شبانهتان را جبران کنید.
ولی مطالعات نشان میدهد که زمان خواب میتواند بهاندازهی مقدار خواب اهمیت داشته باشد. تا دیروقت بیدار ماندن و صبح دیرتر از خواب بیدار شدن، احتمال این را که درطول روز تصمیمهای سلامتی نادرستی بگیرید افزایش میدهد.
پژوهشگران در مطالعهای در سال ۲۰۱۶ که در آکادمی پزشکی خواب آمریکا (American Academy of Sleep Medicine) منتشر شد، دریافتند که دیر خوابیدن در هنگام شب با مصرف بیشتر فستفود و مصرف کمتر سبزیجات (بهویژه در میان مردان) مرتبط است. بهعلاوه، کسانی که دیرتر به رختخواب میروند و صبحها دیرتر از خواب بیدار میشوند، فعالیت بدنی کمتری دارند.
اگر به دیر خوابیدن و دیر از خواب بیدار شدن عادت کرده باشید، تغییر این عادت و در ساعت مناسب به رختخواب رفتن و صبحها زود بیدار شدن برایتان بسیار دشوار خواهد بود. ولی با گذشت زمان میتوانید خودتان را با برنامهی جدید وفق دهید و درنتیجهی این تغییر عادت، درطول روز نیز تصمیمهای بهتری خواهید گرفت.
خرج کردن پول بدون برنامه
شاید هوس و میلی ناگهانی برای خرید از فروشگاه موادغذایی یا خرید آنلاین آخر شب باعث شود که برای مدت کوتاهی احساس بهتری پیدا کنید، ولی هدر دادن پولهایتان در بلندمدت اثرات نامطلوبی خواهد داشت. اثراتی که میتواند از محدودیتهای حساب بانکیتان نیز فراتر برود و به مقروض شدن شما منتهی شود.
مطالعهای در سال ۲۰۱۳ که در مجلهی بررسی روانشناسی بالینی (Clinical Psychology Review) منتشر شده، وجود ارتباط میان بیماری روانی و مشکلات مالی را نشان داد. پژوهشگران نتیجه گرفتند که احتمال ایجاد مشکل سلامتی روانی در افراد بدهکار ۳ برابر بالاتر از دیگران است. رابطهی میان خودکشی و بدهی حتی از این نیز قویتر است. احتمال بدهکار بودن افرادی که مرتکب خودکشی میشوند، ۸ بار بیشتر از دیگران است.
البته مطالعهی همبستگی (correlational study) علت را ثابت نمیکند. آیا بدهی موجب بیماری روانی میشود یا بیماری روانی موجب بدهی میشود؟ هیچکس بهطور قطع نمیداند. ولی مسئلهی قطعی این است که بدهی میتواند منجر به ایجاد سطح بالایی از استرس شود و استرس بیشازحد نیز برای سلامتی مضر است.
پس با داشتن برنامهای برای درآمدها و هزینهها، امور مالیتان را کنترل کنید. نظم دادن به امور مالی و خرج کردن با توجه به محدودیتهای مالیتان تأثیر مثبتی بر رضایت کلی شما از زندگیتان میگذارد.
حذف وعدههای غذایی
چه بدون خوردن صبحانه و باعجله از خانه بیرون بروید و چه ناهارتان را به امید داشتن کمری باریک حذف کنید، باید بدانید که حذف وعدههای غذایی بیش از آنچه فکرش را بکنید، برای سلامتی شما مضر است.
در مطالعهای که در سال ۲۰۰۷ در مجلهی متابولیسم (Metabolism) منتشر شد، نشان داد که حذف یک وعدهی غذایی بهمعنی دریافت کالری کمتر نیست، چون بیشتر مردم در وعدهی غذایی بعدی، غذای بیشتری میخورند تا وعدهای را که حذف کردهاند جبران کنند.
در این مطالعه حذف یک وعدهی غذایی، تغییرات متابولیکی خطرناکی را ایجاد کرد. افراد پس از حذف وعدهی غذایی، سطح گلوکز ناشتای (fasting glucose) بالاتر و تأخیر در واکنش انسولین را تجربه کردند؛ شرایطی که درنهایت میتواند به دیابت منتهی شود.
شما باید برای وعدههای غذاییتان وقت بگذارید و رژیمغذایی سالمی داشته باشید. غذاخوردن در فواصل زمانی منظم موجب میشود که درطول روز پرانرژی و باتمرکز باشید و درعینحال وزن خود را در حد مطلوبی نگه دارید.
غذا خوردن بدون داشتن احساس گرسنگی
دلایل زیادی وجود دارد که باعث میشود وقتی گرسنه نیستید میانوعدهای بخورید یا برای بار دوم در بشقاب خود غذا بکشید. خوردن احساسی (Emotional eating، غذاخوردن در زمان ناراحتی، عصبانیت، بیحوصلگی، بیکاری یا شادی)، غذاخوردن شبانه یا پرخوری کردن در مناسبتهای اجتماعی فقط چند نمونه از دلایلی هستند که باعث میشوند بیشتر از نیازتان غذا بخورید.
مصرف کالری اضافه باعث اضافهوزن میشود و اضافهوزن نیز خطر ابتلا به انواع گوناگونی از مشکلات سلامتی را افزایش میدهد، مشکلاتی مانند:
دیابت نوع ۲
فشارخون بالا
بیماریهای قلبی و سکتهی مغزی
آرتروز
آپنهی خواب
انواع خاصی از سرطان
بیماریهای کلیوی
برای داشتن وزنی سالم حتما باید از غذا برای تأمین نیروی بدنتان استفاده کنید و غذا خوردن نباید برای شما نوعی تفریح یا راهی برای کاهش استرس باشد. توجه کنید که چه زمانهایی غذاخوردن شما بهدلیل گرسنگی بیولوژیکی نیست.
برای غلبهبر احساسات ناخوشایند یا آرام کردن جسم خود به پیادهروی، شرکت در فعالیتی سرگرمکننده یا مراقبه روی بیاورید. کاهش مصرف کالری موجب میشود که زندگی طولانیتر و سالمتری داشته باشید.
نشستن بیشازحد
اگر در محیطی اداری کار میکنید، احتمالا تماموقت روی صندلی مینشینید. ولی باید بدانید که نشستن طولانیمدت برای سلامتی شما مضر است. بیتحرکی موجب افزایش خطر مشکلات سلامتی جسمانی مانند چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبیعروقی میشود.
بیتحرکی و برای مدت طولانی نشستن روی صندلی اداره برای سلامت روانی شما نیز مضر است. مطالعات نشان داده است در افرادی که بیشازحد مینشینند و تحرکی ندارند، خطر ابتلا به افسردگی بیشتر است. انجام دستکم یک ساعت فعالیت شدید در روز میتواند به خنثی کردن اثرات نشستن بیشازحد کمک کند. سعی کنید پس از هر نیم ساعت نشستن، چند دقیقه راه بروید تا جسم و ذهنتان را در وضعیت بهتری نگه دارید.