بیماری های مردانه را باید در موردشان اطلاع داشت و از ابتلا به آنها جلوگیری کرد. یکی از این بیماری ها پروستات است که به دلیل مصرف گوشت احتمال ابتلا به آن بالاتر می رود و به همین دلیل مردان نباید گوشت قرمز بخورند!
گوشت قرمز و ابتلا به سرطان روده
سید حسین داوودی گفت: مصرف گوشتهای قرمز مثل گوساله و گوسفند برای پیشگیری از ابتلا به برخی از سرطان‌ها بهتر است محدود شود و از مصرف گوشتهای فرآوری شده مثل همبرگر، کالباس و سوسیس باید اجتناب کرد.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش‌های علمی مصرف بالای گوشتهای قرمز می‌تواند از علل ایجاد سرطان روده باشد. همچنین بر اساس تحقیقات گوشت فراوری شده به دلیل اینکه حاوی موادی هستند که در ارتباط با سرطان روده است می‌تواند از علل این بیماری باشد.
گوشت قرمز نمک سود یا دودی
داوودی گفت: همچنین باید توجه کرد وقتی گوشت قرمز دودی یا نمک‌سود می‌شود یا افزودنی‌هایی به آن اضافه می شود مواد سرطان‌زاد در آن شکل می‌گیرند و این مواد می‌توانند سلول‌های بدن را تخریب کرده و منجر به سرطان شوند.
این متخصص تغذیه در امور سرطان افزود: اما گوشت قرمز غیرفراوری می‌تواند برنامه غذایی متعادل و سالمی را تشکیل دهد بنابراین نیازی نیست که گوشت قرمز هر روز مصرف شود بلکه دریافت کمتر از 500 گرم گوشت پخته شده در هفته مناسب است و گوشتهای فراوری شده هم بسیار کمتر از این میزان باید مصرف شود.
گوشت را با چه ترکیبی بخوریم؟
وی افزود: 500 گرم گوشت قرمز پخته شده برابر با 700 تا 750 گرم گوشت خام است بنابراین بهتر است مصرف گوشت قرمز را علاوه بر اینکه چربی‌های آن جدا شود با سبزیجات و غذاهای گیاهی مغذی ترکیب کرد.
داوودی ادامه داد: ماهی، مرغ کم‌چرب و پروتئین‌های گیاهی مثل نخود، لوبیا، عدس و سویا بهترین گزینه‌ها به جای گوشت قرمز هستند.
عوارض مصرف زیاد گوشت قرمز
مصرف زیاد گوشت قرمز یعنی بیش از دو تا سه بار در هفته، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ، سرطان‌های گوارشی و پستان و نیز بیماری نقرس را افزایش می‌دهد. (در بیماری نقرس، مقدار اسید اوریک خون بالا می‌رود و رسوب کریستال‌های اسید اوریک در مفاصل، به درد و تورم شدید مفاصل منجر می‌شود).
دکتر سید مرتضی صفوی، متخصص تغذیه و دانشیار گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با تاکید بر این که مصرف دو تا سه بار در هفته گوشت قرمز بویژه برای کودکان ضروری است، می‌گوید: آهن موجود در گوشت قرمز کیفیت بالایی دارد و براحتی جذب بدن می‌شود در حالی که آهن موجود در موادغذایی گیاهی مثل غلات و سبزیجات کمتر جذب می‌شود و ۹۰ درصد آهن خورده شده هدر می‌رود
این متخصص می‌افزاید: گوشت، مرغ و تخم‌مرغ از منابع غنی عنصر روی و دیگر ریزمغذی‌های لازم برای تقویت سیستم ایمنی و تأمین رشد محسوب می‌شود. توجه داشته باشید، کاهش توانایی درک مسائل، کاهش حافظه کوتاه‌مدت و افت سطح سلامت دستگاه ایمنی در مبارزه با بیماری‌ها به کمبود این ریزمغذی مربوط می‌شود. از سوی دیگر، ویتامین B۱۲ که در محصولات حیوانی یافت می‌شود، برای تشکیل سلول‌های جدید طی روند رشد (در کودکان و نوجوانان) لازم است و کمبود آن موجب کم‌خونی و تحلیل اعصاب می‌شود.
