تصور غلط در مورد مضرات مصرف سیب زمینی باعث شده تا رفتار انسان هم شان ارزش این ماده غذایی نباشد. چنین برخوردی اصلا درست نیست و می توان آن را غیر منصفانه توصیف کرد. اما منشا چنین رفتار نادرستی چیست و آیا نا آگاه بودن از مزایایی سیب زمینی باعث شده تا انسان نسبت به آن با اکراه برخورد کند؟
اخیرا شاهد هستیم که مصرف این محصول در سطح جهانی کاهش یافته و حساسیت ها نسبت به آن افزایش پیدا کرده است تا جاییکه بسیاری سیب زمینی را جزئی از یک رژیم غذایی سالم نمی دانند. اما آیا به راستی رفتار انسان با سیب زمینی و کم توجهی به ارزشهای این منبع غذایی دارای پشتوانه علمی است؟ آیا تابوی مصرف سیب زمینی منشا علمی دارد؟
به نظر می رسد تصور عامه بر این است که مصرف سیب زمینی از عوامل اصلی چاقی و اضافه وزن باشد و در عوض ماکارونی و برنج نقش کمتری در این زمینه دارند. کم اقبالی سیب زمینی تا حدی بوده که آمارها نشان می دهد مصرف این ماده غذایی طی 4 سال گذشته به میزان بیش از ۵ درصد کاهش یافته است و این در حالیست که در همین محدوده زمانی، خرید و مصرف ماکارونی و برنج تا ۳۰ درصد افزایش نشان می دهد.
نباید فراموش کرد که رابطه انسان با سیب زمینی رابطه ای با قدمت بسیار طولانی است. سیب زمینی در واقع یک ریشه خوراکی است که کشت آن از ۷ هزار سال پیش و توسط قوم اینکا در پرو آغاز شد. این ماده غذایی در قرن ۱۶ به اروپا آورده شد و در ادامه و با توسعه شهرنشینی تبدیل به یکی از اصلی ترین منابع غذایی برای جمعیتی شد که روز به روز در حال افزایش بود.
این محصول دارای تنوع بالایی در گونه های مختلف است تا جایی که ۲ هزار گونه سیب زمینی در ۱۶۰ کشور مختلف کشت می شود. چرا ماده غذایی با چنین پیشینه طولانی و افتخار آمیزی به یکباره مورد کم محلی انسان قرار می گیرد و چرا رفتار انسان با سیب زمینی دچار استحاله ای بنیادین شده است؟
تابوی مصرف سیب زمینی با وجود ریزمغذی های مختلف
چرا انسان با وجود پیشینه طولانی در مصرف سیب زمینی و اشراف بر نقش این ماده غذایی در تامین سلامت، باز هم به این غذا کم توجهی نشان می دهد؟ هز ۱۰۰ گرم سیب زمینی پخته حاوی ۱۰۰ کالری انرژی است و هیچ گونه چربی، سدیم، کلسترول و گلوتنی را در خود جای نمی دهد. از سوی دیگر انسان می تواند نیمی از دوز مورد نیاز ویتامین C خود را با مصرف سیب زمینی بدست آورد. همچنین پتاسیم موجود در سیب زمینی بمراتب بیشتر از موز است. مقادیر قابل توجهی از آنتی اکسیدان، فیبر، ویتامین ب ۶ و منگنز در این ماده غذایی یافت می شود.
البته در سیب زمینی مقادیر بالایی نشاسته وجود دارد که حساسیت انسولینی را ارتقا می دهد. اما از سوی دیگر کنترل قند خون را بهبود می بخشد و در تقویت گوارش نقش ارزنده ای ایفا می کند. همچنین از شکل گیری التهابات مختلف در بدن پیشگیری کرده، سیستم ایمنی را ارتقا می دهد و جریان خودن را تسریع می بخشد.
اما سیب زمینی همواره محکوم به حمل کالری زیاد بوده است، غافل از اینکه نوع طبخ سیب زمینی است که می تواند در کاهش و یا افزایش سطح کالری آن نقش داشته باشد. نمی توان وجود مقادیر بالا از کربوهیدرات در سیب زمینی را انکار کرد، اما باید توجه داشت که این کربوهیدرات از نوع پیچیده بوده و با کربوهیدرات ساده تفاوت دارد. کربوهیدرات پیچیده از مواد ضروری و مورد نیاز بدن انسان است.
باید توجه داشت که مصرف همه گروه های غذایی برای انسان لازم است و نباید تصور کرد که به منظور ارتقا سلامت و یا کاهش وزن می توان گروه یا گروه هایی از مواد غذایی دست کشید. بر این اساس مصرف سیب زمینی در حد متعادل برای بدن مفید است و البته از بین روش های مختلف طبخ، این سیب زمینی پخته است که کمترین ضرر را برای بدن انسان دارد.
سیب زمینی در دسته غذاهای گلیسمی قرار دارد و لذا باید به همراه غذاهایی که فیبر بالا دارند مصرف شود که از جمله این مواد غذایی می توان به سبزیجات، حبوبات، ماش و مغزها اشاره کرد. یکی از مشکلاتی که سیب زمینی به همراه دارد خوشمزه بودن برخی از محصولات غذایی است که با استفاده از آن تهیه می شود. مصرف این دسته از مواد غذایی مانند چیپس به گونه ای است که فرد مصرف کننده از لحاظ روانی مایل است تا همه آن را مصرف کنند و قبل از اتمام آن، دست از خوردن نخواهد کشید.
نقش چیپس در تصور غلط درباره مصرف سیب زمینی
می توان گفت که نقش برخی از محصولات غذایی تهیه شده با سیب زمینی در ایجاد اضافه وزن بتدریج مصرف سیب زمینی را تبدیل به یک تابو کرده است. کافیست که بین مصرف سیب زمینی و چاقی یک رابطه تصور شودتا مصرف سیب زمینی تبدیل به یک تابو شود.
عادات مصرف مواد غذای از چند دهه پیش شکل نابهنجاری به خود گرفته است. مصرف غذاهای فرآوری شده متداول شده و رواج فست فود و غذا آماده زمینه را برای اضافه وزن و چاق حتی در میان کودکان فراهم کرده است. به هر حال سیب زمینی یک منبع غنی غذایی است که نسبت به آن بی توجهی بی پایه و اساسی صورت گرفته است. به این ماده غذایی پشت نکنید و بار دیگر مصرف آن را در رژیم غذایی خود لحاظ نمایید.
با این 3 راهکار سیب زمینی سرخ کرده دیگر سرطان زا نیست!