زنان و ام اس
مولتیپل اسکلروز یا اسکلروز چندگانه (ام اس) یک وضعیت خود ایمنی است که بر مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارد. این بیماری زنان را بیش از مردان مبتلا می کند.
با توجه به انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس، زنان ممکن است تا سه برابر بیش از مردان در خطر ابتلا به بیماری ام اس باشند. این بیماری علائم خاصی را برای زنان ایجاد میکند. اما نشانه های مشترکی را نیز میتوان در بین زن و مرد مشاهده کرد.
علائم ام اس مختص زنان
علائمی که عمدتا در زنان پدیدار میشود مربوط به سطح هورمون است. بنا به گفتهی برخی از محققین پایین بودن میزان هورمون تستسترون ممکن است نقش مهمی در این بیماری داشته باشد. برخی دیگر نوسانات هورمونی زنان را عامل این بیماری میدانند بنابراین تحقیقات بیشتری برای مشخص کردن علل وقوع این بیماری لازم است.
علائم اصلی که زنان را بیش از مردان تحت تأثیر قرار میدهد شامل مشکلات قاعدگی، نشانههای مرتبط با بارداری و مسائل مربوط به یائسگی است.
1. مشکلات قاعدگی
تحقیقات نشان داده است که علائم ام اس در برخی از زنان در طول دوره قاعدگیشان افزایش یافته است که میتواند به دلیل کاهش سطح استروژن در آن زمان باشد. این علایم عبارتند از: ضعف، عدم تعادل، افسردگی و خستگی.
2. علائم مربوط به بارداری
چند خبر خوب برای زنان مبتلا به ام اس: تحقیقات نشان داده است که ام اس تاثیری بر باروری ندارد. این بدان معنی است که ام اس مانعی برای بارداری نیست و مشکلی در این روند ایجاد نمیکند.
خبر بهتر این است که، علائم ام اس عموما در طول بارداری، بخصوص در سه ماهه دوم و سوم ثابت شده و یا حتی بهبود مییابند. با این حال، برگشت به حالت اولیه پس از تولد نوزاد امری عادی است.
3. یائسگی
برخی تحقیقات نشان میدهد که علائم ام اس در بعضی از زنان پس از یائسگی بدتر میشوند. این امر نیز مانند علائم قاعدگی ممکن است ناشی از کاهش سطح استروژن به دنبال یائسگی باشد. مطالعات نشان داده است که درمان جایگزینی هورمون (HRT) به کاهش این علائم برای زنان یائسه کمک می کند. با این حال، چون HRT خطر ابتلا به سرطان سینه، بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد انجام این درمان باید با مشورت پزشک صورت گیرد.
علائم مشترک ام اس در مردان و زنان
به طور کلی علائمی که بر مرد و زن تاثیر گذار است تقریبا یکسان است. اما این علائم بسته به موقعیت و شدت آسیب عصبی ناشی از التهاب میتواند متفاوت باشد.
برخی از رایج ترین نشانه های ام اس در زیر آورده شده است.
علائم عضلانی
در ام اس سلول های ایمنی بدن به سیستم عصبی حمله میکنند. این حمله میتواند در مغز، نخاع یا اعصاب بینایی رخ دهد. در نتیجه، بیماران ام اس ممکن است علائم مربوط به عضلات و ماهیچه را تجربه کنند که عبارتند از: اسپاسم عضلانی، بیحسی، مشکلات تعادل و عدم هماهنگی، مشکل حرکت بازو و پاها، راه رفتن ناپایدار و راه رفتن مشکل، ضعف یا لرزش در یک یا هر دو دست یا پاها.
علائم چشم
مشکلات بینایی که در زنان و مردان مبتلا به ام اس دیده می شود شامل موارد زیر است:
از دست دادن بیناییبه صورت جزئی یا کاملکه اغلب در یک چشم اتفاق می افتد، درد هنگام حرکت چشمان، دید دوگانه، تاری دید، حرکات غیر مستقیم در چشم، ناراحتی چشم و مشکلات بصری.
همه این علائم به علت جراحت ناشی از ام اس در قسمت مغز است که مسئول کنترل و هماهنگی بینایی است.
تغییرات کیسه صفرا و مثانه
هر دو نارسایی مثانه و علائم روده اغلب در افراد مبتلا دیده میشود. اختلال در مسیرهای سیستم عصبی که عضلات مثانه و عضلات روده را کنترل می کند باعث بروز این مشکلات میشود.
علائم احتمالی مثانه و روده عبارتند از: مشکل شروع ادرار کردن، نیاز مکرر به ادرار کردن، عفونت مثانه، ادرار یا نشت مدفوع، یبوست و اسهال.
بی حسی یا درد
بیحسی، سوزن شدن و درد برای بسیاری از افراد مبتلا به ام اس بسیار رایج است. اغلب افراد این علائم را در سراسر بدن یا در اندامهای خاصی تجربه می کنند. این افراد ممکن است بیحسی را مانند “سوزن سوزن شدن” یا سوزش احساس کنند. به گفته پژوهشگران، بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام اس، در طول بیماری خود دچار نوعی درد هستند. در حالی که برخی از دردها به طور مستقیم ناشی از بیماری ام اس هستند، انواع دیگر درد ممکن است از دردهای ام اس بر بدن ناشی شوند. به عنوان مثال، عدم تعادل در پیادهروی ممکن است منجر به دردی شود که ناشی از فشار بر روی مفاصل حاصل میشود.
مشکلات گفتاری در صحبت کردن
مشکلات گفتاری مشترک در زن یا مرد مبتلا به ام اس عبارتند از:
ضعیف بودن و شیوا نبودن صحبت، ناتوانی در کنترل کردن حجم صدا، آهسته و شمرده صحبت کردن، صدای خشن و بی نفس از جمله ی این موارد میباشند.