همه نوزادان با مقداری ایمنی در برابر بیماری به دنیا می آیند. با این وجود، زمان لازم است تا سیستم ایمنی جدید آنها به طور کامل بالغ شوند. این نکته باعث می شود نوزادان مستعد ابتلا به عفونت های ویروسی سرما بخورند.
بدن نوزادان به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی بدنشان باید مورد توجه قرار بگیرد و هرچه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام شود. سرماخوردگی نوزادان کمتر از 3 ماه بسیار مهم است و باید در صورت مشاهده علایم سریعا به پزشک مراجعه شود و درمان های لازم صورت بگیرد.
در رابطه نوزادان بالاتر از 3 ماه می توان در صورت شدید نبودن علایم سرماخوردگی روش های خانگی مناسب با سن نوزاد را برای درمان سرماخوردگی بکار برد. در این مطلب روش های مفید برای درمان سرماخوردگی نوزادان را به شما ارایه می دهیم.
درمان سرماخوردگی نوزاد 10 روزه
درصورت مشاهده علایم سرماخوردگی در نوزاد 10 روزه بدون انجام هیچ گونه اقدامی باید سریعا به متخصص اطفال مراجعه کنید. به هیچ عنوان نباید از هیچ گونه درمان خانگی برای نوزاد 10 روزه و یا حتی نوزاد کمتر از 3 ماه استفاده کنید. تنها توصیه های پزشک و داروهای تجویز شده توسط پزشک را برای نوزاد استفاده کنید.
تغذیه نوزاد با شیر مادر
تغذیه نوزاد با شیر مادر یکی از مهم‌ترین و بهترین روش‌ها برای درمان سرماخوردگی نوزاد است. شیر مادر تا سن 6 ماهگی یکی از بهترین تغذیه‌ها برای نوزاد بوده و بهترین روش برای برطرف کردن هرگونه مشکل برای نوزاد است. شیر مادر سیستم ایمنی کودک را در برابر باکتری‌ها و میکروب‌هل تقویت می‌کند و در نتیجه مانع از بروز بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها خواهد شد.
برای رفع گرفتگی بینی نوزاد می‌توانید چند قطره از شیر مادر را درون سوراخ بینی او بچکانید. این کار در بهبود سرماخوردگی و سرفه نوزاد بسیار موثر خواهد بود.
درمان سرماخوردگی نوزادان بالای 3 ماه
نکته اول: همیشه دست‌های خود را بشویید
قبل از اینکه با نوزاد خود تماس داشته باشید دست‌های خود را شسته و ضدعفونی نمایید. باکتری‌های موجود بر روی دست شما می‌توانند باعث انتقال میکروب‌ها و تشدید سرماخوردگی در نوزاد شوند.
استفاده از قطره‌های شور برای درمان گرفتگی بینی
قطره‌های نمکی یا شور یک راه سریع و آسان برای درمان گرفتگی بینی نوزاد هستند. این محلول شور یک درمان ساده و بی‌خطر است و تنها با چکاندن یک یا دو قطره از آن درون سوراخ بینی می‌تواند به سادگی گرفتگی بینی را برطرف نماید. استفاده از این قطره‌ها کمک می‌کند تا تغذیه نوزاد نیز بهتر شود.
البته باید دقت داشته باشید که در زمان استفاده از این قطره سر نوزاد را به سمت بالا نگه دارید تا قطره به خوبی درون بینی جریان پیدا کند.
استفاده از چند حبه سیر و روغن خردل
چند حبه سیر را درون ظرف مناسبی قرار داده و مقداری روغن خردل روی آن بریزید. این ظرف را روی حرارت قرار دهید و اجازه دهید تا حبه‌های سیر درون روغن خردل کمی بجوشد. بعد از اینکه حرارت روغن از بین رفت سیر را بر روی گردن، کف دست، زیر پا نوزاد ماساژ دهید.
این روش در درمان سرفه نوزاد بسیار موثر خواهد بود. روغن خردل باعث گرم شدن بدن می‌شود و سیر نیز دارای خاصیت ضدباکتریایی است و می‌تواند در بهبود سرماخوردگی نوزاد بسیار مفید باشد.
