شادابی و جوانی پوست به دلیل وجود پروتئینهای داخل پوستی مانند کلاژن است که توسط سلولهای فیبروبلاست تولید و ترشح میشوند؛ با افزایش سن، تعداد این سلولها به شدت در لایههای پوستی کاهش و به علت ترشح نشدن پروتئینهای لازم برای طراوت پوست، به تدریج چین و چروکهای پوستی ظاهر میشوند؛ البته علاوه بر سن، تغذیه نامناسب، چاقی، بیماریهای مزمن و تابش اشعه آفتاب هم میتواند تعداد این سلولها را در پوست کاهش دهند.
مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان با اشاره به سلول فیبروبلاست و وظایف آن در پوست بیان کرد: فیبروبلاستها سلولهای دوکی شکل هستند که درهمه اعضای بدن از جمله پوست یافت میشوند؛ سلولهای بدن برای تبادل مواد غذایی و رشد خود در محیطی قرار دارند که همانند یک داربست، سلولها را در خود نگه داشته است.
ساختار پوست چگونه است؟
باجوری ادامه داد: این داربست از مواد معدنی و پروتئینهای رشتهای تشکیل شده است که در پوست، همه این موارد و پروتئینها توسط سلولهای فیبروبلاست تولید و ترشح میشوند؛ پوست از سه لایه اپیدرم، درم و زیر پوست تشکیل شده است، اپیدرم، خارجیترین لایه پوست است که سلولهای شاخی یا کراتینوسیت عمدهترین سلولهای تشکیل دهنده این لایه است.
ترشح پروتئین کراتین توسط این سلولها باعث قوام پوست و مقاومت آن در مقابل پارگی میشود؛ لایه درم درست زیر لایه اپیدرم قرار گرفته و شامل بافتهای حمایتی مانند عروق خونی، اعصاب، ریشه مو و غدد عرقی است، اصلیترین سلول لایه درم فیبروبلاستها هستند که با ترشح کلاژن و الاستین قوام پوست را موجب میشوند، لایه زیر پوست یک لایه حمایت کننده برای درم است و عروق خونی پوست از این ناحیه منشاء میگیرند.
فیبروبلاستهای پوست چگونه تجدید میشوند؟
مدیر درمان مرکز سلول درمانی پژوهشگاه رویان تشریح کرد: تمام سلولهای بدن به دو صورت، تجدید و جایگزین میشوند؛ تکثیر خود سلول و تمایز سلولهای بنیادی به سلول موردنظر، در صورت از دست دادن سلولهای فیبروبلاستی در پوست، ابتدا این سلولها برای رسیدن به تعداد کافی، تکثیر مییابند ولی این روند تنها برای پنج یا 6 بار در هر سلول اتفاق میافتد و بعد از آن، سلول قادر به تکثیر نخواهد بود و از بین میرود.
در چنین حالتی سلولهای بنیادی موجود در بافت تکثیر میشوند تا به یک سلول جدید فیبروبلاستی تمایز مییابند، سلولهای بنیادی قادرند به تعداد زیاد تکثیر شوند و مدتها طول میکشد تا از تکثیر باز ایستند.
چه زمانی سلولهای فیبروبلاست در پوست اثر میکند؟
معمولا 4 تا 6 ماه وقت لازم است که سلولها در پوست به اندازه کافی تکثیر شوند و مواد لازم برای بهبود بافت پوست را تولید و ترشح کنند بنابراین بیمار آثار آن را 4 تا 6 ماه بعد مشاهده میکند؛ مطالعات نشان میدهد که تزریق این سلولها به میزان 40 الی 50 درصد منجر به بهبودی چین و چروک پوست، اسکار آکنه یا سایر ضایعات فرو رفته میشود البته قابل ذکر است که فقط حدود 10 درصد بیماران به این روش پاسخ مطلوبی نشان نمیدهند که هنوز علت آن مشخص و قابل پیش بینی نیست.
گروه سلامت سیمرغ
راه هایی برای پیشگیری از پیر شدن پوست صورت