گرمای هوا و ورود به فصل تابستان برخی از افراد را به این فکر و تکاپو می‌اندازد که با شربت‌ها و نوشیدنی‌های سنتی و مناسب با عطش و تشنگی خود مقابله کنند و به نوعی به جنگ با تشنگی و گرمازدگی بروند.

نوشیدنی‌هایی خنک و متفاوت که هم بتواند تشنگی را برطرف کند و هم شربتی برای پذیرایی از مهمانان تابستانی باشد.

البته کم نیستند شربت‌هایی که این کار را بدرستی انجام دهند و کم هم نیستند افرادی که با کمی ذوق و سلیقه ترکیبی از این شربت‌ها را درست کرده و مزه‌ای متفاوت را خلق می‌کنند!

گلاب

گلاب در حقیقت نوعی عرق گیاهی است که از گلبرگ‌های چند نوع گل محمدی تهیه می‌شود. گلاب ایرانی که به ویژه در ناحیه قمصر کاشان تهیه می‌شود، بسیار معروف است.

گلاب که همان اسانس گل محمدی است، خواص دارویی زیادی دارد، از آن جمله می‌توان به ضد اسهال، ضد التهاب، افزایش دهنده میل جنسی، ضد نفخ، مقوی قلب، خلط آور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.

در ضمن، گلاب به برخی محصولات مثل فالوده، بستنی یا برخی شربت‌ها افزوده می‌شود.

گاهی نیز خود گلاب به شکل رقیق به حالت شربت به مصرف می‌رسد.

این مایع در عین حال که خواص نامبرده را دارد در پیشگیری از عطش و گرمازدگی هم موثر است.

شربت ریحان

برای تهیه این نوشیدنی مقداری شربت آب قند رقیق را با دو فنجان برگ ریحان خرد شده مخلوط کنید، داخل ظرف درداری بریزید و به مدت یک ساعت در ظرف را ببندید. بعد از آن مایع را صاف کنید و سپس در یخچال قرار دهید تا خنک و آماده نوشیدن شود.

خاکشیر

خاکشیر دو نوع دارد: یکی تلخ که دانه‌های آن ریز و رنگ آن مایل به قرمز است و گونه دیگر شیرین که دانه‌های آن بزرگ‌تر و رنگ آن قرمز تیره است البته به اعتقاد برخی متخصصان این دو نوع خاکشیر از یک گیاه به وجود می‌آیند و تغییر رنگ شان به خاطر کهنگی یا تازگی شان است.

دانه‌های خاکشیر ضد عفونی کننده، ضد انگل و تب بر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می‌کنند.

این دانه‌ها با کمی شکر، گلاب و آب سرد بسیار ملین و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی حالی، تهوع و بی اشت‌هایی ناشی از گرمازدگی می‌کاهند.

شربت خاکشیر همچنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می‌کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید است.

دانه‌های خاکشیر وقتی در مجاورت آب قرار می‌گیرند می‌توانند چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم شوند.

در نتیجه این دانه‌ها آب زیادی را در بدن نگه داشته و وقتی بدن به تعریق افتاده و با کمبود آب مواجه می‌شود از ذخیره‌ی آب آن‌ها استفاده می‌کند بنابراین مصرف این شربت را در روز‌های گرم سال و در ساعات اوج گرما که مجبور به خروج از منزل هستید یا اگر به گرما حساسیت دارید توصیه می‌کنیم.

شربت اسطوخودوس

برای تهیه این نوشیدنی سه قاشق گل تازه اسطوخودوسرا به مقداری شربت آب قند رقیق اضافه کنید و پس از یک ساعت شربت را صاف و خنک کنید. شربت اسطوخودوس شما برای نوشیدن آماده است.

شربت آبلیمو

یکی از شربت‌هایی که از قدیم در فصل گرم مورد مصرف قرار می‌گرفته، شربت آب لیمو است. پایه اصلی این شربت، عصاره لیموترش است که با آب رقیق می‌شود و همراه مقدار کمی قند یا شکر مورد مصرف قرار می‌گیرد.

آب لیمو را به تنهایی نباید مصرف کرد، زیرا آب لیموی رقیق نشده روی مینای دندان تأثیر می‌گذارد و باعث تخریب آن می‌شود؛ بنابراین بهتر است چه در غذا و چه در سالاد حتماً قبل از استفاده، آب لیمو را رقیق کنید.

جالب است بدانید که شربت آب لیمو جلوی گرمازدگی و عطش را می‌گیرد و مصرف آن در ماه‌های گرم و در مسافرت ها، به خصوص مسافرت‌های دریایی، بسیار مناسب است. شربت آب لیمو زیانی ندارد و مصرف آن در هر سنی توصیه می‌شود.

آب لیمو خواص متعدد دیگری هم دارد که عبارتند از: ضد تصلب شرایین، کاهش دهنده کلسترول، ضد برخی سموم از جمله تریاک، ضدتب و ضد کمبود ویتامین C.