ماساژ با روغن نارگیل
مقداری روغن نارگیل ارگانیک و طبیعی را تهیه کنید و بعد از اینکه کمی آن را گرم کردید با استفاده از آن سینه، پشت و پاهای نوزاد را ماساژ دهید. این کار باعث افزایش گردش خون در بدن نوزاد شده و کمک می‌کند تا خواب بهتر و راحت‌تری داشته باشد. توجه داشته باشید که روغن خیلی گرم نباشد.
ویکس مخصوص نوزاد ( نوزادان 3 ماه و بالاتر )
ویکس مخصوص نوزاد به بچه‌ها کمک می‌کند تا در شب‌بهتر بخوابند. تحقیقات نشان می‌دهد این ویکس‌ها با تولید یک احساس خنک در بینی باعث می‌شوند که کسی که از سرماخوردگی رنج می‌برد راحت‌تر‌نفس بکشد.
شما می‌توانید این ویکس مخصوص را که به طور ویژه برای نوزادان 3ماهه و بالاتر تولید شده پیدا کنید. اگر شما ترجیح نمی‌دهید از محصولاتی استفاده کنید که از مواد نفتی تشکیل شده‌اند،نوع طبیعی این ویکس نیز وجود دارد.
ویکس را روی قفسه سینه، گردن و پشت کودکتان مالیده و ماساژ دهید. ویکس را روی جا‌های زخمی یا پوست‌های شکننده نگذارید. آن را روی دهان یا بینی کودکتان، دور چشمانش و یا هر جایی روی صورتش نمالید.
بالاتر قرار دادن سر نوزاد (12 ماه و بالاتر)
انسداد و گرفتگی بینی یکی از دلایل اصلی برهم خوردن خواب نوزاد در زمان سرماخوردگی است. در این زمان بهتر است با استفاده از یک بالش نرم سر نوزاد را کمی بالاتر قرار دهید تا مشکل تنفسی در هنگام خواب نداشته باشند. این کار نقش بسیار موثری در تنفس و خواب نوزاد خواهد داشت.
مایعات اضافی ( نوزادان 6ماه و بالاتر )
خوردن آب زیاد از از دست رفتن آب بدن، گُر گرفتگی و رقیق شدن آب بدن جلوگیری می‌کند.
نوعی نوشیدنی را انتخاب کنید که کودکتان از آن لذت می‌برد. آب معمولی خیلی خوب است اما شاید برای کودکتان خیلی جذاب نباشد. سعی کنید مخلوط میوه و دیگر نوشیدنی‌های سالم و مورد‌علاقه فرزندتان و یا آب‌میوه تگری 100 درصد طبیعی به او بدهید.
شیر دادن از سینه به بچه‌های کوچکتر از 6 ماه را فعلا متوقف کنید مگر این که دکتر توصیه دیگری به شما کرده باشد.
نوزادان به آب نیاز ندارند و آب بیش از حد می‌تواند برایشان مضر باشد.
سوپ مرغ یا چای ( برای نوزادان 6 ماه و بالاتر )
مایعات گرم می‌توانند بسیار آرامش‌بخش باشند و به تسکین گرفتگی‌ها کمک کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که سوپ مرغ واقعا نشانه‌های سرماخوردگی مانند درد، خستگی،گرفتگی و تب را تسکین می‌دهد.
سوپ را گرم بخورید ( داغ نباشد ). سوپ‌های کنسرو شده هم مانند سوپ‌های خانگی ارزش دارند. یک جایگزین آرامش‌بخش دیگر که کمی ضعیف‌تر از سوپ است، چای بابونه ولرم است. فعلا شیر دادن به نوزاد کوچکتر از 6 ماهتان را متوقف کنید مگر اینکه دکترتان توصیه دیگری کرده باشد.
عسل (12 ماه و بالاتر)
عسل گلو را صاف می‌کند و می‌پوشاند و به خوب شدن سرفه کمک می‌کند.
