برای درمان سرماخوردگی لازم است بخور و نخورهای این دوران را بشناسید و همچنین خوراکی هایی که سیستم ایمنی بدنتان را تقویت می کند را هم بشناسید!
سرماخوردگی یکی از بیماری های رایج و بسیار مسری است که این روزها با خنک شدن هوا و تغییر فصل فراگیر شده است. معمولا همه دوست دارند بدانند با رعایت چه نکاتی می توانند از شر این بیماری ها مصون مانده و در صورت ابتلا نیز در کوتاه ترین زمان بهبود یابند. تغذیه مناسب جز بهترین راهکارهای مؤثر در پیشگیری و درمان است.
تسریع روند بهبودی
– نوشیدن زیاد مایعات:
مایعات مانع از تجمع مخاط ها در مجرای تنفسی و مزاحمت در این سیستم می شود. همچنین از کمبود آب بدن که عامل بروز تب است پیشگیری می کند.
با این حال باید در کنار نوشیدن مایعات زیاد، به تغذیه متعادل نیز توجه داشت تا انرژی لازم برای 10 روز بیماری نیز تامین شود. آب، چای همراه با لیمو و عسل، دم نوش و جوشانده، آبمیوه های طبیعی و شیر کم چرب بهترین مایعات هستند و توصیه می شود مصرف قهوه، شکلات داغ، آبمیوه های مصنوعی و شیرین و نوشابه های گازدار را به حداقل برسانید. تحقیقات اخیر نشان می دهد که چای جز بهترین دوستان سرماخوردگی محسوب می شود و ترکیبات چای سبز به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند.
باور غلطی در بین مردم وجود دارد که مصرف شیر در زمان سرماخوردگی باعث افزایش ترشحات گلو می شود. تحقیقات اخیر این مساله را رد کرده اند با این حال توصیه می شود شیر کم چرب باشد زیرا چربی اضافی آن تاثیری در عملکرد بهتر سیستم ایمنی ندارد.
– سوپ مرغ:
سوپ مرغ به عنوان یکی از بهترین غذاها دردرمان سرماخوردگی شناخته شده است و شهرت آن واقعا تایید شده است. در واقع برخی مواد تشکیل دهنده آن با تاثیر بر عملکرد سلول های سیستم ایمنی می توانند علائم بیماری راتسکین دهند. گرمای غذا هنگام میل کردن به مجراهای تنفسی می رسد و مخاط ها را حل می کند. تحقیق جالبی در این باره نشان می دهد که اگر سوپ با آب گرم پخته شود این تاثیر محسوس تر خواهد بود. همچنین از فواید بی شمار سبزیجات موجود در این غذا نیز نباید غافل شد. به خاطر داشته باشید خواص سوپ خانگی به هیچ وجه با پودرهای آماده که حاوی مقادیر بالای مواد شیمیایی، نگهدارنده و نمک است قابل مقایسه نیست.
– مصرف بیشتر سیر:
باور عموم مردم براین است که مصرف سیر می تواند دفعات ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد. تحقیقات نیز این مسئله راتایید می کنند. توصیه می شود ترجیحا سیر تازه مصرف کنید.
– افزایش دریافت ویتامین ث:
ویتامین ث سیستم ایمنی را تحریک می کند که تعداد بیشتری لنفوسیت T که با بسیاری از عوامل بیماری زا مقابله و آنها را نابود می کند را بسازد. مصرف این ویتامین در مدت بیماری سرماخوردگی یا گریپ علائم بیماری و مدت آن را تا حدی تقلیل می دهد. بر خلاف این، مصرف خیلی زیاد منابع ویتامین ث برای پیشگیری از گریپ مفید نخواهد بود. همچنین مکمل های دارویی این ویتامین نیز تاثیر قابل توجهی برای این بیماری ها ندارند. برای دریافت مقدار مناسبی از منابع غذایی آن، میوه ها و سبزیجات سرشار از این ویتامین را فراوان بخورید و اگر قصد آبگیری دارید چند نوع را با هم مخلوط کنید.