پروتئینی که باید روزانه مصرف کنید
میزان توصیه شده از سوی متخصصان تغذیه برای مصرف روزانه منابع پروتئینی (اعم از گوشت قرمز و سفید، تخم‌مرغ، حبوبات و سبزیجات) در افرادی که چربی یا کلسترول بالا یا بیماری‌هایی از این قبیل ندارند، حدود دو واحد برای کودکان و دو تا سه واحد برای بزرگسالان است. منظور از یک واحد گوشت، حدود ۳۰ تا ۳۵ گرم گوشت پخته یا یک عدد تخم‌مرغ آب‌پز است عوارض مصرف زیاد گوشت قرمز ایده‌آل است که در این وعده روزانه، گوشت سفید یعنی مرغ یا ماهی همراه با سبزیجات فراوان و یک ماده غذایی حاوی کربوهیدرات مثل : نان، برنج، سیب‌زمینی یا نخودسبز در اولویت قرار بگیرد. توجه داشته باشید، بهترین سبزیجاتی که می‌توان در کنار گوشت خورد: کلم بروکلی، لوبیاسبز، کدو، هویج، نخودسبز و ذرت است.
بچه‌ها نباید زیاد گوشت بخورند
بسیاری از افراد بویژه اقشار مرفه تصور می‌کنند، فرزندانشان در سنین کودکی و نوجوانی هر روز باید گوشت بخورند تا در روند رشدشان خللی وارد نشود. چه‌بسا مصرف غذاهای ساده را حتی برای وعده شام کودکان نمی‌پذیرند در حالی که دکتر صفوی ایده متفاوتی دارد و معتقد است: کودکان باید در هفته بجز گوشت قرمز از دیگر منابع پروتئینی مانند: حبوبات، میوه‌های خشک، تخم‌مرغ، ماهی و ماکیان استفاده کنند. زیرا مصرف زیاد گوشت قرمز حتی در کودکی زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها از‌جمله سرطان روده بزرگ و قاعدگی زودرس می‌شود و می‌تواند باعث افزایش ریسک سرطان پستان در بزرگسالی شود.
این متخصص تغذیه می‌افزاید: این تصور که کودکان باید مدام گوشت بخورند تا انرژی لازم را برای سیر مراحل رشد داشته باشند، بسیار اشتباه است و متاسفانه در اقشار پردرآمد رواج دارد. کودکان علاوه بر گوشت قرمز می‌توانند از دیگر منابع غذایی مثل : تخم‌مرغ، میوه‌های خشک و غلات سبوس‌دار استفاده کنند.
بهترین جایگزین گوشت قرمز
آیا از نظر ارزش تغذیه‌ای، جایگزینی برای غنی‌ترین منبع پروتئینی یعنی گوشت قرمز وجود دارد؟
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پاسخ می‌دهد: بدن انسان برای رشد علاوه بر منابع گوشت قرمز به سبزیجات، لبنیات، غلات و حبوبات نیاز دارد و حتی می‌توان با مصرف حبوبات به جای گوشت قرمز در برخی وعده‌های غذایی از مزایای این گروه غذایی بهره برد. وی با تاکید بر این که مصرف بیش از حد گوشت قرمز در کودکی، باعث افزایش خطر بیماری حتی در بزرگسالی می‌شود، می‌افزاید: تخم‌مرغ جایگزین بسیار خوب برای گوشت قرمز است. البته بهتر است در کنار آن، مصرف سبزیجات را بالا برد تا از آثار سوء این پروتئین لذیذ در امان بود.
گوشت گوسفند یا گوساله
گوشت گوسفند را ترجیح می‌دهید یا گوساله؟ خیلی‌ها معتقدند گوشت گوساله سرد است و با مذاق سیستم گوارششان جور درنمی‌آید. بسیاری هم طعم و بوی گوشت گوسفند را نمی‌پسندند. در این میان مصرف کدامیک، از مزیت‌های تغذیه‌ای بیشتری برخوردار است؟ به گفته دکتر صفوی، سرعت هضم گوشت گوسفند بیشتر از گوساله است و بافت نرم و طعم دلچسبی دارد، اما باید بدانید گوشت گوسفند و گوساله از نظر ارزش تغذیه‌ای با یکدیگر برابری میکند و میزان روی، آهن و ویتامین B۱۲ در آنها یکسان است. وی تاکید میکند: گوشت گوسفند بسیار چرب و افزاینده کلسترول و تری‌گلیسیرید خون است، اما گوشت گوساله علاوه بر آن‌که کم‌چرب‌تر است، در مقایسه با گوشت گوسفند کلسترول پایین‌تری دارد. پس افرادی که دچار چربی خون بالا، ناراحتی قلبی و دیابت هستند، بهتر است گوشت گوسفند را از برنامه غذایی‌شان حذف کنند.
سیاری افراد در برابر این پرسش که به عنوان غذای اصلی در روز چه می‌خواهند بخورند، احتمالا غذایی را نام خواهند برد که حاوی گوشت قرمز یا دست کم گوشت مرغ یا ماهی است و کمتر ممکن است نامی از لوبیا بیاورند.
