اثر ماه گرفتگی بر زنان حامله

 آیا ماه گرفتگی بر جنین تاثیر دارد؟

با توجه به نزدیک بودن طولانی ترین ماه گرفتگی قرن 21 که در شامگاه 5 مرداد 97 رخ خواهد داد باورها و سوالاتی درباره نگاه کردن زن باردار به ماه گرفتگی و تاثیر تاثیر ماه گرفتگی روی جنین وجود دارد. در این مقاله می خواهیم به بررسی خطرات نگاه کردن زن حامله به ماه گرفتگی و درست یا غلط بودن این موضوع بپردازیم.

قدیم‌ها باور بر این بود که اگر خانم باردار به ماه گرفتگی نگاه کند لکه‌ای پوستی روی بدن خود یا فرزندشان ایجاد می‌شود اما این موثق نیست و هیچ بار علمی ندارد.

لکه ماه گرفتگی چیست؟

ماه‌گرفتگی، یک لکه رنگی بر روی پوست و یا زیر پوست است که از زمان تولد وجود دارد و ممکن است با افزایش سن، رشد کند که بر اثر افزایش سلول‌های تولید کننده رنگدانه (ملانین) در پوست یا ملانوسیت‌ها و رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی ایجاد می‌شود.

بعضی از لک‌ها ناشی از زیاد بودن رنگدانه‌های پوستی هستند و گروهی دیگر، از رگ‌های خونی در هم تنیده منشا میگیرند و وجود این لکه ها از دیدن ماه گرفتگی زن باردار در دوران حمل نوزاد نیست.

لکه های شیر قهوه ای از دیگر ضایعات پوستی است که احتمال وجود آنها در پوست هر کسی می رود. این لکه ها نوعی بیماری ارثی به نام فیبر ماتور هستند که بر اثر استرس و اضطراب در دوران بارداری و تنش های عصبی در دوران بارداری روی پوست و اندام های تحتانی کودک شکل می گیرد. علاوه بر این لکه های قهوه ای هم معمولا خوش خیم هستند و می توان با لیزر و جراحی پس از نمونه برداری آنها را رفع کرد.

مساله ایجاد ماه گرفتگی همیشه درابهام بوده وعلت اصلی آن هنوز معلوم نیست .وجه تسمیه آن شاید به علت رنگ قرمز وشکل خاص آن باشد وشاید هم به این علت باشد که قدیمی ها سرنوشت بشر را نتیجه نحوه حرکت اجرام آسمانی به خصوص ماه وخورشید می دانستند ومن جمله نواقص مادرزادی را به آن نسبت می دادند ومعتقد بودند که زن باردار درموقع گرفتن ماه وخورشید نباید به هیچ یک از اعضای بدن خود دست بزند وگرنه درآن عضو جنین ماه گرفتگی ایجاد می شود .اعتقادات خرافی بسیاری در مورد ماه گرفتگی وسایر نقایص مادرزادی درمیان اقوام مختلف موجوداست که علت آن عدم درک واقعی درواقعی عامل اصلی است .نسبت دادن ماه گرفتگی به مادر ازجمله عقایدی است که تاکنون دلیل چندانی برای آن وجود نداشت .

علت ایجاد این ضایعات پوستی اختلالات ژنتیک در شکل‌گیری عروق زیرپوستی است. والدین این کودکان معمولا علائمی از اختلالات پوستی ندارند و الزامی ندارد که مثلا پدر یا مادری خود این مشکل را داشته باشد تا فرزندی مبتلا از آنها متولد شود.

از نظر ظاهری این اختلالات عروقی عموما صورت بیمار را درگیر می‌کند، گرچه احتمال درگیری هر نقطه‌ای از بدن نیز وجود دارد. میزان بروز بیماری بین یک تا دو درصد است. در ناحیه صورت انتشار ضایعات در مسیر عصب سه قلو است که وظیفه عصب‌رسانی به صورت را دارد و بالا و دور چشم، بالای گونه و لب و فک پایینی را درگیر می‌کند.

همچنین گستردگی ضایعات می‌تواند تا مخاط لب‌ها و لثه‌ها نیز برسد. ضایعات ابتدا به رنگ صورتی کم‌رنگ است ولی تدریجا و با گذشت زمان رنگ آنها پررنگ‌تر شده و ممکن است این رنگ ثابت بماند یا در ناحیه تنه یا دست‌ها کم‌رنگ‌تر شود.

در ناحیه صورت، لکه‌ها به ‌تدریج ضخیم‌ تر می‌شوند و برجستگی‌های بادکنکی شکل عروقی و دیگر اختلالات عروقی نیز ظاهر می‌شوند و کم‌کم منطقه درگیر بزرگ‌تر و زمخت می‌شود. استخوان‌ها بزرگ‌تر از سمت مقابل شده و دندان درآوردن نیز زودتر رخ می‌دهد و اگر گستردگی ضایعات به اندام‌های بیمار (دست‌ها یا پاها) رسیده باشد، این اعضا ممکن است بزرگ و ضخیم و بدشکل نیز شوند.

