از کجا بفهمیم دچار آلزایمر شده ایم؟

آیا شما هم دچار فراموشی های عادی می شوید؟ آیا نگرانید که در آینده دچار آلزایمر شوید؟ در این مطلب برایتان گفته ایم که چگونه متوجه آلزایمر شوید. پس استرس نداشته باشید.

حتما برایتان پیش آمده که کلیدتان را گم کرده باشید یا لباستان را جایی گذاشته باشید ولی فراموش کردید که کجا. حتی فراموشی از این هم بیشتر ممکن است اتفاق بیفتد؛ به صورتی که کسی را که قبلا دیده اید، نشناسید یا آدرس خانه تان را فراموش کنید. اختلال حافظه یک اختلال شایع در دنیاست و هر کس به نوعی آن را تجربه می کند و البته در سالمندی بیشتر شایع است. این اختلال حافظه در هر سطحی که باشد برای سالمندان مشکل ایجاد می کند و می تواند آنها را از عملکرد روزانه شان باز دارد. آنچه باید به آن توجه کنیم این است که اختلال حافظه تا چه حدی نگران کننده است وتا چه حدی طبیعی است. در این زمینه دکتر پریسا طاهری، رئیس اداره سالمندان وزارت بهداشت نکته های قابل توجهی را در مورد اختلال حافظه بیان کرد و اهمیت این قضیه را تا آنجا دانست که یک کلینیک برای آن احداث شده است.

آلزایمر و اختلال حافظه به چه نوع فراموشی گفته می شود؟

اختلال حافظه امری شایع در جوامع بشری است و هر بزرگسالی تجربه اش را داشته ولی هر اختلال حافظه ای آلزایمر نیست. آلزایمر اختلال شناختی پیش رونده است که غیرقابل برگشت است؛ به گونه ای که اختلال حافظه هر روز بیشتر می شود. مثلا فردی که دچار آلزایمر می شود صحبت می کند ولی روانی کلام را به مرور از دست می دهد، تشخیص فضا برایش مشکل خواهد شد و در عملکرد روزانه اش دچار مشکل می شود.

گزارشگر: با این اوصاف اختلال حواسی که به طور روزانه تجربه می کنیم نمی تواند زمینه ساز آلزایمر باشد؟

ببینید، اختلال حواسی که بارها با آن مواجه بودیم پیشرونده نیست. به مجموعه اختلال های پیش رونده غیرقابل برگشت، دمانس گفته می شود که آلزایمر شایع ترین آنهاست. جالب است بدانید هر 4 ثانیه در دنیا یک نفر به آلزایمر مبتلا می شود. تشخیص اینکه اختلال حافظه از چه نوع است و چه دلایلی دارد، با پزشک است. پزشک متخصص باید تست کند، شرح حال بگیرد و براساس بررسی مجموعه علت ها تشخیص دهد.

گزارشگر: چه عوامل خطرسازی فرد را دچار اختلال حافظه جدی می کند؟

یکی از مهم ترین عواملی که فرد را دچار اختلال حافظه جدی می کند، سن است؛ یعنی افرادی که سنشان بالا می رود بیشتر احتمال ابتلا به آلزایمر را دارند. اما این طور نیست که هر که سنش بالا رفت آلزایمر بگیرد. در برخی از کتاب ها آمده که هر فرد 85 سال به بالا 40 تا 48 درصد احتمال دارد که به آلزایمر مبتلا شود. عامل دیگر سابقه فامیلی ابتلا به اختلال حافظه است و اگر پدر، مادر، خواهر یا برادر سابقه ابتلا به آلزایمر را داشته اند، فرد با مشاهده علائم اختلال حواس باید به پزشک مراجعه کند. متاسفانه خودتشخیصی و خوددرمانی در کشور ما خیلی باب شده و سالمندان تحت تاثیر حرف دیگران قرار می گیرند که می گویند این حالت ها طبیعی است و مربوط به دوره سالمندی است بنابراین دیر به پزشک مراجعه می کنند و پزشک، زمان مناسب برای درمان را از دست می دهد.

گزارشگر: یعنی بیماری های مختلف روانی و جسمی می توانند باعث اختلال حافظه جدی شوند؟

بله. افسردگی در سالمندی شیوع بالایی دارد و اگر فردی در میانسالی به افسردگی دچار و درمان نشده باشد، ریسک ابتلا به اختلال حافظه در او بیشتر است.ضربه مغزی عامل دیگری است که باعث کاهش سطح هوشیاری می شود و توصیه ما این است که حتما کمربند و کلاه ایمنی در هنگام موتورسواری فراموش نشود و بچه ها حتی در هنگام دوچرخه سواری کلاه ایمنی بگذارند؛ چون ضربه مغزی ریسک ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد. همچنین سکته مغزی و بیماری های قلبی و عروقی در صورتی که درمان نشود، ریسک ابتلا به آلزایمر را بیشتر می کند. بیماری پرفشاری خون هم از مواردی است که خیلی خاموش و مرموز وارد زندگی فرد می شود و احتمال بیماری آلزایمر را بالا می برد. علاوه بر بیماری هایی که برشمردم، مصرف طولانی مدت برخی از داروها مثل داروهای خواب آور که بسیاری از بیماران خودسرانه طولانی مصرف می کنند نیز احتمال ابتلا به آلزایمر را بالا می برد.