درست است که گوشت قرمز منبع خوبی برای پروتئین است، و لوبیا عموما نفاخ است و گازهای روده‌ای را افرایش می‌دهد؛ اما اگر کلیشه‌ها را کنار بگذاریم و به ارزش غذایی توجه کنیم، تصویر دیگری ظاهر می‌شود. و هنگامی مسئله سلامت مطرح است، شکی نیست که میزان مصرف لوبیا نسبت به میزان مصرف گوشت کمتری از حدی است که باید باشد.
در مقایسه میزان‌های متناظر گوشت قرمز با لوبیا از لحاظ ارزش غذایی، لوبیا با توجه کالری کمتر، نداشتن کلسترول و چربی‌های اشباع‌شده، دارا بودن فیبرهای غذایی، داشتن پتاسیم بیشتر و سدیم (نمک کمتر) از گوشت برتر است. میزان پروتئین لوبیا آن با نزدیک به میزان پروتئین گوشت است.
تنها مزیت گوشت، این است که با وجود مشابهت میزان آهن در این دو غذا، جذب آهن گوشت بهتر صورت می‌گیرد.
اما این تازه بخشی از ماجراست، ارقام مربوط به ارزش غذایی مهم هستند، اما لزوما پیش‌بینی‌کننده چگونگی تاثیر غذا بر سلامت انسان نیستند. اطلاعات مهم در این زمینه از بررسی‌های بالینی به دست می‌آید نه تجزیه شیمیایی.
مردان گوشت خوار 31درصد بیشتر در معرض خطر مرگ
چندین تحقیق بزرگ در سال‌های اخیر نشان‌‌داده‌اند که مصرف زیاد گوشت قرمز به خصوص گوشت قرمز فراوری‌شده به صورت سوسیس و کالباس و مشابه‌های آنها با احتمال بیشتر مرگ و میر همراهی دارد.
یک تحقیق بزرگ که در سال 2009 بوسیله موسسه‌های بهداشت آمریکا (NIH) انجام شد تاثیر مصرف گوشت قرمز بر مرگ و میر را بررسی کرد. در این بررسی حدود 550 هزار نفر در سنین 50 تا 71 سال شرکت داشتند و 59 درصد آنها مرد بودند.
در طول 10 سال مشاهده حدود 48000 نفر از مردان و بیش از 23000 نفر از زنان فوت کردند. مردانی که بیشترین میزان گوشت قرمز را می‌خوردند، نسبت به مردانی که کمترگوشت می‌خوردند، 31 درصد بیشتر در معرض خطر مرگ بودند.
مصرف مقادیر زیاد گوشت فرآوری‌شده (مانند کالباس و سوسیس) با 16 درصد خطر مرگ بیشتر همراهی داشت.
مرگ ناشی از سرطان و بیماری قلبی- عروقی نیز از همین الگو پیروی می‌کرد، و درباره زنان نیز همین قضیه صادق بود. هم در زنان و هم در مردان خوردن “گوشت سفید” با کاهش میزان مرگ و میر ارتباط داشت.
افزایش احتمال سرطان روده بزرگ
یک اثر زیانبار دیگر مصرف زیاد گوشت قرمز رابطه آن با سرطان روده بزرگ است.
بررسی‌های رابطه محکمی میان مصرف گوشت قرمز و سرطان روده بزرگ برقرار کرده‌اند.
از جمله بک بررسی در 10 کشور اروپایی بیش از 478000 زن و مرد را از این لحاظ مورد پیگیری قرار داد.
در طول حدود 5 سال این تحقیق در 1329 نفر از این افراد سرطان روده بزرگ تشخیص داده شد. افرادی که بیشترین مقدار گوشت قرمز را می‌خوردند (حدود 150 گرم یا بیشتر) نسبت به افرادی که کمترین میزان گوشت قرمز را می‌خوردند (کمتر از 30 گرم در روز) یک سوم بیشتر در معرض سرطان روده بزرگ قرار داشتند.
مصرف گوشت مرغ بر سرطان روده بزرگ اثری نداشت، اما به نظر می‌رسید که مصرف گوشت ماهی احتمال دچار شدن به سرطان روده بزرگ را تا یک سوم کاهش می‌دهد.
دلیل ایجاد سرطان روده با گوشت قرمز
دانشمندان مطمئن نیستند که چرا گوشت قرمز خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد.
