همه ما می دانیم که نیاز به خواب داریم. وقتی شما شب را به خوبی نخوابیده باشید، احساس خستگی خواهید کرد و توانایی متمرکز شدن و خوب فکر را مثل دیگر روزها نخواهید داشت و ممکن است حساس و تحریک پذیر شوید. تمام این حالات به این خاطر است که یکی از عملکرد های خواب، دادن قدرت بازیابی به مغز است.
چرا مغز نیاز به خواب دارد؟
خوابیدن چیزی است که مغز به آن نیاز دارد. مغز ما به کمک الکتریسیتی کار می کند به این صورت که انرژی شیمیایی که مغز برای کارکرد خود استفاده می کند را از طریق واکنش های شیمیایی که به آن متابولیسیم می گویند، تولید می شود. طی تولید انرژی برای کارکرد مغز یک سری محصولات زائد در مغز تولید می شود که باید آن را تمیز کرد. مغز این محصولات را از مغز بیرون می ریزد و انرژی که برای انجام فعالیت هایش در طول روز نیاز دارد را تامین می کند. این محصولات آدنوزین تری فسفات ATP نام دارند.
شما نخواهید توانست سطح ATP روزانه خود را اندازه گیری کنید اما آن ها تاثیر بسیار بزرگی بر عملکرد ما خواهند گذاشت. اگر خواب شبانه خوبی نداشته باشید این فرایندهای شیمیایی اتفاق نخواهد افتاد و روز بعد نشانه های زیر را خواهید داشت:
• تمرکز کردن بسیار سخت خواهد بود
• به خاطر آوردن مسائل نیز به سختی انجام می شود
• بسیار حساس و تحریک پذیر خواهید بود
• قضاوت های نادرست ممکن است که بکنید
• صبر شما کم خواهد شد
• ممکن است که تصمیمات اشتباه بگیرید
• نسبت به روزهای عادی احساسی تر برخورد خواهید کرد
• هماهنگی اعضای بدن مثل چشم و دست ها کم خواهد شد.
شواهدی نشان می دهد که می توان عدم خواب کافی را با پروتئن های خاصی که در مغز تولید می شوند را به هم مربوط دانست که باعث ایجاد مشکلاتی از جمله آلزایمر و دیگر مشکلات عصبی خواهد شد.
چرا بدن نیاز به خواب دارد؟
البته نیاز به خواب در اختیار ما نیست. دیگر سیستم های بدن قادر به فعالیت نخواهند بود اگر به میزان کافی نخوابیده و خسته باشید. ناگهان متوجه خواهید شد در صورتی که شب را به خوبی نخوابیده باشید احساس ضعف و گرسنگی می کنید و نیاز به غذا خوردن بیشتری دارید و افراد بیشتر در معرض ابتلا به سرما خوردگی و آنفولانزا قرار می گیرند. محققان فکر می کنند که این اتفاق به دلیل کمبود خواب است زیرا عدم خواب کافی باعث ایجاد آشفتگی در سیستم ایمنی بدن خواهد شد.
با گذشت زمان، در صورتی که خواب کافی نداشته باشید دچار بیماری های مزمن خواهید شد از جمله:
• چاقی
• دیابت نوع 2
• بیماری های قلبی
• افسردگی، اضطراب و دیگر بیماری های روحی
• سیستم ایمنی ضعیف
• مرگ زود هنگام
تمام اتفاقاتی که در طول خواب رخ می دهد
ممکن است تمام چیزهایی که در طول خواب شبانه اتفاق می افتد را به خاطر نیاورید. اما اگر درست و به موقع بخوابید اتفاقات زیادی در مغز رخ خواهد داد. تفاوت زیادی بین خواب و بیداری برای عملکرد هر سیستم بدن خواهد بود. یعنی سیستم های بدن در حین خواب و بیداری عملکرد های متفاوتی خواهند داشت. اما تغییراتی که در حین خواب در بدن رخ می دهد بسیار چشمگیر تر است.
مراحل مختلف خواب
در هر مرحله از خواب مغز چرخه ای خاص را طی خواهد کرد:
مرحله 1 Non-REM( حرکت سریع چشم ها)
مرحله اول زمانی است که شما به خواب رفتید.
ضربان قلب تان، تنفس و حرکت چشم ها شروع به آهسته شدن می کنند و ماهیچه ها ریلکس می شوند. ضربان مغز نیز کاهش خواهد یافت و در این مرحله شما هنوز به راحتی از خواب بیدار خواهید شد.
مرحله دوم Non-REM
مرحله دوم زمانی است که ضربان قلب بسیار کاهش می یابد و دمای بدن افزایش. حرکت چشم ها کاملا متوقف خواهد شد و فعالیت مغز بسیار کاهش می یابد.
مرحله سوم Non-REM
در این مرحله خواب عمیق خواهد شد. این مرحله ای که خواب بسیار سنگین است. ضربان قلب و تنفس بسیار کاهش یافته و بیدار شدن سخت تر است.
خواب REM
در نهایت مرحله REM اتفاق می افتد. در این مرحله حرکت چشم ها سریع می شود و مدام از یک سمت به سمت دیگر حرکت می کند حتی اگر پلک ها باز باشند. سرعت فعالیت مغز افزایش خواهد یافت، نزدیک به همان مقدار فعالیت که در بیداری اتفاق می افتد. این همان مرحله ای است شخص خواب و رویا می بیند. تنفس سریع تر و بی نظم خواهد شد. نرخ قلب ( تپش قلب بر اساس زمان) و فشار خون شروع به بالا رفتن می کنند و به تقریبا به مقدار خود در بیداری نزدیک می شوند. ماهیچه ها در این مرحله تقریبا فلج می شوند. متخصصان خواب بر این باورند که ای فلج شدن به این خاطر است که از آسیب های ناشی از رویا دیدن حفظ شویم.
منبع الو دکتر