از کجا بفهمیم به پوکی استخوان مبتلا شده ایم
متأسفانه باید گفت به‌طور معمول پوکی استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتی ندارد. علائم هنگامی ایجاد می‌شود که شکستگی اتفاق افتاده باشد. پس بهتر است تمامی افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند قبل از شروع عوارض، مورد ارزیابی قرار گیرند و درصورت مبتلا بودن اقدامات پیشگیرانه اعمال شود. بهترین روش برای تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری است.
برخی مواد غذایی و میزان کلسیم موجود در آنها
وع ماده غذایی مقدار ماده غذایی مقدار کلسیم به میلی گرم
شیر کم چرب یک لیوان 290
ماست کم چرب یک لیوان 415
پنیر 30 گرم 150
کشک 100 گرم 430
پسته 100 گرم 140
ماهی کنسرو شده با روغن 100 گرم 354
ماهی کنسرو شده بدون روغن 100 گرم 437
اسفناج 100 گرم
پرتقال یک عدد 56
لوبیای خشک خام 100 گرم 144
انجیر خشک 5 عدد 126
اگر افسرده هستید
محققان به ارتباطی بین افسردگی و کاهش تراکم استخوان دست یافتند. به عنوان نمونه تراکم توده استخوانی در خانم‌هایی با تاریخچه افسردگی ماژور کمتر و سطوح هورمون کورتیزول که با از دست دادن استخوان مرتبط است در آنها بیشتر است. اگر شما در حال حاضر از نظر افسردگی تحت معالجه هستید از پزشک خود در خصوص نیاز به انجام تست BMD سئوال کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند؟
·افراد مسن در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند.
·عارضه پوکی استخوان در نزد خانم ها بعد از سن یائسگی بسیار شایع و زنان ، بیش از مردان به پوکی استخوان مبتلا می شوند ، به ویژه اگر یائسگی زودرس در خانم ها ایجاد شده باشد.
. عدم تحرک و استراحت زیاد باعث تحلیل و پوکی سریع استخوان ها می شود و شکستگی استخوانی را بیشتر می کند.
· پوکی استخوان می تواند ارثی هم باشد. همچنین در بعضی از نژادها مثل بعضی از نژادهای آسیایی این پوکی بیشتر است.
· افرادی که کلسیم کافی در رژیم غذایی آنها وجود ندارد و یا ویتامینDکافی دریافت نمی کنند، در معرض ابتلا بیشتری هستند.
· نتایج حاصل از مصرف سیگار و قهوه زیاد هم ، در پوکی استخوان ثبت شده است. کسانی که خود سیگار می کشند، یاهمنشین سیگاری هاهستند، در معرض پوکی استخوان زودرس قراردارند.
.استفاده طولانی از کورتن ها و یا داروهای ادرارآور، می تواند باعث پوکی استخوان شود. البته قابل ذکر است که مصرف یک یا چند آمپول کورتن در سال چنین اختلالی را ایجاد نمی کند.
· افرادی که از بعضی اختلالات هورمونی مشخص رنج می برند ، مثل پرکاری تیروئید وپارا تیروئید، کم کاری غددجنسی و بیماری کوشینگ در معرض ابتلای بالاتری به پوکی استخوان هستند.
. مردان و زنان بالای ۵۰ سال که کمتر از ۶ ساعت عادت به خواب شبانه روز دارند، بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند.
توصیه های تغذیه ای جهت جلوگیری از پوکی استخوان
غلات، لبنیات، حبوبات، سبزی، ماهی و میوه را در رژیم غذایی خود بگنجانید. مصرف روزانه سه لیوان شیر یا ماست کم چرب (یا دو قطعه پنیر بجای هر لیوان شیر) می تواند کلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین کرده به سلامت استخوان ها کمک می کند.
از مصرف نوشابه یا قهوه خودداری کرده و دوغ کم نمک را جایگزین آن کنید. روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید.
ماهی ها، جگر و تخم مرغ منابع غذایی حاوی ویتامین «د» هستند؛ از آنها در برنامه هفتگی غذایی خود استفاده کنید.
اگر قادر به انجام انواع ورزش ها نیستید حداقل سه بار در هفته به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی کنید.
مراقب داروهایی که می خورید باشید
بسیاری داروها می‌تواند بر تراکم استخوان‌ها تاثیر بگذارد. مثل داروهای استیروئیدی که برای درمان آرتروز یا آسم تجویز می‌شوند، یا بازدارنده‌های پروتون پامپ که برای درمان مشکلات گوارش استفاده می‌شوند و SSRIها که برای درمان افسردگی مصرف می‌شوند. بهتر است درمورد هر داروی جدیدی که برایتان تجویز می‌شود از پزشکتان سوال کنید تا مطمئن شوید تاثیری بر سلامت استخوان‌هایتان نداشته باشد.
آیا شما هم به آزمایش تراکم استخوان نیاز دارید؟
در آزمایش سنجش تراکم استخوان بخش کوچکی از یک یا چند استخوان مورد بررسی قرار می‌گیرد تا استحکام و احتمال ابتلا به پوکی استخوان تعیین شود. در یکی از انواع رایج آزمایش تراکم استخوان با نام «جذب اشعه‌ی ایکس با انرژی دوگانه» ((dual-energy X-ray absorptiometry (DXA or DEXA) از مقدار کمی اشعه‌ی X برای اسکن استخوان‌ها استفاده می‌شود. این اسکن برای همه مناسب نیست و افراد سالم نیازی به آن ندارند. مطابق دستورالعمل کار گروه خدمات پیشگیرانه‌ی ایالات متحده، افراد زیر نیاز به اسکن DXA یا DEXA دارند:
زنان ۶۵ سال و بالاتر
زنان جوان‌تر از ۶۵ سال که احتمال شکستگی استخوان‌شان بالاتر از حد معمول است
مانند همیشه برای گرفتن تصمیم نهایی با پزشکتان مشورت کنید