یک نظریه این است که ترکیباتی شیمیایی به نام “آمین‌های هتروسیکلیک” (HCAs) که در گوشت پخته‌شده در حرارت بالا تولید می‌شوند، مقصر هستند. یک نظریه دیگر بر نقش ترکیبات N- نیتروز (NOCs) تاکید دارد. و مواد نگهدارنده در مورد گوشتهای فرآوری‌شده ممکن است مسئول باشند؛ به خصوص نیترات‌ها مقصر قلمداد شده‌اند، زیرا بدن آنها را به نیتروزآمین‌ها تبدیل میکند که سرطان‌زا هستند.
افزایش خطر سرطان پروستات
سرطان پروستات یکی از شایعترین بدخیمی‌ها در میان مردان و دومین علت مرگ ناشی از سرطان است. گرچه نتایج بررسی‌های قبلی درباره رابطه مصرف زیاد گوشت قرمز و سرطان پروستات نتایج متناقضی به دست داده بود. اما چند بررسی اخیر شواهدی از رابطه میان این دو به دست داده‌اند.
اما چند بررسی اخیر شواهدی در مورد رابطه میان این دو را به دست داده‌اند.
یک بررسی در سال 2009 بر روی بیش از 175000 مرد آمریکایی نشان داد که مصرف بالای هر دوی گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده با بیش از 30 درصد افزایش خطر سرطان پروستات همراهی دارد.
یک بررسی دیگر نیز نشان داد که مصرف گوشت در درجه حرارت بالا پخته شده با 40 درصد افزایش خطر سرطان پروستات همراه است، اما گوشت پخته‌شده در درجه حرارت‌های پایین‌‌تر این خطر را افزایش نمی‌دهد.
شواهدی درباره احتمال رابطه میان مصرف زیاد گوشت قرمز و سرطان اعضای دیگر بدن هم وجود دارد.
اما اگر تنها افزایش احتمال سرطان کافی برای‌تان کافی نیست، در نظر داشته باشید که دانشمتندان مصرف گوشت قرمز را به چاقی و بیماری‌های ریوی هم ارتباط داده‌اند.
بنابراین عاقلانه به نظر می‌رسد که به منابع جایگزین پروتئین روی بیاورید. گوشت ماهی و مرغ را در نظر داشته باشید، اما لوبیا مستحق توجهی بیشتر است.
چطور باید گوشت قرمز خورد؟
شما مجبور نیستید که همه انواع گوشت قرمز را کنار بگذارید، اما باید آن را به دقت انتخاب کنید، به طور مناسب آن را آمااده کنیدو به طور متعادل از آن بخورید. از قطعات گوشت چربی‌دار پرهیز کنید. همچنین دل و جگر و قلوه و گوشت های اندامی مانند آن و گوشتهای فراوری‌شده (سوسیس،هات داگ، کالباس و بیکن و مانند آنها) را کنار بگذارید.
قطعات گوشت یکپارچه چربی‌دار را نخرید و گوشت پاک شده و لخم بخرید. همه چربی‌های قابل مشاهده گوشت را قبل از پختن بگیرید.
از تف دادن یا سرخ کردن گوشت پرهیز کنید، و به جای آن گوشت را آب‌پز کنید، یا در فر بگذارید، یا طوری روی اجاق بپزید که چربی ذوب شده آن جدا شود.
اگر گوشت را آرام‌پز می‌کنید، پیش از سرو غذا چربی‌های آن را جدا کنید و بالا خره برای پیشگیری از عفونت‌های منتقل شونده از راه غذا گوشت باید تا 74 درجه سانتی‌گراد حرارت ببیند اما مراقب باشید که گوشت زغالی نشود.
چه مقدار گوشت باید خورد؟
انجمن پژوهش سرطان آمریکا پیشنهاد میکند که به طور کلی بیش از 300 گرم در هفته نباید گوشت خورد، و گوشت فرآوری‌شده را باید کنار گذاشت یا مصرف آن را خیلی محدود کرد.
مسئله این نیست که گیاهخوار شوید، مسئله این است که ضمن لذت بردن از غذا از سلامت‌تان نیز محافظت کنید. در این مورد فکر کنید و راه‌های جدید غذا پختن یا سبک‌های جدید غذاخوردن را پیدا کنید.
گوشت را یک غذای جانبی بشمارید، نه غذای اصلی. گوشت باید بخش کوچکی از غذا را تشکیل دهد، و از غلات، حبوبات و سبزیجات به عنوان غذای اصلی استفاده کند. میزان مصرف گوشت قرمزی را در حلیم‌ها یا دم‌پختک‌ها استفاده کاهش دهید یا به کلی آن راحذف کنید و از گوشت بوقلمون به جای آن استفداده کنید.
منبع: باشگاه-جام جم-همشهری