آیا قند خون من نرمال است؟ این پرسش ساده به نظر می‌رسد، اما در حقیقت این گونه نیست زیرا  پاسخ این سؤال به طور چشمگیری بستگی به شرایط هر فرد دارد . اما چرا قند خون این قدر اهمیت دارد و تنظیم آن نقشی حیاتی در سلامتی ما ایفا می‌کند؟ ادامه این مطلب از الودکتر را بخوانید تا با قند خون و نقش آن در سلامتی بیشتر آشنا شوید و بدانید قند خون شما چگونه است

قند خون چیست؟

قند خون، یا گلوکز یکی از اصلی ترین قند های موجود در خون می‌باشد قند خون از غذایی که می‌خوریم به دست می‌آید و مهم‌ترین و اصلی ترین منبع انرژی بدن محسوب می‌شود. خون، گلوکز را به تمام قسمت‌های بدن برای تأمین انرژی منتقل می‌کند.

قند خون بسیار بالا باعث ابتلا به بیماری دیابت می‌شود و در گذر زمان وجود مقدار زیادی گلوکز در خون می‌تواند مشکلات جدی را ایجاد کند.

دیابت زمانی ایجاد می‌شود که پانکراس شما نمی‌تواند مقدار انسولین مورد نیاز را تأمین کند یا بدن شما نسبت به تولید انسولین کمتر حساس می‌شود، که بدون انسولین کافی قند خون می‌تواند از کنترل خارج شود

به همین دلیل کنترل دائم قند خون می‌تواند از  ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت جلوگیری کند.

قند خون
قند خون نرمال در افراد دیابتی و غیر دیابتی

در افراد غیر دیابتی قند خون نرمال باید بین 70 تا 100 mg/dl  باشد. بعد از هر وعده غذایی قند خون می‌تواند تا 120 mg/dl  افزایش یابد که معمولاً پس از 2 ساعت به محدوده عادی خود باز می‌گردد.

در افراد دچار دیابت این موضوع به مراتب پیچیده تر است:

    قند خون کمتر از  70 mg/dl ( قند خون پایین( : زمانی که قند خون به پایین تر از این حد برسد، شما ممکن است احساس  گرسنگی، لرزش، یا تپش قلب پیدا کنید زیرا بدن شما دچار کمبود قند خون شده است .

    قند خون بین 70 تا 140 mg/dl (قند خون نرمال) : در این حدود بدن شما در حال کار کردن به صورت عادی است در صورتی که در افراد غیر دیابتی بیشتر زمان ها قند خون آن ها کمتر از نصف این میزان است.

    قند خون بین 140 تا 180 mg/dl (قند خون نسبتاً بالا) : در این محدوده بدن تقریباً به طور عادی عمل می‌کند . اگرچه، زمان زیادی ماندن در این محدوده شما را در خطر مشکلات بلند مدت قرار  می‌دهد.

    قند خون بالای 180 mg/dl  (قند خون بالا ): در این محدوده، کلیه از جذب دوباره تمام کلوگز در خون ناتوان می‌شود و بدن شما شروع به ریختن گلوکز در ادرار می‌کند. بدن ممکن است  برای تأمین انرژی به چربی روی بیاورد و در ادرار شما کتون آزاد کند. این میزان قند خون بیشتر در دیابت نوع 2 رایج است.

​نمودار قند خون

نمودار قند خون در افراد غیر دیابتی در وعده های غذایی مختلف
میزان قند خون مناسب برای بزرگسالان مبتلا به دیابت

در هر بار اندازه‌گیری قند خون، آن را جایی یادداشت کنید و یا از نرم‌ افزارهایی که در این راستا تهیه شده‌اند، بهره ببرید. به یاد داشته باشید که روز، ساعت، نتیجه و فعالیت‌هایی که انجام داده‌اید را حتما یادداشت کنید.

موارد زیر را نیز برای نوشتن، از یاد نبرید:

    چه دارویی، با چه دوز و مقداری مصرف کرده‌اید؟

    چه غذاهایی خورده‌اید؟

    چه نوع فعالیت و به چه میزان انجام داده‌اید؟

این کار به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا نحوه درمان را راحت‌تر کنترل کنید.

اگر دیابت به خوبی مدیریت شود، می‌توانید از تاثیر دیابت بر چشم‌ها، کلیه‌ها و اعصاب جلوگیری کنید. دیابت احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته قلبی را نیز دو برابر می‌کند. خوشبختانه می‌توان با کنترل کردن میزان قندخون و دیابت، از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.

هر چه قدر در کنترل میزان قندخون خود سخت‌گیرتر باشید، راحت‌تر می‌توانید سطح قندخون را کنترل کنید. برای همین امکان دارد پزشک به شما سخت بگیرد.

قند خون و دیابت
تست قند خون

برای این که بدانید قند خون شما پایین ، بالا یا نرمال است نیاز به انجام تست قند خون دارید که تست بسیار ساده ایست و امکان انجام آن در منزل نیز فراهم است. تست قند خون نیاز به نمونه بسیار کمی از خون شما دارد که معمولاً از نوک انگشت برداشته می‌شود.

