وقتی خوابیم چنین اتفاقاتی رخ می دهد؟

تصور می کنم که اعضای کوچک این کمیته در حالی که خوابم خشمگینانه بر سر مشکلم با یکدیگر بحث می کنند. چه چنین تصوری داشته باشید یا خیر، مطمئنا از کار چنین کمیته ای تا به حال سود برده اید.

در حالی که ما خوابیم، مغز و دیگر اعضای بدن کاملا به خواب نرفته اند، همچنان کار می کنند، از جنگی که در روز داشته ایم ترمیمان می کنند و برای کار فردا مهیایمان می کنند. وقتی خوابیم چنین اتفاقاتی رخ می دهد:

1- بیشتر اوقات در خواب عمیق نیستیم

همه خواب ها یکسان نیستند: خواب در ابتدا بسیار سبک است، و سپس آرام آرام به عمق سرزمین رویا فرو می رویم. چرخه ی خواب با عدم حرکت سریع چشم یا NREM مرحله اول ( نوعی چرت زدن است، اگر از کسانی بوده اید که در دوران دانشگاه سر کلاس چرت می زدید می دانید چه می گویم ) شروع می شود، سپس به NREM2  عمیق تر و عمیق تر NREM3 یا خواب موج آرام می روید.

بالاخره، در حرکت سریع چشم، یا REM فرود می آیید، این قسمت از خواب همان جایی است که بیشتر رویاها اتفاق می افتند. کل این اتفاق چیزی حدود 90 تا 120 دقیقه طول می کشد، پس در یک شب این چرخه حدود 4 تا 5 مرتبه تکرار می شود، در پایان چرخه چند ثانیه از خواب بیدار می شوید ( حتی ممکن است متوجه بیدار شدن نیز نشوید ) و دوباره چرخه تکرار می شود.

دکتر سیگرید ویسی، استاد پزشکی و عصب شناسی در دانشگاه پنسیلوانیا مرکزی، می گوید: همینطور که شب می گذرد، مدت زمان کمتری را در مرحله ی سوم می گذرانید و بیشتر در REM هستید، به همین دلیل است که درست وسط یک رویای عجیب و غریب اغلب با صدای زنگ ساعتتان بیدار می شوید.

2- مغزتان خانه را تمیز می کند!

مغز در تمام طول شب فعال است مخصوصا در بخش عمیق REM خواب درست مانند زمانی که بیدار هستید عمل می کند. در کنار دیگر چیزها، ممکن است زباله ها را بیرون بگذارد. این یکی از موارد جذاب هدف از خوابیدن است.

تحقیقی که در سال 2013 انجام شد نشان داد سیستم دفع زباله مغز در طول خواب بیش از همیشه فعال است. شاید محققان به این شکل برداشت کرده اند که، ما می خوابیم تا زمانی را برای دفع سموم جانبی که ممکن است برایمان مشکل ایجاد کنند به بدن بدهیم. همچنین وقتی خوابیم مغز مشغول پیوند زدن حافظه های جدید است.

ما فکر می کنیم مغز اطلاعاتی که در طول روز بدست آورده ایم را پردازش می کند و مواردی که نیازی به آنها نداریم را فیلتر می کند، یکی از دلایلی که خواب می بینیم نیز همین مسئله است.

نظریه به این سمت می رود که شاید رابطه بین سلول های مغز بسته به میزان استفاده آنها در روز هنگام خواب تقویت یا تضعیف می شوند. وقتی اطلاعات را نیاز داشته باشیم و نخواهیم که دور ریخته شوند رابطه بسیار قوی می شود.

3- ضربان قلب و تنفستان کند می شود

گاهی در خواب حس می کنید که هیچ یک از عضلات را نمی توانید تکان دهید، دلیلش این است که تمام فرآیند های طبیعی فیزیولوژیکی بدن کند شده است، مانند تعداد تنفس در دقیقه یا سرعت ضربان قلب.

حتی در خواب عضلات و ارگان های بدن سرد می شوند. در طول شب روده کند می شود، و کبد که در طول بیداری مشغول سم زدایی بوده است هنگام خواب شروع به ساخت و ساز می کند. مقدار آدرنالینی که وارد رگ ها می شود نیز بسیار کم می شود چون هنگام خواب نیازی به آماده باش و یا دفاع از خود نداریم.

4- فشار خون کاهش می یابد

استراحت کامل بدن در طول شب باعث اتفاقی در فشار خون می شود که به آن فرو بردن شبانه می گویند. اگر فردی سالم باشید با یک خواب خوب فشار خونتان 5 تا 7 شماره پایین می آید.