لکه‌های سالمونی و موقت

اختلالات مویرگی دو دسته عمده دارند؛ لکه‌های سالمونی (به‌علت شباهت رنگ این ضایعات به رنگ گوشت ماهی سالمون چنین اسمی دارد) و لکه‌های شرابی‌رنگ. لکه‌های سالمونی اختلالات عروقی بسیار شایعی بوده و معمولا همه نژادها را درگیر می‌کنند.

ظاهر آنها به شکل لکه‌هایی نامتقارن و صورتی تا سرخ‌رنگ است که گاهی ممکن است رگه‌هایی از عروق بزرگ پوستی (تلانژکتازی) بین این لکه‌ها دویده باشد. این لکه‌ها معمولا از پشت گردن شروع شده و تا ناحیه پشت جمجمه یا حتی تا جلوی سر و منطقه پیشانی می‌رسد و تا بالای پلک‌ها یا پل بینی را درگیر می‌کنند.

این لکه‌های پوستی از بدو تولد وجود داشته و در بیشتر موارد تا حدود یک‌سالگی محو و ناپدید می‌شوند، ولی گاه تا سن بلوغ هم باقی می‌مانند. در برخی از این موارد این تغییرات پوستی در ناحیه پایین کمر و بالای لگن ایجاد می‌شوند که در این شرایط حتما باید کودک توسط متخصصان مجرب از نظر سیستم عصبی و وجود یا عدم وجود اختلالی در مهره‌های کمری و لگنی بررسی شود و از سلامت این اعضا نیز اطمینان حاصل کرد.

لکه‌های شرابی‌رنگ و دائم

لکه‌های پوستی شرابی‌رنگ درواقع لکه‌هایی متشکل از مویرگ‌های متسع شده هستند که از زمان تولد وجود داشته و در طول زندگی فرد نیز باقی می‌مانند و از بین نمی‌روند. این لکه‌ها ممکن است کم و محدود به نواحی خاصی باشند یا بزرگ و گسترده باشند حتی یک اندام (مثلا یک دست یا یک پا) را به‌طور کامل مبتلا کنند.

بیشتر یک بیماری زمینه‌ای نیز همراه مشکلات ظاهری پوست وجود دارد و به همین دلیل این نوع «ماه‌گرفتگی»‌ها مهم‌تر بوده و باید احتیاط و درمان‌های اختصاصی برای آنها درنظر گرفته شود.

 لکه های پوستی چگونه درمان می شود؟

درمان و رویکرد درمانی این ضایعات پوستی اهمیت بسیاری دارد. این ضایعات پوستی در صورتی که از گروه لکه‌های سالمونی باشند به خودی خود و اغلب طی زمانی کمتر از یک سال بعد از تولد کودک از بین می‌روند،

ولی در مواردی وجود لکه‌های شرابی‌رنگ و به‌خصوص مواردی که شامل بالا و پایین چشم و حملات تشنجی در نوزاد وجود دارد باید هرچه سریع‌تر و بدون از دست دادن زمان شروع به درمان کودک کرد تا قبل از تاثیر اختلال مویرگی بر رشد ناحیه گرفتار صورت یا بدن یا مغز، مشکل برطرف شود.

درمان انتخابی و ترجیحی این ضایعات، لیزری اختصاصی به‌نام لیزر پی دی ال است که با ساطع کردن نوری اختصاصی در دامنه 575 تا 585 نانومتر بر رنگدانه‌های موجود در این عروق (هموگلوبین) باعث تخریب آن می‌شود.

میزان موفقیت درمان با این لیزر از 50 تا 90درصد گزارش شده است. البته خود درمان لیزری نیز عوارضی همچون کبود شدن یا خونریزی کردن یا تغییر رنگ منطقه تحت‌درمان را در پی دارد که با مرور زمان این عوارض از بین می‌روند.

لیزرهای دیگری به‌نام‌های کی‌تی‌پی و ان‌دی‌یاگ هم در درمان این مشکلات عروقی کاربرد دارند که بیشتر زمانی به‌کار می‌روند که بیمار به درمان با لیزر قبلی جواب نداده باشد. در موارد وجود سندرم استورج-وبر باید به کنترل تشنج‌ها با داروهای ضدتشنج و همچنین مراقبت دائمی از چشم‌ها از نظر ایجاد آب سیاه اهتمام داشت.

لکه های قرمز پوست، نشانه این بیماری های خطرناک است! – الو دکتر