سیاتیک یکی از دردهایی است که در فصول سرد به دلیل سرمای هوا خود را بیشتر نشان می دهد.البته این به این معنی نیست که شما در بقیه فصول درگیر این بیماری نیستید!
عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر یا نخاع شروع شده و تا انتهای هر پا ادامه دارد. عصب سیاتیک یکی از بلندترین عصب ها در بدن می باشد.
این عصب از قسمت پایین کمر شروع شده و تا پشت باسن، ران و ساق و انتهای پا ادامه دارد. این عصب، عضلات پشت زانو و پایین پا را کنترل می کند و حس را در پشت ران، قسمتی از پایین پا و کف پا ایجاد می کند.
دلایل سیاتیک
– آسیب و ناراحتی در قسمت پایین کمر و ستون فقرات
– شکستن دیسک های کمر (دیسک ها همانند یک بالش بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند)
– لغزیدن و خارج شدن دیسک از جای خود
– درد در عضلات باریک باسن
– شکستگی و یا آسیب لگن خاصره
– تومور
– خونریزی داخلی
– عفونت
– فتق دیسک (بیرون زدگی دیسک)
– رشد بیش از اندازه استخوان
شغل های که نیاز به چرخیدن پشت دارند و یا فرد باید بار سنگینی را حمل کنید و یا نیاز به رانندگی و نشستن طولانی‌مدت دارند، ممکن است باعث درد سیاتیک شوند
– آسیب عصب در اثر دیابت (نوروپاتی دیابتی)
– استئوآرتریت
– استئوپروز (پوکی و شکستگی استخوان)
– فشار به عصب سیاتیک
– تنگی کانال نخاع
– بارداری
– لخته خون
– ایجاد آبسه (ورم چرکی)
– افزایش وزن
– عدم انجام فعالیت ورزشی منظم
– پوشیدن کفش های پاشنه بلند
– خوابیدن روی تشک خیلی نرم
عوامل خطر سیاتیک
1- سن:
با افزایش سن ممکن است تغییراتی در نخاع ایجاد شود، مانند فتق دیسک و رشد بیش از اندازه استخوان که اینها باعث سیاتیک می شوند.
2- اضافه وزن:
چاقی باعث افزایش فشار بر ستون فقرات و بدتر شدن درد سیاتیک می گردد.
3- نوع شغل (نشستن پشت میز کار):
شغل های که نیاز به چرخیدن پشت دارند و یا فرد باید بار سنگینی را حمل کنید و یا نیاز به رانندگی و نشستن طولانی‌مدت دارند، ممکن است باعث درد سیاتیک شوند.
4- نشستن طولانی مدت و یا زندگی بدون تحرک
5- دیابت و افزایش آسیب عصب
6- آرتریت (ورم مفاصل)
علائم سیاتیک
درد سیاتیک بسیار گسترده است و ممکن است طول یک پا و یا انگشتان پا را درگیر کند.
– احساس گزگز خفیف، درد خفیف و یا احساس سوزش. در برخی افراد، این درد آنقدر شدید است که شخص را از فعالیت روزانه باز می دارد.
– در اغلب مواقع، درد در یک طرف بدن می باشد.
– برخی افراد دارای دردی کشنده در یکی از پاها و یا مفصل ران و همچنین بی حسی در پای دیگر می باشند. درد و بی حسی ممکن است در پشت ساق پا، پشت زانو و یا در کف پا نیز احساس شود.
– پای دچار سیاتیک ضعیف می باشد.
– در ابتدا درد سیاتیک آرام است و با گذشت زمان و در اثر عوامل زیر بدتر می شود: بعد از ایستادن و نشستن، در شب، هنگام عطسه کردن و سرفه کردن و خندیدن، هنگامی که به پشت خم می شوید و یا به مدت طولانی راه می روید و یا اگر دچار تنگی کانال نخاع باشید.
راه های تشخیص سیاتیک
پزشک در ابتدا معاینه بدنی از بیمار انجام می دهد و در طی این معاینه، موارد زیر خود را نشان می دهند:
– ضعف در خم کردن زانو و حرکات پا
– خم کردن پا به سختی
– عکس العمل ضعیف و یا غیرطبیعی در پاها
– بی حسی پاها
– درد در هنگام بالا بردن پا
آزمایشات پزشکی زیر در صورتی باید انجام شود که شدت و مدت درد زیاد باشد:
– آزمایش خون
– تصویربرداری با اشعه X
– MRI
درمان سیاتیک
اغلب درد سیاتیک به خودی خود از بین می رود، اما احتمال برگشت آن زیاد است.
