رنگ ادرار معمولا از زرد کم رنگ تا زرد تیره را شامل می شود. این دامنه ی رنگ در درجه ی اول نتیجه ی رنگ دانه ی اوروکروم است که به عنوان اوروبیلین نیز شناخته می شود. وجود آب در ادرار و آبکی بودن آن، ظاهر رنگدانه را تعیین می کند. زمانیکه شما آب بیشتری می نوشید و بیشتر هیدراته می شوید، رنگدانه های موجود در ادرار شما روشن تر است. رنگدانه ها و ترکیبات شیمیایی موجود در غذاهایی که می خورید و همچنین داروهایی که مصرف می کنید نیز رنگ ادرار را تغییر می دهند. این تغییرات نسبتا استاندارد هستند و به طور معمول، مدت زمان زیادی طول نمی کشند. اما برخی از این تغییرات در رنگ ادرار ممکن است نشانه ای از وضعیت پزشکی پایه باشد.
رنگ نرمال ادرار چیست؟
رنگ ادرار نرمال در هر فرد متفاوت است، اما رنگ ادرار همه باید بر طیف زرد متمرکز باشد. مقدار آبی که می نوشید تاثیر بسزایی در رنگ زرد روشن یا کهربایی تیره ی ادرار دارد. افرادی که آب بیشتری می نوشند و هیدراته می شوند، معمولا ادرار رقیق و کم رنگتری نسبت به افرادی دارند که بدنشان بی آب است و یا آب کمتری می نوشند. اگر رنگ ادرار شما خارج از طیف زرد است، مانند ادراری که قهوه ای است، لازم است به پزشک مراجعه کنید. اگر رنگ ادرار شما قرمز، آبی و یا سبز باشد، حتما و حتما به پزشم مراجعه کنید.
چه چیزی سبب تغییر رنگ ادرار می ود؟
همانطور که اشاره شد، رنگ ادرار شما عمدتا به میزان آبی که می نوشید بستگی دارد. زمانیکه آب زیادی می خورید، ادرار می تواند خیلی روشن باشد و بی رنگ به نظر برسد. همچنین زمانیکه آب کمتری می نوشید، ادرار شما تیره تر خواهد بود.
رژیم غذایی، ویتامین ها و مواد معدنی
رژیم غذایی نیز می تواند یکی از عوامل تعیین کننده ی رنگ ادرار باشد. رنگ کاملا طبیعی غذاها (مانند انواع توت ها و چغندرها، می تواند با رنگدانه ها برای تولید رنگ های متفاوت، ارتباط برقرار کنند. غذاهای به شدت فرآوری شده نیز می تواند حاوی مقادیر زیادی رنگ غذایی باشند. این رنگها نیز با رنگدانه ها ارتباط برقرار می کنند.
ویتامین B از قبیل ریبوفلاوین (B2) و کبالامین (B12) نیز به عنوان تولید کننده ی ادرار سبز- زرد فلوئورسنت شناخته شده اند. اگر شما مکمل ها و یا مولتی ویتامین ها را مصرف می کنید، آنها ممکن است منبع ادرار رنگ روشن شما باشند. مصرف بیش از حد بتا کاروتن یا ویتامین C نیز ممکن است منجر به ادرار زرد و یا نارنجی شود. بتا کاروتن که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود، در غذاهای زرد و نارنجی مانند هویج و سیب زمینی شیرین یافت می شود. ویتامین C علاوه بر مرکبات در غذاهای مانند گوجه فرنگی، توت فرنگی و کلم بروکلی یافت می شود.
ورزش کردن
اگر پس از ورزش به درستی هیدراته نشوید، این می تواند سبب کمبود آب بدن و ادرار تیره تر شود. ورزش شدید بدون هیدراته مناسب می تواند یک وضعیت جدی مانند شکستگی عضلات را ایجاد کند. این شرایط همچنین می تواند درد عضلانی شدید همراه با ادرار تیره رنگ مانند چایی یا نوشابه را ایجاد کند. در صورت مشاهده ی این حالت، حتما به پزشک مراجعه کنید.
مصرف داروها
داروهای بدون نسخه و تجویزی نیز می توانند رنگ ادرار را روشن و بی رنگ کنند. این شامل آنتی بیوتیک ها، ملین ها و برخی از داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان ها است. به عنوان مثال، یکی از عوارض جانبی ناشی از فنزوپیریدین که دارویی برای درمان ناراحتی ناشی از عفونت های دستگاه ادراری است، بی رنگ کردن ادرار است. داروهای دیگر مانند ریفامپین نیز ممکن است رنگ ادرار را به نارنجی روشن تبدیل کنند.
شرایط پزشکی خاص
تغییرات رنگ ادرار شما ممکن است نشانه ای از ناراحتی های کلیه، کبد و یا عملکرد مثانه باشد. اگر ادرار شما ابری شود و یا بوی قوی داشته باشد، ممکن است عفونت مثانه یا کلیه داشته باشید.
بارداری
شواهد حاکی از آن است که ادرار روشن و زرد ممکن است نشانه ی اولیه از بارداری باشد. با این حال، هیچ مطالعه ای برای حمایت از آن وجود ندارد.
عوامل خطر برای رنگ غیر طبیعی ادرار چیست؟
سن و رابطه ی جنسی شما ممکن است خطر شرایطی که رنگ ادرار شما را تغییر می دهد، افزایش دهد. به عنوان مثال، تومورهای کلیه یا مثانه در افراد مسن بسیار رایج ایت. خونریزی دستگاه ادرار معمولا با مشکلات کلیه یا مثانه همراه است.
شرایطی جدی مانند سرطان نیز می تواند سبب خونریزی و ادرار صورتی یا قرمز شود. خونریزی در دستگاه ادرار کودکان بسیار رایج است، هرچند برخی از اختلالات نادر ممکن است خون را در ادرار ایجاد کند. این اختلالات شامل Henoch-Schonlein purpura، سندرم اورمیک همولیتیک و تومور ویلمس هستند. همانند بزرگسالان، خونریزی دستگاه ادراری در کودکان نیز غیر طبیعی است و باید فورا به پزشک مراجعه شود.
منبع: الو دکتر