آش حلبه(شنبلیله) و زیره نیشابور یکی از غذاهای محلی نیشابور در استان خراسان رضوی و حاوی ویتامین های A، B، C،E ، D، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، اسیدفولیک، منیزیم، منگنز، آهن، کلسیم، فیبر، فسفر، موسیلاژ، سلنیوم، روی (زینک)، مس، ایزولوسین، ساپونین‌ها و غیره است.
برای بررسی خواص آش حلبه و زیره نیشابور و اینکه مصرف این غذا برای چه افرادی مفید است با حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت وگو کرده‌ایم که در ادامه مشروح آن را می خوانید.
مهم‌ترین خواص آش حلبه و زیره نیشابور
حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره مهم‌ترین خواص آش حلبه و زیره نیشابور گفت: تقویت لوزالمعده، کاهش قند خون مخصوصا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و ضد نفخ و بادشکن بودن از مهم ترین خواص این آش است.
وی افزود: آش حلبه و زیره نیشابور جزو غذاهای رژیمی است، لذا موجب لاغری و تناسب اندام می شود.
عظمایی بیان کرد: مصرف این آش موجب تقویت سیستم قلبی عروقی شده و از تصلب شراین پیشگیری می‌کند.
وی گفت: آش حلبه و زیره نیشابور برای افراد مبتلا به سرماخوردگی، آنفلوانزا، سرفه و ورم لوزه مفید بوده همچنین برای سالمندان و بیمارانی که دوران نقاهت را سپری می‌کنند بسیار اثربخش و سودمند است.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی اظهار کرد: این آش برای زنانی که تازه وضع حمل کرده و به بچه شیر می‌دهند بسیار مفید است و باعث افزایش شیر می‌شود، البته نباید در مصرف آن زیاده روی کرد.
وی گفت: آش حلبه و زیره نیشابور باعث کاهش دردهای قاعدگی و علائم یائسگی از جمله گرگرفتگی می شود.
عظمایی بیان کرد: کاهش درد مفاصل و زانو، کنترل فشار، چربی و کلسترول بدخون (LDL)، تقویت، طراوت و جوان سازی پوست، رفع سوزش سردل و رفلاکس از دیگر خواص این آش است.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت: این آش خاصیت ضدمیکروبی، ضدویروسی و ضد التهابی داشته و به دلیل فیبر بالا موجب عملکرد بهتر روده، هضم آسان غذا و رفع یبوست می شود.
وی اظهار کرد: آش حلبه و زیره نیشابور دارای آهن و اسید فولیک است که باعث افزایش گلبول های قرمز خون و رفع کم خونی می شود.
عظمایی بیان کرد: کلسیم، منیزیم، فسفر و ویتامین D موجود در غذا، استخوان و دندان را تقویت کرده و از بروز پوکی استخوان و آرتروز پیشگیری می‌کند.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت: آش حلبه و زیره نیشابور سرشار از ویتامین های A، E، و C است که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن و محافظت از آن در برابر انواع بیماریها مخصوصا سرطان می‌شود.
وی افزود: از دیگر خواص این غذا اثربخشی و فواید بسیار آن برای سلول استخوانی و بیماران مبتلا به راشیتیسم است.
منع مصرف آش حلبه و زیره نیشابور
عظمایی اظهار کرد: مصرف این غذا برای زنان باردار ممنوع است، افرادی که مشکلات ریوی و آسم شدید دارند نیز باید با مشورت پزشک از این آش مصرف کنند.
مواد لازم آش حلبه و زیره نیشابور (4 تا 5 نفر)
برنج 3 لیوان
حلبه (شنبلیله) خرد شده 6 قاشق غذاخوری
زیره سیاه نیم کوب شده 4 قاشق غذاخوری
نمک و زردچوبه به مقدار لازم
آب به مقدار لازم
روغن کنجد یا دمبه به مقدار لازم
طرز تهیه آش حلبه و زیره نیشابور
برنج را شسته و داخل قابلمه می ریزیم.
به آن آب اضافه کرده و اجازه می دهیم در حرارت ملایم جوشیده و کمی مغز پخت شود.
جداگانه زردچوبه را با روغن کنجد یا دنبه تفت می‌دهیم.
حلبه و زیره سیاه را به آن اضافه کرده و تفت می‌دهیم.
مواد آماده شده را به برنج در حال جوش اضافه می‌کنیم.
به غذا نمک می زنیم و اجازه می دهیم با حرارت ملایم بپزد و جا بیفتد.
غذا آماده میل کردن است.
نکته: افرادی که تمایل دارند آش را به صورت شیرین میل کنند باید به جای نمک از شیره انگور یا شکر سرخ استفاده شود.
نکته: بر حسب سلیقه می توان از آلوبخارا در اوایل پخت آش استفاده کرد.
بلغور گندم برای دیابتی ها مفید است یا مضر؟