به کودکتان نصف قاشق یا یک قاشق چایخوری عسل بدهید. یا عسل را با آب گرم مخلوط کرده و چند قطره لیمو اضافه کنید که ویتامین C را به خوبی تأمین می‌کند. چون عسل یک چسبنده شیرین است، برای شما و کودکتان بسیار مهم است که دندان‌هایتان را مسواک بزنید، مخصوصا اگر آن را زمان خواب به او بدهید.
قبل از یک سالگی کودک به او عسل ندهید چون می‌تواند باعث یک بیماری نادر و گاهی کشنده به نام بوتولیسم اطفال شود.
فین کردن (2 سال و بالاتر)
پاک کردن بینی از مخاط به بچه‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر نفس بکشند و راحت‌تر بخوابند و احساس بهتری داشته باشند.
خیلی از بچه‌ها تا قبل از 4 سالگی مهارت این کار را پیدا نمی‌کنند اما بعضی‌ها تا 2 سالگی این کار را یاد می‌گیرند. ما چندتا راهنمایی برای آموزش فین کردن به بچه‌ها به شما پیشنهاد می‌کنیم:
• به کودکتان اجاز ه دهید از کارتان تقلید کند. این روی برای خیلی از بچه‌ها جواب می‌دهد.
• برای کودکتان توضیح دهید که فین کردن دقیقا برعکس بو کردن است.
• یک سوراخ بینی فرزندتان را نگه دارید و به آرامی بیرون دادن هوا را از یک طرف تمرین کنید.
• یک آینه یا یک تکه دستمال زیر بینی‌اش به او کمک می‌کند تا نفس کشیدنش را ببیند.
• به کودک جعبه دستمال کاغذی مخصوص خودش را بدهید. به او یاد بدهید که دستمال‌های استفاده شده را درون سطل آشغال بیندازد و بعد از فین کردن دستانش را بشوید. اگر بینی فرزندتان درد می‌گیرد، کمی نرم کننده و یا پماد مخصوص نوزاد دور سوراخ‌های بینی‌اش بمالید.
استفاده از بخار ملایم
استفاده از بخار در محیط خواب نوزاد یک راه بسیار موثر برای کاهش گرفتگی بینی و بهبود سرماخوردگی نوزاد است. علاوه‌براین بخار آب با مرطوب کردن هوا کمک می‌کند تا تنفس بهتر شده و نوزاد خواب بهتری را تجربه کند.
نیازی به استفاده مداوم از بخار آب وجود ندارد. تنها 10 تا 15 دقیقه دستگاه مخصوص بخور را روشن کنید و یا اینکه یک ظرف آب در حال جوش را در اتاق قرار دهید و اجازه دهید تا بخار آن در فضا پخش شود.
توصیه های مهم:
1. به هیچ عنوان تا قبل از 1 سالگی از عسل برای درمان سرماخوردگی کودکان استفاده نکنید!
2. اگر کودک یا نوزاد شما سرماخورده است مطابق با فصل برای آنها لباس بپوشانید. لباس نوزاد باید به اندازه‌ای باشد که قفسه سینه را از گرما و یا سرما حفظ نماید.
3. تا جایی که ممکن است از شیر مادر برای تغذیه نوزاد استفاده نمایید. این شیر می‌تواند به طور موثری بدن نوزاد را در برابر میکروب‌ها و ویروس‌های مختلف مقاوم نگه دارد.
4. کودک خود را همواره در آغوش نگه دارید. محبت و نوازش کردن کودک کمک می‌کند تا هرچه سریعتر بهبود پیدا کنند.
5. در زمان سرماخوردگی کودک و یا نوزاد اشتهای خود را از دست خواهد داد پس بنابراین به اجبار او را تغذیه نکنید.
6. در صورتی که علائم سرماخوردگی تشدید پیدا کرد حتما به پزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید.
7. از مصرف خودسرانه دارو برای نوزاد جدا خودداری کنید و این کار را تنها با تجویز پزشک انجام دهید.
