چربی خون باید چقدر باشد؟
به گزارش سایت الودکتر، مهمترین چربیهای خون کلسترول و تریگلیسیرید است که فرمول شیمیایی این دو با هم فرق میکند. دو نوع کلسترول داریم؛ کلسترول خوب یا HDL و کلسترول بد یا LDL. ممکن است فردی کلسترول کلی خونش بالا باشد، پس باید نگاه کنیم کلسترول خوب خون بالاست یا کلسترول بد خون. چهبسا ممکن است HDL خون بالا باشد، البته نسبت LDL بر HDL هم مهم است. هر چه این نسبت بالاتر باشد بد است و هر چه این نسبت پایینتر باشد بهتر است، اما تریگلیسیرید میزان طبیعیاش زیر ۱۵۰ است. در مواردی که بیمار سو تغذیه یا سو جذب داشته باشد، میزان چربیهای خون به خصوص تریگلیسیرید خون پایین میآید. تریگلیسیرید بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ در حد مرز است و اگر بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ باشد، بالا تلقی میشود. اگر میزان تریگلیسیرید بالای ۵۰۰ باشد خیلی بالا طبقه بندی میشود. اگر تریگلیسیرید خون از ۱۵۰ بالاتر برود میتواند نشاندهنده وجود یک علامت شروع بیماری کرونر قلب باشد، به خصوص اگر همراه با پایین بودن HDL خون باشد.
علل اولیه و ثانویه چربی خون
اگر علت چربی خون ، زمینه ژنتیک باشد فرد هر اقدامی کند مثلا در صورت داشتن اضافه وزن، وزن کم کند، ورزش کند یا رژیم غذایی را رعایت کند باز هم چربی خونش بالاست. برخی افراد سابقه یا زمینه فامیلی دارند یعنی سوخت و ساز یا متابولیسم چربی در بدنشان با مشکل انجام میشود. این افراد به مصرف دارو نیاز دارند و مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی هستند. داروهای چربی خون، هم چربی خون را اصلاح میکنند و هم خطر تصلب شرائین، بیماریهای قلبی عروقی و سکتههای قلبی را کاهش میدهند.
علل ثانویه افزایش چربی خون برخی بیماریهاست؛ به عنوان مثال کمکاری تیروئید درمان نشده و دیابت کنترل نشده سردسته این بیماریها هستند. برخی بیماریهای کبدی و کلیوی باعث افزایش چربی خون میشوند. مصرف برخی داروها، ترکیبات استروژنی مانند قرصهای جلوگیری از بارداری و داروهای کورتونی موجب افزایش چربیهای خون میشوند. برای درمان فشارهای خون بالا، داروهای مُدر مصرف میشود. برخی داروهای مدر، باعث افزایش چربیهای خون میشوند. مصرف الکل، چاقی، بیتحرکی، سیگار بین انواع دخانیات در اختلالات چربی خون نقش دارند.
علل چربی خون بالا
زمانی که درباره عوامل موثر در افزایش چربیهای خون صحبت میشود، خوردن غذاهای چرب و پرخوری کردن معمولا اولین موضوعی است که مورد توجه قرار میگیرد.علل متعددی وجود دارد که در افزایش چربی خون موثر خواهد بود. بعضی از بیماریهای کلیوی مانند مشکلاتی که منجر به دفع پروتئین از کلیه میشود، میتواند در افزایش چربی خون موثر باشد. کمکاری تیروئید هم باعث بالا رفتن چربی خون میشود و علاوه بر این موارد، سیگار کشیدن، بیتحرکی، چاقی، اضافه وزن، پرخوری و پیروی از رژیم غذایی نامناسب نیز در بالا رفتن چربی خون اثرگذار خواهد بود. مصرف برخی از داروها هم در این زمینه نقش دارد و چربی خون را افزایش میدهد. همچنین گروهی از بیماریهای ژنتیکی نیز میتواند چربی خون را بالا ببرد و در برخی موارد هم چربی خون بدون این که علت شناختهشدهای برای آن پیدا شود، افزایش خواهد یافت.
عوامل موثر در افزایش چربی خون
وراثت: احتمال افزایش چربی خون بصورت ژنتیکی در بعضی از نژادها وخانواده ها بیشتر است.
عادات غذایی نادرست: عدم استفاده از گروههای مختلف غذایی به مقدار مناسب و متعادل.
عدم تحرک: کم تحرکی منجر به ذخیره انرژی در بدن بصورت چربی شده، در نهایت منجر به چاقی می شود.
افزایش مصرف چربی در رژیم غذایی: بخصوص در افرادپرخور و کم تحرک.
بیماریهای دیگر: مانند دیابت یا کم کاری تیروئید.
علایم افزایش چربی خون
به نظر می رسد که عمده علایم چربی خون ناشی از دو عامل است؛ یکی سنگین و غلیظ شدن خون که باعث کندی حرکت آن در عروق می شود ولذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری، افزایش حرارت بدن در اثر افزایش صفرا. این علایم به طور خلاصه عبارتند از:
احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بد.
خواب آلودگی
سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن به خصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید می شود و از علائم چربی خون است.
دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا(و گاهی هم در سایر نواحی بدن) از نشانه های چربی خون بالا بشمار میآید.
سردردهایی که معمولاً به صورت سنگینی سر خودنمایی می کند
خشکی و یا تلخی دهان
سرگیجه و گاهی وزوزگوش
سردرد، سرگیجه، سنگینی، خواب آلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره، آبلیمو یا سرکه تسکین میابد.
افزایش تعریق بدن از دیگر علایم چربی خون بالا محسوب می شود.
ورم و پف کردن صورت
علائم ذکر شده در بالا ناشی از سنگین و غلیظ شدن خون در اثر افزایش چربی خون است که باعث کندی حرکت خون در عروق میشود و لذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری افزایش حرارت بدن در اثر افزایش صفرا است.