تخم شربتی

علاوه بر خاکشیر دانه‌های سیاه رنگی که مردم به آن تخم شربتی می‌گویند نیز وجود دارد که این دانه‌ها هم مثل خاکشیر عمل کرده و خاصیت خنک کنندگی و رفع عطش دارند.

مخلوط زردآلوی تازه همراه با عسل

مخلوط زرد آلوی تازه همراه عسل نیز مناسب جهت رفع عطش و برای سنگینی معده می‌توان استفاده کرد.‌

می‌توان به جای یک عدد میوه، نصف تا یک لیوان آب میوه مصرف کرد، البته بهتر است آبمیوه طبیعی باشد.

مخلوط میوه‌ها با شیر مانند شیر موز یا توت فرنگی نیز از نظر تغذیه بسیار با ارزش است.

شربت نعناع

شربت نعناع را نیز می‌توانید مطابق با روش تهیه شربت استوقودوس تهیه کرده و پس از خنک شدن در یخچال مصرف کنید. برای تهیه این نوشیدنی استفاده از یک فنجان برگ تازه نعناع کافی است.

شربت گشنیز و فلفل سبز

برای تهیه این نوشیدنی خوش طعم و خنک کننده مقداری برگ گشنیز خرد شده را به همراه دو لیوان فلفل سبز ریز شده به شربت آب قند رقیق بیفزایید.

پس از یک ساعت شربت را صاف کنید و بعد از خنک شدن می‌توانید آن را مصرف کنید.

عرق بیدمشک

بیدمشک نوعی بید است، ولی این درخت در اول بهار و قبل از آنکه برگ بدهد، گل‌های زیبا و خوشبویی دارد. عرق بیدمشک از گل‌های این نوع بید که در ارومیه بسیار زیاد است، تهیه می‌شود

گلاب که همان اسانس گل محمدی است، خواص دارویی زیادی دارد، از آن جمله می‌توان به ضد اسهال، ضد التهاب، افزایش دهنده میل جنسی، ضد نفخ، مقوی قلب، خلط آور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد. گاهی از عرق بیدمشک بدون رقیق کردن استفاده می‌شود که خواصی نظیر تقویت کننده، آرام بخش، ضد گرمازدگی و مقوی قلب دارد.

گاهی نیز به صورت شربت آن را رقیق و مقداری شکر به آن اضافه می‌شود.

شربت وانیل و بابونه

یک لیوان شکر را با یک چهارم لیوان گل‌های تازه بابونه به همراه مقداری وانیل با یک لیوان آب مخلوط کنید و در حرارت متوسط بجوشانید تا شکر به خوبی در آب حل شود.

بعد از یک دقیقه جوشیدن ظرف را از روی حرارت بردارید و به مدت یک ساعت به حال خود بگذارید و سپس آن را در شیشه تمیزی بریزید و به مدت دو هفته در یخچال نگهداری کنید تا پس از آن آماده مصرف شود.

شربت لیمو و رزماری

ترکیبی از یک لیوان شکر را با ۵/۱ قاشق غذاخوری رزماری خرد شده، یک عدد پوست لیموی خلال شده با مقداری دلخواه آب بجوشانید تا شکر به خوبی در آب حل شود.

بعد از یک دقیقه جوشیدن، شربت را از روی حرارت بردارید و بعد از یک ساعت که شربت به خوبی سرد شد آن را داخل یخچال قرار دهید و پس از چند روز نوشیدنی ابتکاری شما آماده مصرف خواهد بود.

شربت سکنجبین

از نوشیدنی‌های دیگری که اغلب قدیمی‌ها از آن استفاده می‌کنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است.

هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می‌کاهد؛ بنابراین اگر مثل گذشته از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم شربتی پذیرایی کنید در حق آن‌ها محبت فراوانی کرده اید.

البته ناگفته نماند که این شربت‌های وطنی بسیار چاق کننده هستند. از این رو مصرف بدون شکر آن‌ها را به افراد چاق و دیابتی توصیه می‌کنیم.

از آن جا که این روز‌ها شربت‌های سنتی توسط برخی دستفروشان در گوشه و کنار خیابان‌ها در شرایط کاملا غیر بهداشتی با یخ‌ها و آب آلوده تهیه و عرضه می‌شوند بنابراین بهتر است این شربت‌ها را به صورت خانگی تهیه و برای خارج از منزل همراه ببرید.

کاسنی

دربین عرقیات سنتی، فقط کاسنی خاصیت خنک کنندگی بدن را دارد، از این رو پیشنهاد می‌شود نوشیدنی‌هایی مانند خاکشیر را با کمی کاسنی و گلاب مخلوط و سپس استفاده کرد.

منبع: باشگاه خبرنگاران

ترفندهای فوق العاده برای رفع عطش در ماه رمضان