درمان‌های خانگی مطمئن برای آنفولانزا و سرماخوردگی کودکان …
طرز تهیه سوپ سرماخوردگی مخصوص کودکان
آنچه باید در مورد سرماخوردگی نوزادان تازه متولد شده بدانید
بیش از 200 نوع ویروس برای ابتلا به سرماخوردگی وجود دارد. خوشبختانه بیشتر سرماخوردگی های کودک باعث افزایش سیستم ایمنی بدن وی می شود. با این وجود، نخستین سرماخوردگی نوزاد می تواند برای والدین ترسناک باشد.
کودک در هر سنی یا هر فصل سرماخوردگی می تواند بیمار شود. در حقیقت، کودک ممکن است در سال نخست هشت تا 10 بار در دو سال اول دچار سرماخوردگی شود. اگر نوزاد کوچک با بزرگترها در تماس باشد احتمال سرماخوردگی وی افزایش می یابد.
سرماخوردگی معمولی در نوزادان خطرناک نیست، اما می تواند به سرعت به شرایطی مانند پنومونی یا کروپ (خروسک) تبدیل شود. هرگونه بیماری در نوزادان زیر دو یا سه ماهگی دلیلی برای مراجعه به پزشک متخصص اطفال به ویژه در صورت تب داشتن محسوب می شود.
علائم سرماخوردگی در نوزادان
کیپ شدن بینی یا آبریزش بینی ممکن است نخستین سرنخ باشند که نشان می دهند نوزاد سرما خورده است. ترشحات بینی وی ممکن است رقیق و شفاف شروع شود، اما در طول چند روز ضخیم تر و مایل به رنگ سبز می شود. این روند طبیعی است و به معنی تشدید سرماخوردگی کودک نیست. علائم دیگر عبارتند از:
سر و صدا
تب
سرفه به ویژه در شب
عطسه کردن
کاهش اشتها
مشکل در شیردهی یا مصرف شیشه به دلیل احتقان بینی
مشکل در افتادن یا خوابیدن
سرماخوردگی در نوزادان دارای علائم مشابه بیماری های دیگر مانند آنفولانزا، کروپ و ذات الریه است. این می تواند تشخیص سرماخوردگی را در خانه برای والدین استرس زا کند.
آنفولانزا
در صورت ابتلای نوزاد به آنفولانزا دارد ممکن است علاوه بر علائم سرماخوردگی لرز، استفراغ و اسهال نیز داشته باشد، همچنین ممکن است علائمی غیرقابل مشاهده از جمله سردرد، درد عضلات یا بدن یا گلودرد یا اینکه قادر به گفتن آن نیست باشد داشته باشد.
پنومونی
سرماخوردگی می تواند به سرعت به ذات الریه تبدیل شود. علائم عبارتند از:
تکان خوردگی
لرز
پوست قرمز شده
تعریق
تب شدید
درد یا حساسیت شکمی
تشدید سرفه
تنفس سریع یا مشکل در تنفس
کروپ
اگر سرماخوردگی نوزاد به حالت کروپ (خروسک) تغییر یابد ممکن است نوزاد دچار مشکل تنفسی، گرفتگی صدا و سرفه شود، همچنین ممکن است از صداهای تنفسی جیغ مانند شبیه خس خس سینه رنج ببرد.
ویروس سین‌سیشیال تنفسی
ویروس سینسیتیال تنفسی (RSV) به عنوان یک عامل جدی عفونت تنفسی می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما برای نوزادان بسیار جدی است زیرا راه های هوایی آنها هنوز به طور کامل توسعه نیافته است.
برونشیولیت یا التهاب نایژک
نوزادان اغلب با برونشیولیت، بیماری التهابی تنفسی که بر کوچکترین مجاری هوایی در ریه ها (برونشیول ها) تاثیر می گذارد در بیمارستان بستری می شوند. این شایع ترین علت بستری شدن در نوزادان محسوب می شود. برونشیولیت ویروسی اغلب توسط ویروس سینسیتیال تنفسی ایجاد می شود.
علل سرماخوردگی در نوزادان
نام دیگر سرماخوردگی عفونی ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی است که توسط عفونت های باکتریایی ایجاد نمی شوند و به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند. متخصص اطفال احتمال می رود آزمایش خون، آزمایش ادرار یا سواب چشم یا پوست برای تشخیص نوع ویروسی یا باکتریایی بودن بیماری نوزاد انجام دهد.