بمب ویتامین cبسازید
اگر یک پرتقال، 2/1 گریپ فوروت، 10عدد توت فرنگی، یک کیوی و 4/1 طالبی را با هم آب بگیرید، عصاره آن حاوی 250 میلی گرم ویتامین ث است. همچنین اگر یک فلفل دلمه قرمز، یک فلفل دلمه سبز، سه بوته کلم بروکلی، یک گوجه فرنگی و شش کلم دکمه ای را آب بگیرید، این مقدار به 650میلی گرم می رسد.
– مصرف بیشتر ادویه جات:
بعضی ادویه ها به طور طبیعی مانع از پرخونی بینی می شوند. خردل، زردچوبه، دارچین و میخک از این گروه هستند.
–غذاهای سبک:
غذاهای سنگین برای هضم فعالیت زیادی به اندام ها وارد می کنند که این مسئله باعث می شود عملکرد مطلوب سیستم ایمنی آسیب ببیند.
تقویت سیستم ایمنی و دفاعی بدن
– تنوع و تعادل مواد غذایی:
تغدیه ما در هر روز باید شامل چهار گروه اصلی غذایی یعنی نان و غلات، میوه ها و سبزیجات، شیر و لبنیات و گوشت و مواد پروتئینی باشد. تغذیه نادرست در طولانی مدت سبب افزایش تحریک پذیری بدن نسبت به عفونت ها و عوامل بیماری زا می شود. میوه ها و سبزیجات باید مقدار بیشتری نسبت به سایر مواد غذایی در برنامه روزانه گنجانده شوند چرا که سرشار از ویتامین ث و کاروتنوئیدها هستند.
– افزایش مصرف مواد غذایی حاوی سلنیوم و ویتامینE
کمبود ویتامین E و سلنیوم احتمال ابتلا به سرماخوردگی و گریپ را افزایش می دهد و عوارض گریپ را تشدید می کند. جوانه گندم، بادام، فندق، کره طبیعی بادام زمینی، روغن کانولا، روغن کنجد، روغن زیتون، سیب زمینی شیرین و برنج قهوه ای منابع غذایی سرشار از ویتامین E هستند. سلنیوم نیز در گردو، ماهی تن، صدف، خرچنگ دریایی، ماهی آزاد، ماهی روغن، میگو، شاه ماهی، دل و جگر، کله پاچه، سیرابی، چاودار، گوشت گاو بدون چربی، تخم مرغ و تخمه آفتابگردان به وفور یافت می شود.
– مصرف چربی های خوب:
به اندازه کافی و نه خیلی کم از منابع چربی های خوب که سرشار از امگا 3 و امگا6 هستند استفاده کنید چرا که تاثیر مثبتی بر سیستم ایمنی دارند. بر خلاف این، چربی های بد یعنی روغن های اشباع و ترانس عملکرد نه چندان خوب سیستم ایمنی را در پی دارد.
منابع غذایی امگا3:
ماهی چرب مانند ماهی آزاد، ساردین و شاه ماهی، تخمه کدو، گردو، روغن های کتان، کانولا، تخم کدو، گردو و شاهدانه.
منابع غذایی امگا6:
تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، روغن های سویا، ذرت، آفتابگردان، جوانه گندم و هسته انگور.
منابع غذایی امگا9:
آووکادو، زیتون، بادام، پسته، بادام زمینی، فندق، روغن های زیتون، کانولا، کنجد، بادام و فندق.
چربی های گوشت گاو، پنیرهای چرب، شیر چرب، کره و خامه روغن های اشباع هستند و بهتر است از برنامه غذایی حذف شوند. مصرف روغن مارگارین و دیگر روغن های گیاهی هیدروژنه، محصولات نان های صنعتی و کره بادام زمینی صنعتی نیز به خاطر دارابودن اسیدهای چرب ترانس نیز توصیه نمی شود.
