ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که پس بیدار شدن از خواب متوجه شوید بالشتان خیس شده است. این مساله اتفاق ناخوشایندی است اما اگر این اتفاق زیاد تکرار نمی شود، جای نگرانی نیست.
انسان دارای 3 جفت غده بزاقی اصلی است که دو غده در دو سمت صورت، دو غده در میانه فک و دو غده دیگر زیر زبان قرار دارند، همچنین 100 هزار غده بزاقی کوچک در سراسر حفره دهانی، گونه ها، لب ها و گلو وجود دارند.
بزاق دهان برای مرطوب و تر نگه داشتن دهان ترشح می شود که سلاحی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ها و حفاظت آن در برابر میکروب های دهان محسوب می شود. بدن به طور طبیعی روزانه بیشتر از یک لیتر بزاق تولید می کند. این بزاق توسط غدد بزاقی تولید و به طور معمول بلعیده می شود و از طریق جریان خون دوباره به گردش در می آید. اگر بزاق به جای قورت داده شدن در دهان جمع شود بیرون می ریزد.
هر فردی به احتمال زیاد در مقطعی از زندگی خود با جمع شدن آب داخل دهان و افزایش آن به صورت یک باره برخورد کرده است. این عارضه به دلایل مختلفی رخ می دهد که در اغلب موارد نیز به طور خود به خود درمان می شود.
ریزش آب دهان در دراز مدت می تواند دلایل مهمی داشته باشد که در ادمه به بیان آن می پردازیم. همچنین در این مطلب استفاده از دارچین برای رفع مشکل ریزش آب دهان را بیان می کنیم.
علل ریزش آب دهان در شب
شرایط پزشکی برای آب دهان زیاد هایپرسلویشن نام دارد ؛ ریختن آب از دهان در حال خواب، گاهی نشانه ای از وضعیت عصبی، اختلال خواب و یا دیگر شرایط سلامتی است. شما ممکن است بعد از یک اتفاق مانند سکته مغزی یا فلج مغزی یا ام اس، بزاق بیشتری تولید کنید ولی زود قضاوت نکنید همه علل ریختن آب دهان در خواب این بیماری ها نیستند. دلایلی که سبب ریختن آب دهان در شب می شوند:
- وضعیت خواب به پهلو
- سردی مغز و درد درناحیه پشت سر
- سردشدن گوارش و ترشیدگی و سکسکه و آروغ ترش در( معده و روده بزرگ و کوچک )
- بیماری سینوسها و نزله سرد
- انگل داشتن درگوارش و دورناف و مقعد که بعضی مواقع با مورمورهمراه است
- فلج صورت و کم کاری غده های بزاقی دهان
- مسمومیت و بالارفتن سموم بدن
- بزرگی لوزه سوم
- عدم رعایت بهداشت دهان و امورروابط زناشویی( سکس دهانی)
- عفونت معده ناشی از قورت دادن آب بینی
- غلبه خلط بلغم در بالا تنه بالاخص در سنین بالا
- علایم انگل داشتن
دارچین برای کاهش بزاق دهان و رفع مشکل ریختن آب دهان
یکی از رایج ترین روش ها برای درمان بزاق زیاد، دارچین است. از آنجا که توانایی دارچین برای کاهش باکتری های موجود درون دهان کاملا قدرتمند است، می تواند تولید بزاق را فورا محدود کند. شما باید آن را به عنوان یک چای و چند بار در روز مصرف کنید تا وضعیتتان به تدریج بهبود یابد.
مقداری چوب دارچین پودر کنید و در داخل یک کیسه چای با آب داغ ترکیب کنید و اجازه دهید چند دقیقه بماند.کمی عسل ( اختیاری ) برای مزه بهتر بریزید و به صورت روزانه بخورید.
چرا آب داخل دهان جمع می شود؟
درد های معده ناشی از عدم رعایت برخی نکات امری شایع است که برای جلوگیری از بروز آن باید نسبت به وضعیت معده خود آگاهی داشته باشید. از علائم سردی معده می توان به ترش کردن، نفخ معده، سوءهاضمه، بزرگی شکم و حالت تهوع اشاره کرد که در طب سنتی آن را ناشی از عواملی مانند نوشیدن آب سرد یا خیس شدن لباس یا پیش بند هنگام ظرف شستن می داند.
مصرف مواد غذایی با طبع سرد مانند دوغ، سالاد گوجه خیار و ترشی نیز از عوامل دخیل بر سردی معده محسوب می شوند. برخی عادات اشتباه مانند خوب نجویدن غذا، در هم خوری و حمام رفتن بعد از غذا نیز باعث ضعیف شدن معده می شود که در این وضعیت معده انرژی و حرارت خود را از دست داده و دچار سردی می‌شود.
