انسانها و بسیاری از اعضای خانواده نخستیها، روی پوست دستان و پاهای خود خطوط ویژهای دارند که به صورت دوایر و منحنیهای تودرتو دیده میشوند.
پوست انسان در بخشهای کف دست و نوک انگشتان دارای خطوط خاصی است که در هر شخصی منحصربهفرد است و پیدا کردن دو نفر با شکل اثر انگشت یکسان، تقریبا غیرممکن است. اما این سؤال برای خیلیها پیش آمده است که بهجز ویژگیهای زیستسنجی، در کل کاربرد این خطوط منحنی در دستها و پاهای انسان چیست؟
این خطوط روی پوست به دستها و پاهای انسان کمک میکند تا خاصیت چسبندگی بیشتری داشته باشند و اشیاء را راحتتر لمس و جابهجا کنند. جانوران و موجوداتی که چنین خطوطی در دستوپاهایشان ندارند، در مقایسه با دیگر موجودات دارای این ویژگی، بیشتر سر میخورند و توانایی کمتری برای گرفتن اشیا دارند.
البته انسان تنها عضو خانواده نخستیها نیست که اثر انگشت دارد؛ بیشتر اعضای خانواده میمونها هم از این ویژگی بهره میبرند تا بهتر و کارآمدتر از دستوپایشان استفاده کنند. حدود ۶ میلیون سال پیش، انسانریختها روی درختها زندگی میکردند و نبودن این خطوط روی پوست، باعث افزایش خطر سقوط از درخت و از بین رفتن آنها میشد. به این ترتیب در روند فرگشت انسانریختها، این خطوط و علائم روی پوست دستوپای آنها ظاهر شد. بعدتر و با توجه به نیاز نخستین گونههای انسان برای ابزارسازی و استفاده از ابزار، این خطوط بیشتر و پیچیدهتر شد.
ممکن است سؤال دیگری به ذهنتان برسد که انسان امروزی با داشتن امکاناتی مانند کفش، دستکش و … چه نیازی به این خطوط و منحنیهای عجیبوغریب روی پوست دستوپای خود دارد؟ دانشمندان در پاسخ به این سؤال ادعا میکنند که اگرچه بشر امروز به امکاناتی مانند کفش و دستکش دسترسی دارد، اما در بیشتر تاریخچه فرگشتی خود، این امکانات را نداشت و فقط به این خطوط بهظاهر ساده متکی بود.
شاید عجیب به نظر برسد، اما همین ویژگی در پوست کف دستوپای انسان موجب شد تا این موجود، عمر بیشتری پیدا کند و خطر مرگ او کمتر شود. درواقع این خطوط را میتوان هدیهای در روند فرگشتی انسان دانست که اگرچه ممکن است امروزه کاربرد زیادی برای افزایش طول زندگی وی نداشته باشد، اما هنوز انسان برای گرفتن اشیا و سر نخوردن آنها از دستانش، به خطوط کف دستش نیاز دارد.