عفونت های باکتریایی برخی اوقات به عنوان عوارض ناشی از عفونت های ویروسی ایجاد می شوند، همچنین می توانند باعث بروز بیماری هایی مانند موارد زیر شوند:
پنومونی
گلو درد
عفونت گوش
سرماخوردگی در نوزادان امری غیرمعمول نیست. ویروس های ایجادکننده آن می توانند برای مدت کوتاهی در هوا و روی سطوح سخت زندگی کنند. این امر باعث انتقال با یا بدون تماس مستقیم با بیمار انجام شود. نوزادان در تماس بیشتر با افراد بزرسگال ممکن است بیشتر دچار سرماخوردگی شوند، اما حتی مراجعه به مطب متخصص اطفال، نوازش نوزاد توسط افراد بزرگسال یا قدم زدن در فروشگاه نیز می تواند نوزاد را در معرض میکروب قرار دهد.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند در مقایسه با نوزادانی که به طور کامل از شیر خشک تغذیه می کنند دارای ایمنی بیشتری هستند. این امر به این دلیل است که شیردهی آنتی بادی ها، گلبول های سفید خون و آنزیم های مورد نیاز را برای نوزاد تامین می کند. این عوامل از نوزاد در مقابل عفونت ها محافظت می کند.
نوزادان شیرخوار از تمام یا قسمتی از مصونیت مادر در برابر بیماری هایی که وی در معرض آن بوده یا در معرض آن قرار گرفته است برخوردار می شوند، اما این بدان معنا نیست نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند به طور کامل در برابر سرماخوردگی مصون هستند.
زمان مراجعه به پزشک
برای نوزاد زیر دو یا سه ماه در صورت سرماخوردگی باید به پزشک مراجعه کرد. این کار ضمن محافظت از نوزاد در برابر بیماری های جدی تر خیال والدین را راحت می کند. تب یکی از راه ها برای مقابله بدن نوزاد با سرماخوردگی محسوب می شود. با این وجود، تب 100.4 درجه فارنهایت معادل 38 درجه سانتیگراد یا بیشتر در نوزادان زیر دو یا سه ماه نیاز به معاینه پزشک دارد، همچنین برای کودک سه تا 6 ماهه با تب 101 درجه فارنهایت معادل 39 درجه سانتیگراد یا بالاتر نیز باید به پزشک مراجعه کرد.
صرف نظر از سن نوزاد تداوم تب برای بیش از پنج روز نیاز به تماس با پزشک و به احتمال زیاد ویزیت دارد، بنابراین مراقب تمام علائم نوزاد باشید. در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
راش
استفراغ
اسهال
سرفه مداوم یا کروپی
گریه ای عجیب و غیرعادی
مشکل در تنفس
عقب نشینی، حالتی که نواحی زیر و بین دنده ها و گردن در هر تلاش برای استنشاق فرو می روند
مخاط سبز غلیظ یا ترشح مخاط خونی از بینی یا دهان
تب بیش از پنج تا هفت روز
مالیدن گوش یا علائم دیگر ناراحتی یا درد جسمی در هر نقطه از بدن نوزاد
علائم کم آبی بدن مانند خیس نشدن پوشک به اندازه معمول
مشاهده رنگ مایل به آبی در اطراف پد یا لب ناخن
هر والدی فرزند خود را بهتر می شناسد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه غیرعادی به پزشک مراجعه کنید تا بتواند علائم جدی تر از سرماخوردگی نیز پیگیری و کنترل شود.
درمان های خانگی سرماخوردگی نوزاد
درمان خانگی سرماخوردگی نوزادان شامل کمک به آنها در ایجاد احساس راحتی است. بایدها و نبایدها شامل موارد زیر است:
بایدها
مقدار زیاد مایعات از جمله شیر مادر یا شیر خشک (اگر کودک شیر مادر مصرف نمی کند) بدهید. برای کودکان 6 ماه به بالا می توان آب نیز به آنها داد.