اغلب بیماری های ناشی از سردی به دلیل افزایش سردی دستگاه گوارش نمایان می شوند که برخی علائم مانند ترش کردن معده، نفخ معده، گاهی یبوست یا اسهال، دل درد و بی‌اشتهایی، آروغ زدن زیادو گاز معده زیاد از نشانه های آن محسوب می شوند.
برخی نکات مانند پرهیز از نوشیدن آب سرد، عدم مصرف مواد غذایی سنگین و دیرهضم، عدم نوشیدن آب هنگام ورزش، پرهیز از سردیجات مانند دوغ، خیار و استفاده از مواد گرم مانند گل سرخ آسیاب شده، آویشن و نعناع کنار سردیجات از روش های درمانی سردی معده محسوب می شوند.
علت جمع شدن آب دهان در خواب
یکی از دلایل جمع شدن آب داخل دهان هنگام خواب باز بودن دهان است که باعث ریزش آن به سمت خارج دهان می شود. علاوه بر این، عضلات بدن هنگام خواب شل می شوند که باعث باز ماندن دهان می شود. برخی از کارشناسان بر این باورند وضعیت خواب هم موثر است به عنوان مثال، به پهلو خوابیدن احتمال بیرون ریختن آب دهان را افزایش می دهد.
عدم تنفس از بینی در شب باعث تنفس از راه دهان می شود. گرفتگی بینی می تواند ناشی از سرماخوردگی یا از عوارض آلرژی باشد حتی انحراف تیغه بینی نیز با مسدود کردن بینی باعث تنفس دهانی می شود. خروپف و آپنه نیز یکی از دلایل جاری شدن آب دهان به بیرون هستند، همچنین مصرف برخی داروهای خاص یا ابتلا به برخی بیماری ها نیز از عوامل افزایش بزاق دهان تلقی می شوند.
دلایل افزایش بزاق دهان
افزایش تولید بزاق در دهان یا کاهش قورت دادن و نگه داشتن آن در دهان باعث افزایش مقدار بزاق در دهان می شود. برخی از دلایل آن عبارتند از:
دندان مصنوعی جدید یا نامتناسب با اندازه دهان
بیماری ریفلاکس یا بازگشت اسید و محتویات معده به مری
عفونت دهان یا گلو
مصرف برخی داروها مانند کلونازپارم و کلوزاپین
بارداری
استوماتیت
در صورت دائمی بودن افزایش بزاق مراجعه به پزشک گزینه ضروری است، دلایلی به ندرت باعث افزایش تولید بزاق در دهان می شوند:
مسمومیت با آرسنیک
فلج بل (عارضه ای که باعث ضعیف یا فلج شدن عضلات صورت می شود)
آترزی مری (نوعی اختلال مادرزادی که در آن مری به طور کامل و مناسب رشد نمی کند)
مسمومیت با جیوه
بیماری هاری (بیماری کشنده ای که توسط بزاق دهان حیوانات آلوده به انسان منتقل می شود)
سیفیلیس (نوعی بیماری عفونی که با رابطه جنسی منتقل می شود)
بیماری سل (نوعی بیماری عفونی که ریه ها را مبتلا می کند)
علت جاری شدن آب دهان هنگام خواب
از عوامل دخیل بر کاهش توانایی قورت دادن بزاق یا نگه داشتن آن در دهان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سینوزیت حاد
آلرژی ها
سینوزیت مزمن و طولانی مدت
بزرگی لوزه سوم
تومورهایی که روی حرکات زبان یا لب ها تاثیر می گذارند
مشکلاتی که روی هماهنگی عضلات یا عملکرد حفره دهانی تاثیر می گذارند باعث کاهش توانایی قورت دادن بزاق یا نگه داشتن آن در دهان می شوند که عبارتند از:
بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک: نوعی بیماری عصبی مزمن که باعث ضعف عضلات و ناتوانی می شود
اوتیسم
فلج مغزی (عارضه ای که باعث ناهماهنگی حرکات بدن می شود)
دمانس یا زوال عقلی
سندرم داون
سندرم ایکس شکننده (نوعی عقب ماندگی ذهنی ارثی)
بیماری ام اس
میاستنی گراویس (نوعی اختلال ضعف عضلانی)
بیماری پارکینسون
سکته مغزی
تجمع آب در دهان چگونه درمان می شود ؟
با رعایت و پرهیز از عواملی مانند سردی ها می توان این عارضه را درمان کرد. یکی از این عوامل سردی معده ضعیف شدن معده ناشی از مصرف سردی است که نمی‌تواند از خود در برابر اسید‌ها محافظت کند
با از بین رفتن این محافظت معده مستعد زخم می شود، اما سردی معده تنها علت ایجاد زخم معده نیست و نمی‌توان زخم معده را به سردی یا مزاج خاصی مرتبط دانست.