– مصرف به اندازه شیرینی جات:
گفته می شود مصرف بالای شکر می تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند. این نظر به مطالعاتی برمی گردد که نشان می دهد مصرف بالای گلوکز به تدریج توانایی گلبول های سفید را برای احاطه بر باکتری ها و از بین بردن آنها کاهش می دهد . اما نمی توان نتیجه گرفت که مصرف بالای شکر ممکن است بر سیستم ایمنی تاثیر بگذارد.
با این حال اگر شکر به مقدار خیلی بالایی مصرف شود وجایگزین مواد غذایی اصلی شود در نیازهای غذایی بدن تداخل ایجاد کرده و سیستم ایمنی را دچار مشکل می کند. بنا بر این فرضیه ها توصیه می شود در مصرف شیرینی جات خصوصا در ایام بیماری و عفونت افراط نکنید. میوه های خشک، غلات تهیه شده از آرد سبوس دار و دسرهای بدون شکر اضافی را جایگزین انواع خوراکی های شیرین مانند کیک، تارت، بیسکوییت، شکر سفید، کرم، شکلات و… کنید.
– مصرف کافی پروتئین ها:
پروتئین ها باعث تولید آنتی کورها؛ مولکول های اصلی سیستم ایمنی می شوند. البته در مصرف منابع پروتئینی نیز باید دقت شود. پنیرهای کم چرب، گوشت مرغ، گوسفند و گوساله، تخم مرغ، ماهی و فراورده های دریایی، کره بادام زمینی طبیعی و دانه های گیاهی بهترین منابع پروتئین ها هستند.
– مصرف پروبیوتیک ها:
پروبیوتیک یک نوع ماده ترکیبی غذایی است که مانند فیبرهای غذایی حل شدنی، به طور انتخابی رشد وعملکرد یک یا چند باکتری موجود در روده بزرگ را تحریک می کند. این افزودنی غذایی به کمک میکروارگانیسم های مفید در آن، تاثیرات مثبتی بر فلور روده ای و سیستم ایمنی دارند. جو دوسر، گندم سیاه، جو، سیب زمینی، موز، دانه های گیاهی و ماست خوراکی حاوی این ماده محسوب می شوند.
– ارتباط ویتامینD و سرماخوردگی:
ارتباط ویتامین D و گریپ و سرماخوردگی از آن جهت است که این بیماری ها غالبا در فصول سرد که تولید این ویتامین به خاطر تابش کمتر نور خورشید کم می شود، شیوع پیدا می کند. برخی محققان بر این عقیده اند که بهتر است به جای منتظر ماندن روشن شدن همه تحقیقات پیشگیری کرد.
توصیه می شود همه افرادی که در آپارتمان زندگی می کنند و چندان در معرض نور خورشید نیستند حتما از منابع غذایی این ویتامین استفاده کنند و در صورت تجویز پزشک مکمل ها را نیز در برنامه خود داشته باشند. اگر سن شما بالای 50 سال است و تمایلی به مصرف مکمل ها ندارید، روزانه حداقل 2 فنجان شیر یا دیگر فراورده های سویا، هفته ای 6 تخم مرغ و دو وعده ماهی های چرب را حتما در برنامه غذایی خود بگنجانید تا دریافت کافی از این ویتامین داشته باشید.
آیا مصرف مولتی ویتامین ها می تواند از ابتلا به بیماری های فصل سرما پیشگیری کنند؟
تغذیه نادرست از نظر پروتئین و مواد انرژی زا به عنوان مهم ترین دلیل ضعف سیستم ایمنی در دنیا شناخته می شود که البته در کشورهای صنعتی به ندرت دیده می شود. کمبود برخی مواد مغذی مانند روی، سلنیوم، آهن، مس، ویتامین A,C,E و اسید فولیک حتی در مقدار کم، تاثیر قابل توجهی عکس العمل سیستم ایمنی دارد. با این حال، در صورت کمبود نیز مصرف مکمل ها توصیه نمی شود. آزمایش خون دقیق می تواند کمبود بعضی کمبودها و نه همه آنها را مشخص کند. اگر مکرر دچار عفونت می شوید، بهتر است قبل از اقدام خودسرانه مکمل ها و داروهای تقویتی آزمایش خون دهید.
منبع: پارسینه