مخاط بینی را با استفاده از قطره های نمکی و ساکشن خارج کنید.
هوا را با دستگاه مرطوب کننده مرطوب نگهدارید. از پزشک راجع به نوع سرد یا گرم مناس با شرایط کودک خود بپرسید. مرطوب کننده های گرم شاید برای کودکان بزرگتر و کنجکاو خطر سوختگی به همراه داشته باشد.
نبایدها
مصرف آنتی بیوتیک ها روی ویروس ها کار نمی کنند و نباید به عنوان درمان سرماخوردگی تجویز شوند.
داروهای کاهنده تب بدون نسخه از جمله استامینوفن برای نوزادان زیر 3 ماه توصیه نمی شود مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود. قبل از دادن هر نوع داروی بدون نسخه به نوزاد زیر یک سال با پزشک متخصص اطفال خود مشورت کنید، همچنین این داروها احتمال می رود برای نوزادانی که استفراغ می کنند توصیه نشود.
هرگز نباید به نوزاد یا کودک آسپرین بدهید.
داروهای ضدسرفه و سرماخوردگی برای کودکان زیر دو سال توصیه نمی شود.
بخاردرمانی حتی گزینه های مخصوص نوزادان می تواند برای مجاری تنفسی تحریک کننده باشد. از این موارد نه روی پوست و نه در دستگاه بخور استفاده نکنید.
اجازه ندهید نوزاد روی شکم بخوابد.
سایر درمان های مربوط به سرماخوردگی نوزادان
هیچ درمان دیگری برای سرماخوردگی نوزاد به جز گذشت زمان وجود ندارد. بهترین کار مراقبت از وی است، این کار به کودک برای ایجاد حس آرامش و استراحت کافی کمک می کند.
سرماخوردگی برای نوزادان تازه متولد شده چه مدت طول می کشد؟
به طور متوسط سرماخوردگی بین 9 یا 10 روز طول می کشد. این شامل دوره زمانی است که نوزادان علائم زیادی را نشان نمی دهند، اما مسری هستند، همچنین هنگام بازگشت به روال عادی ممکن است هنوز از ترشح بینی رنج ببرند.
نکاتی برای پیشگیری از سرماخوردگی
تغذیه نوزاد با شیر مادر می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن وی کمک کند. حتی مقدار کمی از شیر مادر در ترکیب با شیر خشک می تواند مفید باشد. این امر به ویژه در مورد آغوز سرشار از آنتی بادی، نخستین نوع شیر مادر که هنگام تولد نوزاد تولید می شود، صادق است.
نوزاد را نمی توان در محیطی بسته نگه داشت، اما می توان از قرار گرفتن در معرض برخی میکروب ها جلوگیری کرد:
دستان خود را بشویید و از افرادی که می خواهند نوزاد را به آغوش بگیرند نیز همین درخواست را داشته باشید.
ضمن پرهیز از تماس با افراد بیمار سطوح لمس شده توسط افرادی که سرفه یا عطسه کرده اند را نیز ضدعفونی کنید.
در صورت امکان تماس کودک را با کودکان بزرگتر محدود کنید.
اطمینان حاصل کنید بزرگسالان و کودکان اطراف نوزاد واکسن سیاه سرفه و آنفولانزا را دریافت کرده باشند.
در پایان
سرماخوردگی ناشی از ویروس و در نوزادان متداول است. حتی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند دچار سرماخوردگی می شوند، اگرچه ایمنی آنها بیشتر از نوزادانی است که از شیر مادر تغذیه نمی کنند.
سرماخوردگی مورد جدی نیست، اما می تواند به بیماری های جدی تری تبدیل شود، بنابراین بسیار مهم است نوزادان زیر دو یا سه ماهگی به ویژه در صورت تب توسط پزشک متخصص اطفال معاینه شوند.
مترجم: الهه زارعی
اوا مهرابی
نوزاد من پنج روزه است و سرما خورده و صداش یکم گرفته و آبریزش بینی داره البته خیلی کم ولی چشماش چرکی چیکار کنم؟