یبوست کودکان مشکلی شایع است. کودک مبتلا به یبوست دچار کمتحرکی حرکات روده یا سخت و سفت شدن مدفوع است. از علل شایع میتوان به از پوشکگرفتن زودهنگام کودک و تغییر در رژیمغذایی اشاره کرد. خوشبختانه، بسیاری از دلایل شیوع یبوست در کودکان موقتی و زودگذر است. تشویق کودک به تغییر در رژیمغذایی مانند مصرف میوههای حاوی فیبر و سبزیجات و نوشیدن مایعات بیشتر میتواند موجب برطرف شدن یبوست شود.
علل شایع یبوست کودکان
یبوست زمانی اتفاق میافتد که حرکت مدفوع در دستگاه گوارش بهدلیل سرعت کم خشک و سفت شود.
ممانعت از اجابت مزاج
ممکن است برخی از کودکان بهدلیل ترس از توالت و یا ایجاد وقفه در بازی حاضر نباشند، به توالت بروند. برخی از کودکان نیز دوست ندارند از توالتهای بیرون از خانه استفاده کنند.
اجابت مزاج دردناک، قطر بزرگ مدفوع و سفت بودن آن نیز از دیگر دلایلی است که معمولا باعث میشود کودکان از رفتن به توالت خودداری کنند. اگر مقعد کودک دچار زخم باشد، ممکن است بهخاطر جلوگیری از تکرار تجربهی دردناک اجابت مزاج بهطور مدام از رفتن به توالت خودداری کند.
توجه به مسائل آموزشی در «از پوشکگرفتن» کودک
اگر کودک را زود از پوشک بگیرید، ممکن است باعث لجبازی کودک و نیز خدشه دار شدن اعتماد به نفس کودک شود. یک تصمیم نادرست از سوی والدین ممکن است باعث شود عادت رفتاری دفع مزاج در کودک به اختلالی رفتاری تبدیل شود و مشکلات جدی برای کودکان به وجود بیاورد.
تغییر در رژیمغذایی
مصرفنکردن غذاهای حاوی فیبر، میوه و سبزیجات در رژیمغذایی کودک یکی از علل شایع ابتلا به یبوست است. مشکل یبوست در کودکانی که تازه شروع به مصرف غذای کمکی کردهاند، بسیار بیشتر از کودکان شیرخوار است.
تغییر در برنامهی غذایی
هرگونه تغییر در برنامهی غذایی کودک مانند سفر، گرمای هوا یا استرس میتواند بر عملکرد دستگاه گوارش کودک تأثیر بگذارد. معمولا یبوست در کودکانی که برای اولین بار از خانه دور میشوند و به مدرسه میروند، شیوع بیشتری دارد.
داروها
مصرف داروهای ضدافسردگی و برخی داروهای دیگر ممکن است موجب یبوست در افراد شود.
آلرژی داشتن به شیر گاو: آلرژی داشتن به شیر گاو یا مصرف زیاد لبنیات (پنیر و شیر گاو) گاهی میتواند منجر به بروز یبوست شود.
سابقهی فامیلی: میزان ابتلا به یبوست در کودکانی که یکی از اعضای خانواده به این بیماری مبتلا هستند، بیش از دیگران است. در واقع نمیتوان تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بر روی این بیماری را نادیده گرفت.
شرایط پزشکی: مشکل یبوست کودکان بهندرت ممکن است نشاندهندهی یک ناهنجاری آناتومی، متابولیکی یا مشکل در سیستم گوارش یا دیگر شرایط فیزیکی و جسمی باشد.
عوامل خطرساز
یبوست معمولا در کودکانی اتفاق میافتد که:
تحرک کافی ندارند؛
به مقدار کافی غذاهای حاوی فیبر مصرف نمیکنند؛
آب کافی نمینوشند؛
داروهای خاص مانند برخی داروهای ضدافسردگی مصرف میکنند؛
بهدلیل مشکل پزشکی در عملکرد راست روده دچار اختلال هستند؛
در خانواده و اقوام درجهی یک مشکل یبوست دارند.
یبوست
اگرچه ابتلای کودکان به یبوست ممکن است ناراحتکننده باشد، اما در اکثر مواقع مشکل چندان جدی نیست. البته اگر یبوست طولانی شود، ممکن است مشکلات جدیتری برای فرد و کودک مبتلا ایجاد کند:
شکافهای مقعدی؛
افتادگی راستروده یا پرولاپس رکتوم (به انگلیسی: Rectal prolapse) یک ضایعه نامعمول است که در آن تمام ضخامت دیوارهی راستروده (رکتوم) پایین میافتد و اغلب از درون مقعد خارج میشود؛
دفعنکردن مدفوع؛
مقاومت در برابر اجابت مزاج از سوی کودک بهدلیل درد زیاد که همین باعث میشود مدفوع برای مدت بیشتری در روده بماند و سفتتر و سختتر شود.