این تست معمولاً توسط دستگاه گلوکز متر انجام می‌شود. نتایجی که شما از این تست به دست می‌آورید راهنمایی برای تعیین رژیم غذایی، فعالیت ها و داروهایتان خواهد بود.

راه دیگر انجام تست قند خون، تست A1C است که حداقل دو بار در سال باید انجام شود.

دیابت و استرس
چه عواملی باعث غیرعادی شدن میزان قند خون می‌شوند؟

وعده غذایی یا میان وعده‌ی دارای کربوهیدرات بیش از حد معمول

    عدم فعالیت بدنی
    عوارض جانبی داروهای دیگر
    عفونت
    تغییر در میزان هورمون ها به عنوان مثال حین دوران قاعدگی
    استرس
    وعده غذایی یا میان وعده  دارای کربوهیدرات کمتر از معمول
    نوشیدنی های الکلی مخصوصاً با شکم خالی
    فعالیت بدنی بیش از حد
    داروهای دیابتی بیش از حد
    عوارض جانبی داروهای دیگر

قند خون غیر نرمال چه علائمی دارد؟

علائم قند خون بالا:

    تشنگی مفرط
    سردرد
    عدم تمرکز
    خستگی و ضعف
    کاهش وزن​

​علائم قند خون و تشنگی مفرط

در صورت عدم درمان ممکن است دچار علائم جدی‌تری شامل موارد زیر شوید:

    نارسایی کلیه
    آسیب چشمی
    آسیب عصبی
    عفونت لثه و پوست
    مشکلات  مفصلی

علائم قند خون پایین:

    سرگیجه
    احساس لرز
    گرسنگی
    سردرد
    تپش قلب
    رنگ پریدگی
    عرق کردن
    اضطراب​

​علائم قند خون پایین

که در صورت عدم درمان ممکن است دچار علائم جدی‌تری شامل موارد زیر شوید:

    تمرکز ضعیف
    بی حسی زبان و دهان
    از  حال رفتن
    کابوس
    رفتن به کما

درمان قند خون بالا

اگر شما دچار دیابت هستید و هرکدام از علائم ذکر شده برای قند خون بالا را مشاهده کردید، قند خون خود را تست کنید و با پزشک خود تماس بگیرید پزشک شما ممکن است تغییرات زیر را به شما توصیه کند:
آب بیشتر بنوشید

 آب باعث خارج شدن قند خون اضافی از طریق ادرار شما می‌شود و از کم آب شدن بدن جلوگیری می‌کند.

قند خون بالا و آب
بیشتر ورزش کنید

تمرینات ورزشی باعث کاهش قند خون شما می‌شوند البته اما تحت شرایط خاصی ممکن است باعث شود حتی بالاتر هم برود. با پزشک خود مشورت کنید که چه نوع فعالیت و تمرینات ورزشی برای شما مناسب هستند. مراقب باشید اگر دارای دیابت نوع 1 هستید و قند خونتان بالا است می‌بایستی  ادرار خود را برای وجود کتون در آن آزمایش کنید. اگر دارای کتون هستید ، ورزش نکنید! اگر دارای دیابت نوع 2 هستید و قند خون شما بالاست باید مطمئن شوید که هیچ کتونی در ادرار شما وجود ندارد  و آب کافی به بدن شما می‌رسد.

درمان قند خون بالا
رژیم غذایی خود را  تغییر دهید

ممکن است شما نیاز به یک متخصص تغذیه برای تغییر میزان و نوع رژیم غذایی خود دارید.

دیابت
درمان قند خون پایین

اگر فکر می‌کنید قند خون پایینی دارید، قند خونتان را تست کنید اگر متر از 70 mg/dl بود از رژیم غذایی زیر برای بالا بردن قند خونتان می‌توانید استفاده کنید:

    نصف فنجان میوه
    یک فنجان شیر
    5 الی 7 آبنبات
    نصف فنجان نوشیدنی غیر الکلی
    یک قاشق چایخوری  عسل

بعد از 15 دقیقه دوباره قند خونتان را چک کنید اگر هم چنان پایین بود یک ماده دارای کربوهیدرات دیگر استفاده کنید تا قند خون شما حداقل به 70 برسد.

اگر معمولاً قند خون شما پایین است، شما  احتمالاً باید در برنامه غذایی، فعالیت روزانه و داروهای دیابتی خود تغییر ایجاد کنید.

درمان قند خون پایین

به طور کلی قند خون یکی از حیاتی ترین مواد در خون محسوب می‌شود که در افراد، در صورت عدم مراقبت و رعایت نکات ذکر شده در دوره‌های متخلف ممکن است باعث ابتلا به دیابت های مختلف، دیابت بارداری یا دیگر مشکلات جدی شوند.

آیا دیابت باعث سکته قلبی می شود؟!