دیابت یا همان بیماری قند زمانی به وجود می آید که بدن توانایی ساخت قند مورد نیاز خود را نداشته باشد و یا نتواند از قند ذخیره شده در بدن استفاده کند. عده ای با این که به این بیماری مبتلا هستند اما باز هم علاقه مند به گرفتن روزه هستند. در این مقاله به بیماری دیابت و روزه گرفتن می پردازیم.
دیابت نوع یک چیست؟
دیابت نوع یک بیماری مزمنی است که وقتی پانکراس یا همان لوزالمعده میزان کمی انسولین ترشح میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمی کند، رخ میدهد. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی و آلوده شدن به ویروس هایی خاص می توانند، باعث ابتلاء به دیابت نوع یک شوند. هرچند دیابت نوع 1 معمولا در کودکی و نوجوانی رخ میدهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.
علایم بیماری دیابت
– پر نوشی
– پرخوری
– پر ادراری
– تاری دید وسردرد
– خواب آلودگی و احساس خستگی
– طولانی شدن مدت زمان ترمیم زخمها
انواع بیماری دیابت
به طور کلی دیابت به چهار گروه دیابت نوع 1، دیابت نوع 2، دیابت حاملگی و دیابت به علل متفرقه تقسیم بندی می شود.
دیابت نوع1:
در دیابت نوع 1 که 15- 10درصد کل موارد دیابت را تشکیل می دهد، تولید انسولین از پانکراس به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده ی انسولین، متوقف می شود. به همین دلیل افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریقات روزانه تأمین کنند. به همین دلیل به آن “دیابت وابسته به انسولین” نیز می گویند.
دیابت نوع 1 اغلب در سنین زیر 30 سال به وجود می آید، لذا به آن “دیابت جوانی” نیز می گویند.
دیابت نوع2:
دیابت نوع 2 بیشتر در بالغین بالای 30 سال و چاق دیده می شود که 90- 85 درصد کل موارد دیابت را شامل می گردد و انسولین تولید شده از پانکراس در این افراد به خوبی عمل نمی کند. در واقع یا پانکراس به اندازه ی کافی انسولین ترشح نمی کند و یا این که انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت سلول ها به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارآیی لازم است.
به این نوع دیابت، “دیابت غیر وابسته به انسولین” یا “دیابت بزرگسالان” نیز می گویند.
دیابت حاملگی:
دیابت حاملگی به دیابتی گفته می شود که برای اولین بار در طول حاملگی تشخیص داده شود. این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی بهبود می یابد. خانم‌های مبتلا به دیابت حاملگی بعداً در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند
خطرات روزه داری برای بیماران دیابتی
اگر دچار پیامدهای مربوط به روزه داری هستید، مانند بینایی ضعیف یا مشکلات قلب و کلیه، خطر بدتر شدن این شرایط بسیار بالا و جدی است و باید از روزه گرفتن اجتناب کنید.
برای افراد مبتلا به دیابت که داروهای خاص یا انسولین مصرف می کنند، روزه گرفتن خطر بروز کاهش قند را به همراه دارد. اگر فکر می کنید دچار افت قند خون شده اید، روزه خود را باز کنید و مقداری مایعات قندی و بعد از آن کمی غذای نشاسته دار بخورید. در این شرایط اگر به روزه خود ادامه دهید، به بدن خود آسیب زده و نیاز به مراقبت های اورژانسی خواهید داشت.
اگر در زمان روزه گرفتنداروهای تجویز شده را مصرف نکنید ، ممکن است دچار افزایش قند خون شوید، و یا اگر کمتر از حالت معمول فعالیت جسمی داشته باشید، احتمالا دچار کتواسیدوز دیابتیdiabeticketoacidosisشوید که شرایط خطرناکی است و نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد.
کتواسیدوزدیابتیdiabetic ketoacidosis:شرایط کشنده ای است که از پیامدهای حاد دیابت محسوب می شود. نشانه های کتواسیدوز دیابتی عبارتند از: استفراغ، درد شکم، نفس نفس زدن عمیق، افزایش ادرار، ضعف، سردرگمی و گاهی از دست دادن هوشیاری. نفس فرد مبتلا بوی خاصی می دهد (بوی کتون) و شروع علائم آن سریع است.
توجه ویژه به رژیم غذایی روزه داران مبتلا به دیابت
افرادی که بدون دارو قند خون خود را کنترل می‌کنند، می‌توانند با مشورت پزشک معالج خود روزه بگیرند. علاوه بر آن باید مقدار غذای خود را نیز به دو تا سه وعده تقسیم و هنگام افطار از خوردن همه مواد غذایی در یک زمان خودداری کنند. افراد با آزمایش قند خونشان در زمان‌های مشخص می‌توانند برای رژیم غذایی خود طبق نتیجه آن برنامه‌ریزی داشته باشند.
اگر بعد از افطار احساس کردید که قند خونتان بالاست..
در صورت امکان قندخونتان را اندازه گیری کنید اگر بالای 250 میلی‌گرم در دسی‌لیتر بود باید از رژیم غذایی شب خود 20 درصد کم کنید تا زمانی که قندخونتان بالاست رژیم غذایی خود را بهتر کنترل کنید. بهتر است در این رابطه حتما با کارشناس تغذیه مشاوره شود.
اگر هنگام سحر احساس کردید که قندخونتان بالاست..
باید قندخون خود را اندازه بگیرید. در صورتیکه بالای 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد باید 20 درصد از مواد غذایی خود را کم کنید. اگر قندخونتان هنگام سحر بالای 350 میلی گرم در دسی‌لیتر باشد توصیه می‌شود که اصلاروزه نگیرید و با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات روزه داری برای مبتلایان به دیابت