اعتیاد بیماری است که بر مغز و رفتار فرد تاثیر می گذارد.زمانی که فرد به مواد مخدر اعتیاد پیدا می کند نمی تواند در مقابل اصرار به استفاده از آن، مقاومت کند و مهم نیست که چقدر این مواد مخدر می تواند به او آسیب برساند. در این میان افرادی هستند که بیشتر از سایرین در معرض اعتیاد هستند که در این قسمت از الودکتر آن ها را خواهید شناخت.
اعتیاد به مواد مخدر، تنها به هروئین، کوکائین یا سایر مخدر های غیرقانونی محدود نمی شود، بلکه فرد می تواند به الکل، نیکوتین، داروهای ضد افسردگی و سایر مواد قانونی نیز اعتیاد پیدا کند.
در ابتدا، ممکن است فرد به دلیل حالی که استفاده از این مواد به او میدهد، از آن ها استفاده کند و فکر می کند که میتواند زمان و میزان استفاده از آن را کنترل کند. اما در طول زمان، مواد مخدر عملکرد مغز را تغییر میدهند. این تغییرات فیزیکی می تواند زمان زیادی طول بکشد. اما باعث می شود فرد، کنترل خود را از دست بدهد که می تواند منجر به رفتارهای آسیب رسان در وی شود.
اعتیاد به مواد مخدر و سوء مصرف
سوء مصرف زمانی رخ میدهد که فرد از داروهای قانونی یا غیرقانونی در مواقعی که نباید، استفاده کند. ممکن است بیش از دوزی تجویزی و یا نسخه فرد دیگری را مصرف کند. فرد ممکن است برای داشتن احساس بهتر، کاهش استرس یا فرار از واقعیات، سوء مصرف داشته باشد، ولی در مجموع افراد معمولا می توانند عادات ناسالم خود را تغییر داده یا مصرف آن ها را قطع کنند.
اعتیاد به مواد مخدر زمانی رخ میدهد که نمی توانید مصرف را متوقف کنید، نه زمانی که سلامتی شما را در خطر قرار میدهد، یا زمانی که باعث مشکلات مالی، احساسی یا سایر مشکلات برای شما یا عزیزانتان شود. این خاسته که داروهای مخدر را گرفته و مصرف کنید، هر ثانیه از روز را برایتان پر می کند، حتی اگر بخواهد آن را ترک کنید.
تاثیر بر مغز:
مغز این را مخابره می کند تا شما را مجبور کند، تجربیاتی که احساس خوبی به شما داده است را مجددا تکرار کنید. بنابراین تحریک خواهید شد که آن را دوباره و دوباره انجام دهید.
داروهایی که ممکن است اعتیادآور باشند، سیستم پاداش دهی مغز را هدف قرار می دهند. آنها مغز فرد را با ماده شیمیایی که “دوپامین” نامیده می شود، پر می کنند. اینکار باعث احساس لذت شدید در فرد می شود. بنابراین فرد مصرف آن را برای تجربه مجدد چنین سطح بالایی از لذت تکرار میکند.
بعد از مدتی، مغز به دوپامین اضافی عات کرده بنابراین نیاز خواهد داشت تا داروی بیشتری برای رسیدن به آن وضعیت، استفاده کند. همچنین فعالیت های لذتبخش دیگری مثل غذا خوردن و بیرون رفتن با خانواده، احتمالا لذت کمتری به وی خواهد داد.
زمانی که مدت طولانی از این مواد استفاده شود، می تواند همچنین باعث تغییرات دیگری در سایر سیستم های شیمیایی مغز و جریانات آن شود. و می تواند به موارد اشاره شده ذیل، نیز آسیب بزند:
- داوری
- تصمیم گیری
- حافظه
- قدرت یادگیری
این تغییرات مغذی در کنار هم می تواند شما را به جستجو و گرفتن دارو از راه هایی که خارج از کنترلتان است، هدایت کند.
این افراد در معرض اعتیاد هستند!
بدن و مغز هر انسانی متفاوت است و همچنین واکنش های متفاوتی نیز نسبت به مواد مخدر نشان میدهد. بعضی از افراد اولین بار که آنها را استفاده می کنند عاشقش می شوند و بیشتر می خواهند اما بعضی ها از آن متنفر شده و دیگر هرگز امتحانش نمی کنند.
هرکسی که از این مواد استفاده کند به آن معتاد نمی شود ولی اعتیاد برای هرکسی و در هر سنی ممکن است رخ دهد. بعضی از مواردی که شانس اعتیاد را افزایش می دهد، شامل موارد زیر می شود:
سابقه خانوادگی: ژن مسئول حدود نیمی از شانس های ابتلا به موارد این چنینی ست. اگر والدین یا خواهر و برادر شما مشکلاتی نظیر اعتیاد به الکل یا مواد مخدر را داشته باش، بیشتر احتمال دارد، برای شما هم پیش بیاید. مردان و زنان به یک اندازه احتمال دارد که اعتیاد پیدا کنند.
استفاده در سنین پایین: مغز بچه ها هنوز رشد می کند و استفاده از مواد مخدر آن را تغییر می دهد. بنابراین استفاده از آن در سنین پایین شانس اعتیاد در سنین بالاتر را بیشتر می کند.
اختلالات ذهنی: اگر افسرده هستید، مشکلاتی دارید که نیاز به توجه دارد یا دائما نگرانید، شانس بیشتری برای اعتیاد دارید. ممکن است به مواد مخدر به عنوان راهی برای داشتن احساس بهتر، روی آورید.
مشکلات روابط: اگر با مشکلات خانوادگی بزرگ شده اید و به والدین یا خواهر و برادرتان نزدیک نیستید، شانس اعتیاد برایتان بالاتر می رود.
نشانه های اعتیاد:
ممکن است فرد یکی یا بیشتر از این نشانه های هشدار را داشته باشد:
- تمایل به استفاده از مواد مخدر هروز یا چندین بار در روز،
- استفاده بیش از نیاز و طولانی تر از مواد مخدر،
- همراه داشتن همیشگی مواد مخدر و خرید آن حتی در صورت نداشتن استطاعت مالی،
- استفاده از مواد را، حتی در شرایطی که باعث ایجاد مشکل در محل کار یا با دوستان و خانواده می شود، ادامه دادن،
- زمان بیشتری را به تنهایی می گذراندن،
- از خود یا اینکه چطور به نظر می آید، مراقبت نکردن،
- دزدیدن، دروغ گفتن یا کارهای خطرناکی مثل رانندگی کردن در حالی که مواد مصرف کرده است یا انجام رابطه جنسی نا امن،
- بیشتر زمان خود را صرف گرفتن، استفاده کردن یا بازیابی اثرات دارو کردن،
- احساس مریضی در زمانی که تصمیم به ترک کردنش می گیرد.
زمان آن است که کمک بگیرید:
اگر استفاده از مواد مخدر خارج از کنترل یا باعث مشکل شده است، با پزشکتان مشورت کنید.
بهتر شدن از اعتیاد به مواد مخدر، میتواند زمان ببرد. هیچ درمانی وجود ندارد، اما درمان می تواند کمک کند که استفاده از آن را متوقف کنید و ترک کنید. درمان می تواند شامل مشاوره، دارو یا هر دو شود. با پزشکتان صحبت کنید تا بهترین راه را برای شما پیدا کند.
منبع : الودکتر