5- دمای بدنتان نیز پایین می آید

متخصصان همیشه می گویند برای داشتن خوابی خوب دمای اتاق خوابتان را پایین نگه دارید، اما این توصیه تنها به این دلیل نیست که خوابیدن در حالی که موهایتان از شدت عرق به گردنتان چسبیده مشکل است.

اتاق خنک در واقع تقلید از کاری است که بدن خود به صورت طبیعی انجام می دهد، وقتی خوابیم دمای هسته ی بدن افت می کند پس خنک شدن قبل از خواب به راحتی آن کمک می کند.

6- فلج می شوید

در طول مرحله REM از چرخه خواب نمی توانید هیچ کدام از عضلات خود را تکان دهید. تنها عضلاتی که کنترل می شوند چشم ها هستند همچنین تنفس نیز فلج نمی شود. فلج عضلات روش بدن برای جلوگیری از شوت کردن فرد بی گناهی است که در کنار شما خوابیده! و یا به عبارت دیگر بدن می خواهد حرکاتی که در رویاهایتان انجام میدهید را در دنیای واقعی تکرار نکنید. فلج موقتی است اما می تواند تا 20 دقیقه طول بکشد.

7- هورمون های رشد ترشح می کنید

حتی اگر قدتان بلند نشود دائم در حال رشد هستید: بعد از یک ورزش سخت سلول های عضله می سازید، زخمی که هنگام پیاز خرد کردن به دستتان زدید را ترمیم می کنید. بدنمان در طول مرحله NREM خواب میزبان انواع مختلفی از هورمون رشد است که در طول زندگی به آنها احتیاج داریم. یکی از واضح ترین روش ها برای دیدن کارکرد این فرآیند، کودکانی هستند که دچار آپنه خواب هستند.

آپنه خواب اختلالی است که در آن فرد در طول شب برای مدتی نمی تواند نفس بکشد. شایع ترین دلیل این اختلال در میان کودکان داشتن لوزه های فوق العاده بزرگ است. بعضی از این افراد تا زمانی که لوزه ها را حذف نکنند نمی توانند درست استراحت کنند.

بسیاری از این کودکان نسبت به سن خود قد کوتاهی دارند. بعد از اینکه لوزه ها برداشته می شود کودک می تواند به شکل طبیعی بخوابد و هورمون های رشد در بدنش آزاد شوند و مشکل قدش نیز حل می شود.

8- هورمون های اشتها تنظیم می شوند

اگر بعد از یک شب که نتوانستید درست بخوابید همه غذاهای پرکالری درخشش عجیبی برایتان دارند طبیعی است: بیشتر افراد زمانی به دنبال غذاهای پرکالری هستند که مدت زمان کمی توانسته اند بخوابند.

مشخص است که این حالت به افزایش وزن منجر خواهد شد. محققان بر این باورند که هورمون های تنظیم احساس گرسنگی، لپتین و گرلین زمانی از کنترل خارج می شوند که درست نخوابیده باشیم.

9- ممکن است هنگام خواب راه بروید، حرف بزنید و یا حتی رانندگی کنید!

افرادی هستند که در خواب حرف ها و حرکات عجیب و غریبی انجام می دهند، به این مشکل پاراسومنیا گفته می شود و خوشبختانه اکثر کسانی که این مشکل را در خواب دارند بی خطر هستند.

راه رفتن در خواب و یا انجام فعالیت هایی در اواسط خواب، که معمولا در مرحله سوم خواب NREM اتفاق می افتد بیدار کردن این افراد از خواب عمیق را دشوار می کند اما انجامش خطری ندارد ( در واقع بیدار نکردنشان خطرناک است، چون ممکن است در حرکت بعدی بخواهند پشت فرمان بنشینند ).

راه رفتن، صحبت کردن و رانندگی کردن در خواب معمولا به دلیل کم خوابی و یا در نتیجه ی عوارض جانبی داروهای خاصی اتفاق می افتد. این اتفاق بیشتر در کودکان شایع است.

10- ممکن است از خواب بپرید

گاهی پیش می آید که در طول خواب ناگهان از خواب بپرید و با خود بگویید من کجا هستم؟ اینجا کجاست؟ اما خیلی زود متوجه می شوید که این مشکل پاراسومنیا نیست تنها یک واکنش طبیعی بدن است که ناگهان به یک حرکت سریع شما را از خواب پرانده است. بدن است دیگر گاهی شوخیش می گیرد!

وب سایت دکتر کرمانی

اثرات خواب کافی شبانه بر عملکرد کلیه‌ها