گزارشگر: آلزایمر در خانم ها بیشتر است یا آقایان؟

خانم ها بیشتر از آقایان به آلزایمر مبتلا می شوند که شاید یکی از دلایل آن کم بودن سطح سواد و تحصیلات آنها باشد و احتمال می دهند در نسل بعدی که خانم ها تحصیلات عالی دارند این روند تغییر کند.

گزارشگر: همه ما در زندگی مان دچار فراموشی و اختلال حافظه شده ایم. در چه صورتی باید نگران اختلال حافظه باشیم؟

باید به روند بیماری دقت کرد که این کاری تخصصی است و پزشک باید آن را بسنجد. مثال می زنم: ممکن است 2تا3سال باشد که فرد اختلال حواس دارد، اما جدیدا روند آن تعییر کرده باشد. به طور مثال امروز ناهار قورمه سبزی خورده ولی یادش می رود یا فرزندش دیروز به منزل آنها آمده ولی فردا گلایه مند است که او چرا نمی آید به ما سر بزند. ولی این اختلال حافظه که برشمردیم ممکن است پیش رونده نباشد. گاهی اوقات سالمند اسم برخی افراد را فراموش می کند یا نمازش را قاطی می کند. می بینید که تشخیص اینکه این علائم شروع آلزایمر است یا نه، به عهده پزشک است. چون ممکن است اختلال حافظه به دلایل دیگری بروز کند، همه باید بررسی شوند.

گزارشگر: شما ابتدای گفت وگو به احداث کلینیک حافظه به دلیل شیوع بالای این بیماری هم اشاره کردید. این کلینیک چه خدماتی ارائه می دهد و چه افرادی می توانند مراجعه کنند؟

کلینیک تخصصی حافظه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرای تمام افراد بزرگسالی است که از اختلال حافظه شکایت دارند. این کلینیک در بیمارستان طالقانی است و یک تیم تخصصی اعم از روان شناس، متخصص تغذیه و متخصص طب سالمندی در آن حضور دارند و تمام افراد بزرگسالی که به نوعی دچار اختلال حافظه شده اند، می توانند به آن مراجعه کنند تا علت بررسی شود و پزشک تشخیص دهد اختلال حواسشان جدی است یا به عوامل دیگر مربوط است.

گزارشگر: منظورتان این است که عوامل دیگری غیر از مواردی که برشمردید هم می تواند در حافظه ما تاثیر بگذارد و برای مدتی ما را با اختلال حواس مواجه کند؟

بله، دقیقا همین طور است. گاهی ممکن است اختلال حواس ناشی از کمبود ویتامین در بدن باشد که با برطرف شدن کمبود، اختلال حافظه نیز برطرف شود. حتی بیماری های متابولیک مثل تیروئید، کمبود ویتامین D، اختلال کبد و کلیه پیش رونده می تواند باعث اختلال حافظه شود. گاهی عارضه دارویی می تواند روی حافظه تاثیر بگذارد و با تغییر دارو این حالت برطرف شود، بنابراین هر نوع اختلال حافظه نیاز به بررسی دارد و پزشک با ارزیابی شرح حال بیمار تشخیص می دهد که اختلال حافظه نگران کننده است یا برطرف می شود.

7 قدم از آلزایمر دور شوید

1.تحقیقات مختلف و به روز دنیا می گوید باید مغزتان را فعال نگه دارید و با انجام کارهایی مثل حل کردن جدول و مطالعه کتاب و حتی یادگیری روزانه مطالب کوچک و به نظر ساده از مغزتان کار بکشید.

2.تغذیه سالم آنقدر مهم است که انجمن های آلزایمر توصیه می کنند از میوه ها و سبزی های تازه استفاده کنید تا آلزایمر سراغتان نیاید.

3.انجام ورزش مناسب قدم بسیار مهمی در حفظ سلامت افرادی است که همسن و سال ما هستند. محققان می گویند انجام ورزش در سنین بالا از کوچک شدن بافت مغز جلوگیری می کند. از ورزش لذت ببرید و فواید مختلف آن را ببینید.

4.از معاشرت با دوستان تان لذت ببرید. با شرکت در فعالیت های اجتماعی و به ویژه امور خیریه و عام المنفعه هم دوستان خوب پیدا می کنید هم فکرتان مشغول می شود و دغدغه های شیرین خواهید داشت هم از اینکه بازنشسته شده اید و فرصت این کارها را دارید، لذت می برید.

5.مصرف سیگار خطر ابتلا به دمانس را افزایش می دهد. تا می توانید از آن دور شوید.

6.سعی کنید خواب خوبی داشته باشید چون اختلال در خواب می تواند عامل هر بیماری ای شود.

7.درمان فشار خون و دیابت خود را جدی بگیرید و برای تشخیص احتمالی یا درمان آن تنبلی نکنید و حتما به موقع به پزشک مراجعه کنید.

 منبع: آکا ایران