مفصل زانو و مراقبت از آن بسیار حائز اهمیت می باشد اما در بین ایرانیان به دلیل رعایت نکردن نکات ضروری آرتروز زانو همه گیر است. در این مقاله به علل ایجاد آرتروز زانو و راه های حفظ مفصل زانو پرداخته ایم.
علت ایجاد آرتروز زانو
افزایش وزن باعث شده تا فشار زیادی به زانو وارد شود و از طرفی با ورزش نکردن و آپارتمان نشینی به مرور عضلات تنبل شده و در نتیجه این عوامل سبب میشوند، تا آرتروز ایجاد شود. میزان شیوع ازنظر آماری مشخص نیست، آن چیزی که ما در برخوردها مشاهده می‌کنیم، نشانگر شیوع بالای ساییدگی زانو ست، که به عواملی مانند مشکلات تغذیه‌ای از دوران کودکی، افزایش وزن و چاقی بیش از حد، ورزش نکردن و نداشتن تحرک مناسب است.
نخوردن شیر مادر، کمبود کلسیم و ویتامینD سبب کج شدن پاها می‌شود، که به مرور این امر در ساییدگی زانو موثر است. از طرفی کودکان در سنین 5 سال به بالا تمایل زیادی به خوردن فست‌فودها و غذاهای چاق‌کننده پیدا می‌کنند، که اضافه وزن هم مشکل‌ساز است. زندگی آپارتمان‌نشینی و مشغله زیاد کاری از دلایلی است که معمولا جامعه را از ورزش کردن غافل می‌کند و به مرور عضلات تنبل شده و در نهایت به زانو فشار می‌آید، که به سمت آرتروز پیش می‌رویم.
صافی کف پا به زانو فشار وارد می‌کند و در زانو ایجاد درد می‌کند، اما سبب بروز آرتروز نمی‌شود. پیشگیری بهترین راهکار جلوگیری از آرتروز است. ایجاد سروصدا در مفاصل، داشتن درد و تورم در مفصل از علائم آرتروز هست و همینطور انحراف پیش‌رونده در پا از جمله مواردی است که باید روی آن حساس بود و ازنظر تخصصی آن را پیگیری کرد.
مشکلات زانو در دو گروه تقسیم بندی می‌شود:آسیب‌های حاد مفصل زانو (حوادث ترافیک – ورزش) و آسیب‌های مزمن مفصل زانو که به مرور زمان و با بالا رفتن سن بروز می‌کند. آمار دقیقی از بیماران مبتلا به مشکلات مفصل زانو در کشور وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد که مشکلات زانو در سنین پایین‌تر نیز شیوع یافته است. از 70 سالگی به بعد، افراد نیاز به تعویض مفصل زانو پیدا می‌کنند، اما در ایران در دهه 50 و 60 عمر به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشتی، بسیاری از افراد نیاز به تعویض مفصل زانو دارند.
حفظ مفصل زانو
حفظ مفصل از مباحث مهم رشته جراحی زانو محسوب می‌شود. حفظ مفصل بیشتر مربوط به غضروف مفصلی است. در این رابطه با یکی از انجمن‌هایی که فعال در این زمینه است، به نام انجمن غضروف هندوستان به نام ایندین کتیلیج سوسایتی همکاری داریم. این انجمن شعار حفظ مفصل را سرلوحه خود قرار داده است. اساس فکری این شعار، چه به عنوان پیشگیری و چه به عنوان درمان برای جلوگیری از معلولیت و از کارافتادگی زودرس آحاد جامعه است. تبلیغات گسترده و آموزش‌های وسیع در سطح ملی برای حفظ مفصل به خصوص مفصل هایی که تحمل وزن بدن را برعهده دارند، مانند مفصل زانو، مچ پا و هیپ، به کارگرفته شود، تا بهداشت جسمانی، فیزیکی و بهداشت کار در این رابطه مورد نظر قرار بگیرد.
زانوی پرانتزی در ایران شیوع بیشتری دارد
زانوی پرانتزی ژنتیکی است. حالت پرانتزی بودن پاها در بسیاری ازکودکان شایع است. دومین گروهی که مبتلا به عارضه زانوی پرانتزی میشوند، افرادی هستند که به آرتروز مبتلا میشوند. در این افراد فاصله بین دو استخوان ازبین رفته و موجب بدشکلی در استخوان پا می‌شود، گاهی به مرور زمان با پوک شدن استخوان‌ها زانو شکل پرانتزی به خود می‌گیرند.
کمبود ویتامین دی و کلسیم در ایرانیان سبب بدشکلی‌های استخوانی می‌شود
عامل زانوی پرانتزی در ایران، یکی تغذیه و دیگری طرز نشستن ناصحیح است. این عارضه در زنان به دلیل پوکی استخوان شیوع بیشتری دارد. به دلیل ژنتیک، تغذیه نامناسب و نرسیدن نور آفتاب به پوست سطح بدن آنها، کمبود ویتامین دی می‌تواند، استخوان‌های آنها را پوک کرده و به مرور بدشکل کند. علاوه بر ویتامین دی، کمبود کلسیم در ایرانیان سبب بدشکلی‌های استخوانی می‌شود.
منبع الودکتر
کیست مفصل زانو چیست؟