فرزندان بدون شک بزرگترین الگوی رفتاری خود را پدر و مادرشان قرار می دهند. هر ترس و اضطرابی قابل انتقال از والدین به فرزندان می باشد. در این مقاله بیشتر به مقوله ی انتقال استرس و ترس از والدین به کودکان پرداخته شده است.
اضطراب کودک: تغییر افکار آشفته به افکار متعادل
محققان کشف کردند که چگونه رفتارهای کلامی و غیرکلامی والدین می تواند فرزندان را تحت تاثیر قرار دهد. محققان به مطالعات متعددی اشاره کردند که نشان میدهد، زمانی که نوزادان شرایط جدیدی را تجربه میکنند، اینکه والدین به این شرایط با شور و اشتیاق واکنش نشان می دهند یا با بدرفتاری، می تواند تاثیر قابل توجهی بر روی نحوه نگرش فرزندان به همان شرایط داشته باشد.
در طول دوران کودکی، اطلاعات کلامی به طور فزاینده ای مهم تلقی میشود. زمانی که والدین از واژگان برای جلب توجه فرزندان به ابعاد تهدید کننده شرایط استفاده میکنند، کودکان به طور طبیعی این شرایط را تهدید آمیز تر می بینند. با این حال مدل سازی رفتار مضطرب به صورت غیر کلامی و ابراز افکار مضطرب به صورت کلامی تنها راه های انتقال اضطراب از والدین به کودکان نیست.
در این بررسی محققان همچنین یک بعد از تحقیق را بیان میکنند که نشان میدهد به علت اینکه والدین مضطرب کمتر به تحمل شرایط مبهم تمایل دارند، ممکن است که محیط کودکان خود را بیشتر کنترل کرده و به عنوان والدین محافظه گر عمل کنند. به نوبه خود، این امر به کودکان آنها فرصت کمتری برای درگیر شدن با شرایط مبهم و اضطراب آور می دهد و به کودکان این تصور را میدهد که بایستی از اینگونه شرایط اجتناب کرد.
به طور کلی، محققان بیان میکنند که والدین با اختلال اضطراب فراگیر برای انتقال این پیام که جهان امن نیست، که عدم قطعیت غیر قابل تحمل است، که از احساسات قوی باید اجتناب کرد و این که نگرانی به ما کمک می کند تا با عدم اطمینان کنار بیاییم، مستعد تر هستند.
هنگامی که کودکان این پیام را درونی سازی میکنند، در معرض خطر بالاتری از اختلال اضطراب فراگیر قرار می گیرند. بنابراین زمانی که خود در آینده نقش والدین می گیرند، شاید خیلی تعجب آور نباشد که به نوبه خود همان سبک اضطراب والدین را دارا باشند و کودکان آنها این اضطراب انتقالی را افزایش می دهند.
انتقال افسردگی از والدین به فرزندان
سرپرست شبکه بهداشت بجنورد گفت: اگر والدین دچار افسردگی باشند، فرزندانشان نیز بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی خواهند بود.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی استان خراسان شمالی، مریم پورآدینه با بیان اینکه افسردگی مادران به مراتب بیشتر از پدران بر فرزندان تاثیر دارد،اظهار کرد: استرس و ناراحتی مادر حتی ممکن بوده سالها در فرزندان نهفته باشد اما در دوران نوجوانی یا جوانی خود را به شکل افسردگی نشان دهد.
وی افزود: والدین در صورت بروز علائم هرگونه اختلال روانی حتماً باید تحت درمان قرار بگیرند تا سلامت روحی فرزندانشان را تهدید نکند.
به گفته وی کودکان پدران افسرده نسبت به سایر همسالان خود از تعداد لغات کمتری استفاده میکنند و پدران افسرده، یادگیری فرزندانشان را به تاخیر میاندازند.
پورآدینه افزود: اگر یکی از والدین در دوران جوانی و قبل از 20 سالگی دچار افسردگی شده باشد، احتمال بروز افسردگی در فرزندان چند برابر و در مواردی تا چهار برابر افزایش مییابد.
جلوگیری از انتقال ترس های والدین به کودک
کارشناسان می گویند که بچه های جوان به آنچه والدین آنها انجام می دهند و می گویند، واکنش نشان می دهند. حالا چه این ها عادت های خوب والدین هستند که می خواهند بچه هایشان را تشویق به انجام آنها کنند یا عادت های بدی هستند که آنها نمی خواهند بچه هایشان آن ها را داشته باشند. دکتر جان مک گریل می گوید:«بچه ها تا هشت سالگی تمامی تجربیات خود را شناسایی و به هم ربط می دهند و آنها را در ناخودآگاه خود و کامپیوترهای درونی شان برنامه ریزی می کنند. ترس های گرفته شده آنها هم در همین جا می مانند. این یادگیری از طریق اشاره های شفاهی و غیرشفاهی والدین به بچه ها شکل می گیرد. مثلا ممکن است بچه ها در مورد مواد مخدر وقتی که والدین به آنها می گویند که به پارک نروند چون ممکن است مواد مخدر آنجا باشند یا وقتی که پدر و مادری رفتار مضطربانه ای در مورد مواد مخدر دارند، بفهمند و یاد بگیرند.
بهترین راه برای اینکه مانع از این شوید که بچه ها ترس ها و نگرانی های شما را بگیرند، شناختن و سنجیدن ترس های خودتان است. پزشکان می گویند که والدین باید یک سطح مشخصی از خود آگاهی داشته باشند. «شما باید چیزی در بچه خود ببینید. و نسبت به آن آگاه باشید.»
متوقف کردن ژن ترس
اگر فرزند شما ترس خاصی دارد چه آن را از شما به ارث برده چه نبرده، این ترس را به عنوان یک موضوع مایه شرم و خجالت به روی او نیاورید و منفی نباشید. به تجربیات او ارزش دهید و کاری کنید که بتواند ترس خود را بفهمد و آن را کنترل کند. خودتان را نسبت به این ترس بچه ناراحت نشان ندهید. اضطراب شما در مورد رفتار او تنها استرس او را بیشتر می کند. آرام باشید و بهترین راه را برای کمک به بچه خود پیدا کنید. یک راه برطرف کردن این ترس، مواجه کردن تدریجی او با ترس است. مثلا اگر بچه از سگ می ترسد، اگر یکی از دوستان شما سگ آرامی دارد، سعی کنید بچه را کم کم به آن سگ نزدیک کنید تا اینکه او خودش سگ را به آرامی نوازش کند.
دکتر پینکاس می گوید: «بچه ها از والدین جدا هستند. هرچه والدین از نظر احساسی خودشان را از آنها دورتر کنند بیشتر می توانند به بزرگ شدن آنها کمک کنند.»
تجربیات پدران از طریق ژنوم به فرزندانشان منتقل می شود