افراد درگیر با این عارضه باید از درمان خودسرانه پرهیز کنند. از ارائه راهکار درمانی خود برای دیگران به دلیل تفوات مزاج خودداری کنیم. برخی از افراد از ادویه ها برای درمان سردی معده استفاده می کنند، اما بهتر است این کار زیر نظر یک متخصص برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی انجام شود.
آب دهان زیاد که هایپرسلویشن نیز نام دارد برخی اوقات نشانه ای از ایجاد مشکل در وضعیت عصبی، اختلال خواب یا دیگر مشکلات است. بزاق برخی افراد بعد از برخی اتفاقات مانند سکته مغزی، فلج مغزی یا ام اس افزایش می یابد، اما علت جاری شدن آب دهان هم ناشی از ابتلا به بیماری نیست.
دارچین برای کاهش بزاق دهان و رفع مشکل ریختن آب دهان
در طب سنتی دارچین به عنوان یکی از روش های درمانی راجی برای ترشح بزاق زیاد محسوب می شود. دارچین برای کاهش باکتری های موجود درون دهان قوی است، بنابراین ترشح بزاق را محدود می کند. می توان برای بهره مندی از خواص آن در طول روز از آن در چای استفاده کرد.
دلایل دیگر جمع شدن بیش از حد بزاق در دهان
غدد بزاقی انسان توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیک کنترل می شوند. هر دارویی که باعث فعال شدن این سیستم عصبی شود در تولید بزاق بیش از حد نیز نقش دارد. جاری شدن آب دهان هنگام خواب و خیس شدن بالش امری طبیعی است، اما تکرار آن به صورت مداوم نیاز به بررسی دارد. برخی از آن دلایل عبارتند از:
ابتلا به به بازگشت اسید معده
بر اساس اعلام بنیاد بین المللی اختلالات دستگاه گوارش، تجمع بیش از حد بزاق می تواند طی بازگشت اسید معده رخ دهد. اگر این نشانه همراه با علائم دیگر بازگشت اسید معده مانند احساس مزه ترش در دهان، بادگلو زدن مکرر، سوزش سردل و بوی بد دهان رخ دهد باید به پزشک مراجعه کنید.
بر اساس اعلام موسسه ملی ناشنوایی و دیگر اختلالات ارتباطی آمریکا، اگر احساس گیر کردن چیزی در گلوی خود را دارید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید زیرا برخی انواع سرطان مانند سرطان مری می توانند باعث سختی بلع شوند.
ابتلا به آلرژی
آبریزش چشم و بینی یک مکانیسم دفاعی در برابر هر گونه عامل محرک زا از جمله گرد و غبار، آلودگی و آلرژی ها محسوب می شوند حتی وجود محرک ها در دهان نیز باعث تولید بیش از حد بزاق می شود. برای درمان علائم آلرژی گزینه های بدون نسخه زیادی وجود دارند، اما بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
تاثیر یک ماده شیمیایی محیطی
ترکیبات موجود در برخی حشره کش ها بر سیستم عصبی پارسمپاتیک تاثیر گذاشته و باعث افزایش تولید بزاق در دهان می شوند.
حالت تهوع
حالت تهوع نیز باعث افزایش ترشح بزاق در دهان می شود. در نظر داشته باشید حالت تهوع توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیک کنترل می شود. برخی اوقات با حالت تهوع مغز تصور می کند دچار مسمویت شده اید و با صدور فرمان تخلیه معده باعث بروز این واکنش می شود.
حالت تهوع می تواند ناشی از بیماری و بارداری باشید، بنابراین بهتر است برای گزینه های درمانی برای بهبود حالت تهوع با پزشک خود مشورت کنید.
ابتلا به برخی بیماری ها
در صورت ابتلا به یک اختلال عصبی عضلانی مانند بیماری پارکینسون دشواری بلع به انباشت بزاق در دهان و جاری شدن آن منجر می شود. بر اساس اعلام بنیاد پارکینسون آمریکا، مراجعه به یک پاتولوژیست گفتار – زبان گزینه مفیدی محسوب می شود.
کمبود ویتامین B3
نیاسین یا ویتامین B3 در 400 واکنش آنزیمی در بدن نقش دارد. کمبود این ویتامین باعث تغییر رنگ زبان به قرمز روشن همراه با علائم گوارشی مانند استفراغ یا اسهال و تولید بیش از حد بزاق می شود. بر اساس اعلام موسسه ملی سلامت آمریکا، کمبود ویتامین B3 امری نادر است، اما به هر حال میزان پایین آن نیز رخ می دهد.
با مصرف مکمل می تواند کمبود این ماده مغذی در بدن را جبران کنید، اما قبل از شروع مصرف آن بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
گزارش: الهه زارعی