درد کمر و پاها ممکن است در اثر یک بیماری دیگر باشد، لذا باید ابتدا علت دقیق این درد را بدانید و سپس درمان را شروع کنید.
برخی موارد، هیچ درمانی مورد نیاز نیست و بهبودی به خودی خود انجام می شود.
اگر درمان های زیر برایتان موثر واقع نشود، پزشک برای کاهش درد عصب، دارو تجویز می کند.
– محل درد را سرد و گرم کنید. برای 48 تا 72 ساعت اول، کمپرس سرد (مثل کیسه یخ) و بعد از آن کمپرس گرم (حوله گرم) را قرار دهید. البته می توانید از داروخانه بسته های کمپرس سرد و گرم را تهیه کنید.
همچنین برای کمپرس گرم می توانید یک حوله را در زیر آب داغ بگیرید، سپس آن را بچلانید تا آبش خارج شود و آن را در قسمت کمر خود قرار دهید. برخی محققان بر این باورند که گرمای مرطوب بهتر درد را تسکین می دهد.
– داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و یا استامینوفن مصرف کنید.
– خوابیدن در رختخواب بیشتر از دو روز توصیه نمی شود.
– بر روی صندلی نرم ننشینید، خم نشوید و پای خود را بالا نبرید.
– به پشت روی یک محل سفت دراز بکشید و یک بالشت را زیر زانوهای خود قرار دهید، و یا روی یک طرف بدن دراز بکشید و یک بالش را بین زانوهای خود قرار دهید.
– چند روز اول بیماری، فعالیت خود را کم کنید. بعد از آن، به آرامی فعالیت های روزانه خود را شروع کنید.
– تا شش هفته بعد از شروع درد، از بلند کردن اجسام سنگین و یا چرخش پشت خودداری کنید.
– بعد از 2 تا 3 هفته، شروع به ورزش کردن کنید و شامل ورزش های تقویت‌کننده شکم و بهبوددهنده انعطاف پذیری ستون فقرات باشد.
درمان های مکمل و جایگزین سیاتیک
– طب سوزنی:
برخی از مطالعات نشان می دهند طب سوزنی تسکین‌دهنده درد پشت می باشد.
– کایروپراکتیک:
برای این نوع درمان، ستون فقرات دستکاری می شود. با کایروپرکتیک، حرکت و بهبود عملکرد و کاهش درد در ستون فقرات دیده می شود.
اگر برای مدت طولانی می ایستید، یک پای خود را بر روی سطحی بالاتر مثل چهارپایه قرار دهید و بعد از مدتی، جای پاهای خود را عوض کنید
عوارض ناشی از سیاتیک
– لغزش دیسک
– تنگی کانال نخاع
– عدم احساس و ضعف در پای درگیر
– از دست دادن عملکرد روده ای و یا مثانه ای
پیشگیری از سیاتیک
– اجتناب از نشستن طولانی مدت
– دراز کشیدن با فشار بر روی باسن
– منظم ورزش کردن و بیشتر ورزش های شکم و کمر برای درست ایستادن و نشستن
– برای نشستن، صندلی دارای دسته و چرخ را انتخاب کنید. در پشت کمر خود، یک بالشت قرار دهید تا گودی طبیعی کمر حفظ شود. موقع نشستن روی صندلی، باید زانوها و باسن در یک خط قرار بگیرند.
– اگر برای مدت طولانی می ایستید، یک پای خود را بر روی سطحی بالاتر مثل چهارپایه قرار دهید و بعد از مدتی، جای پاهای خود را عوض کنید.
– هنگامی که می خواهید جسم سنگینی را از روی زمین بلند کنید، بنشینید و زانوها را خم کنید، در حالیکه پشتتان صاف باشد. جسم سنگین را نزدیک بدنتان حمل کنید. از بلند کردن و چرخیدن همزمان خودداری کنید و از یک نفر کمک بخواهید.
منبع: تبیان