نان سبوس دار در بین بعضی از افراد دارای محبوبیت است. اما زیاده روی در مصرف هر ماده ی مفیدی ایجاد اخلال در بدن می کند. در این مقاله ضمن آشنایی با سبوس و خواص نان سبوس دار به جواب این سوال که چه کسانی نباید نان سبوس دار بخورند، پرداخته ایم.
سبوس چیست؟
یک دانه گندم یا جو از سه قسمت اصلی تشکیل شده است . سـبوس ، آندوسـپرم و جوانـه کـه سـبوس خارجی ترین لایه دانه است و آن قسمت از غله مورد نظر است که دائما در معرض آفتاب و هوا بوده واز تشعشع خورشـید استفاده میکند .تحقیقات پژوهشگران نشان داده هیچ ماده غذایی جهت تسهیل و بهبود عملکرد دستگاه گوارش با سبوس برابری نمیکنـد، بـه همین دلیل سبوس به طلای گیاهی معروف شده است، همچنین غلات کامل و حاوی سبوس منبع غنی منیزیم معدنی هستند. منیزیم ماده اصلی حدود ۳۰۰ سیستم آنزیمی در بدن است و مصرف این ماده معدنی بسیار برای سلامت قلب، سلامت مغز و سلامت استخوان ها اهمیت دارد.
خواص نان سبوس دار
با توجه به اینکه غذای غالب مردم، نان و فرآورده های آردی است و بخش عمده ای از نیازهای انـرژی و پـروتئین بـدن را تـأمین میکند، دانستن بهترین نوع نان و خواص نان سبوس دار اهمیت فراوان دارد. برخی از مهمترین خواص نان سبوس دار و فواید مصرف آن به شرح زیر میباشد:
یکی از فواید مصرف نان سبوس دار کمک به کاهش وزن است. سبوس موجود در نان باعث احساس سیری در فرد میشود. غلات سبوس دار بیشتراز غـلات سبوس گیری شده، در دسـتگاه گوارش می مانند و آب به خود میگیرند و احساس سیری بیشتری به فرد می دهنـد . بنـابراین کسـانی کـه قصـد کاهش وزن سالم را دارند می توانند با مصرف نان سبوس دار در رژیم غذایی به هدف خود برسند .
مصرف نان سبوس دار به عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده برای درمان بیماری هایی نظیر ورم معده و روده مفید است. از خواص گندم سبوس دار درمان پولیپ هایی موجود در کولن یا روده میباشد.
یکی دیگر از خواص نان سبوس دار و فواید مصرف آن کاهش جذب کلسترول خون است که باعث کاهش چربی خون شـده و بطـور غیـر مسـتقیم از بروز بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری می کند و موجب مهار سکته های قلبی میگردد.
مصرف نان سبوس دار برای بیمارن مبتلا به دیابت مفید بوده، مصرف سبوس جذب قند را کاهش داده و در نتیجه زمینه ابتلا به دیابت را کاهش میدهد.
مصرف نان سبوس دار به طور غیر مستقیم بر کنترل فشار خون نیز موثر بوده و غذایی مفید برای مبتلایان به فشار خون بالا است.
نان سبوس دار سرشار از آهن، اسید فولیک، املاح و ویتامینهای ضروری برای رشد کودکان است. تحقیقات نشان داده یکی از مهمترین خواص نان سبوس دار برای کودکان کمک به بهبود رشد، افزایش هوش و رفتار خوب در کودکان است.
نان سبوس دار سرشار از سیلیس بوده، مصرف آن موجب استحکام و افزایش سلامت استخوانها و دندانها میگردد.
مصرف نان سبوس دار برای سلامت چشمها مفید بوده، وجود ویتامینای، روی و نیاسین در سبوس می تواند به افزایش سلامت عمومی چشم کمک کند. همچنین باعث کاهش ریسک بیماری دژنراسیون ماکولا ناشی از سن که علت اصلی از بین رفتن بینایی در افراد بالای ۶۰ سال است، میشود.
اما چه کسانی نباید نان سبوس‌دار بخورند؟
هرچه آرد، سبوس بیشتری داشته باشد اسید فیتیک (ترکیب ممانعت‌کننده از جذب املاح معدنی) بیشتری هم خواهد داشت. دکتر عزیزی ضمن اشاره به این که اگر خمیر نان بخوبی تخمیر شود از میزان اسید فیتیک آن کاسته میشود، می‌گوید: افرادی که وضعیت تغذیه‌ای خوبی ندارند و روزانه از گروه‌های متنوع غذایی بخصوص میوه و سبزی و گوشت و لبنیات به میزان مورد نیاز استفاده نمی‌کنند و همچنین کودکان در سنین رشد و کسانی که دچار سوءتغذیه هستند از نان‌های سبوس‌دار به صورت روزانه استفاده نکنند، اما کسانی که تنوع غذایی دارند، به دلیل آن که می‌توانند املاح معدنی جذب نشده نان را از گروه‌های غذایی دیگر دریافت کنند، می‌توانند روزانه نان سبوس‌دار استفاده کرده و از خواص درمانی این نان‌ها که به تنظیم قند و چربی خون کمک میکند و بهترین داروی درمان یبوست است و با افزایش دفعیات بدن از میزان جذب می‌کاهد و خاصیت سیرکنندگی و لاغرکنندگی دارد بهره ببرند. این استاد دانشگاه می‌افزاید با این که نان‌های سبوس‌دار برای مبتلایان به دیابت مفید است، اما این بیماران هم نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند.
مضرات نان سبوس دار (موارد احتیاطی و منع مصرف)
زیاده روی در مصرف نان سبوس دار به دلیل بالا بودن میزان اسید فایتیک موجود در آن میتواند در جذب برخی املاح دو ظرفیتی مانند کلسیم، آهن و روی توسط سلولهای بدن اختلال ایجاد کرده، و باعث سوء تغذیه شود.
خواص عجیب نان جو سبوس داررا بشناسید